Een persoonlijke anekdote vooraf die in het boek had kunnen worden opgenomen. Trouw-journalist Willem Breedveld belde eind ’72/begin ’73 geregeld mijn vader over de voortgang van de kabinets(in)formatie. Als ARP-politicus beantwoordde hij nauwgezet de uitstekende vragen van Breedveld. Soms had mijn vader er geen zin in en kreeg Breedveld te horen dat hij aan een heerlijk avondeten zat. Dit illustreert hoe pers en politiek in de jaren ’70 met elkaar omgingen. Die was persoonlijk, nauw, warm en geregeld klef.
Van klef via zakelijk naar wantrouwen
Recensie van het boek 'Wantrouwen in de wandelgangen'.
Verstoorde relatie pers en politiek
Oud-journalist Jan Tromp en Groeneredacteur Coen van de Ven schreven een onthullend boek over hoe de pers en politiek in de afgelopen 50 jaar van elkaar vervreemd raakten. In Wantrouwen in de wandelgangen schetsen zij die ontwikkeling allereerst aan de hand van de behuizing van de Tweede Kamer. Tot 1992 was de vergaderzaal de gezellige huiskamer op Binnenhof 1A.
Op vele andere plekken zoals Nieuwspoort kon iedereen elkaar ongestoord en informeel treffen en bijpraten. In 1992 was de verhuizing naar het glaspaleis Plein 2 waardoor een enorme verzakelijking in de verhoudingen optrad. Iedereen kreeg het gevoel naar kantoor te gaan. In 2021 verhuisde de Tweede Kamer naar de bunker annex apenrots aan de Bezuidenhoutseweg, ook wel aangeduid met B67.
Maar er was meer aan de hand. Tromp en Van de Ven noemen dat vroeger politici direct konden worden aangesproken en ook antwoord gaven. Tegenwoordig is dat met een schil van honderden spindoctors, politieke assistenten en voorlichters niet meer zo. Het even grote aantal parlementaire journalisten wordt door Haags dirigisme en controledrift steeds meer in de verdediging gedrongen. Alle gesprekken die politici met journalisten voeren, zijn zo goed als mogelijk voorbereid en geregisseerd. Politici moeten eenduidige antwoorden geven en herhalen (‘newsbites’), dubbelzinnigheid van politici mag niet meer.
Citaat uit het boek ‘De journalistiek moet tegen de Rutte’s van deze wereld zeggen: “Doe ’s normaal man, gooi die spindoctors eruit!” Hou op met elkaar klem zetten. De huidige weg is een doodlopende weg. Van beide kanten.’
“Dubbelzinnigheid wordt ogenblikkelijk door media – met name door de nieuwe media, daarbinnen door media die aan licht en luchtig willen doen, die om die reden altijd een conflict nodig hebben – onmogelijk gemaakt”, aldus Tromp. Aan de hand van vele anekdotes en een uitgezette vragenlijst onder de Parlementaire Persvereniging schetsen de schrijvers een somber beeld van de ontwikkeling door de tijd heen.
De relatie pers en politiek is er inmiddels een van wederzijds wantrouwen en afstandelijkheid. Ik had meer willen lezen over waar we de oplossing moeten zoeken. Van de Ven noemt het belang van onderzoeksjournalistiek, Tromp het nut van vrijplaatsen waar politici weer informeel kunnen praten met journalisten. En dat beide partijen moeten ophouden elkaar klem te zetten.
Wantrouwen in de wandelgangen. Hoe pers en politiek van elkaar vervreemd raakten door Jan Tromp en Coen van de Ven; Balans, 2023 21,99 euro
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.