‘Ik ben nog steeds Boy’

Boy Scholtze is bijna een jaar ‘s lands jongste burgemeester en hij heeft al meer intimidatie en bedreigingen te verstouwen gekregen dan veel oudere collega’s. Maar de burgemeester van Drimmelen laat zich niet kisten. ‘Ik kruip niet in mijn schulp.’

Burgemeester Scholtze: ‘Homoseksualiteit geen issue’

‘Ik blijf wel Boy’, zei burgemeester in spe Boy Scholtze (32) eind vorig jaar in Grand-Café Panorama aan de Biesboschweg in Drimmelen. Hij was toch ook gewoon Boy? Jong en homoseksueel. Nou en?

Drimmelen wilde na achttien jaar Gert de Kok een ‘informele je en jij-burgemeester’, en die zouden ze krijgen ook. We zijn nu een jaar verder. ‘En ik ben nog steeds Boy’, zegt burgemeester Scholtze, een stoeptegel door de ruit van zijn woning en een poging tot zware mishandeling – gecombineerd met belediging en discriminatie – ten spijt. ‘Ik ben nog steeds de open persoon die ik hoopte te blijven. Het klinkt gek, maar misschien ben ik wel nóg toegankelijker geworden.’

We ontmoeten elkaar vandaag niet aan de Biesboschweg, maar in Scholtzes werkkamer in het gemeentehuis in Made. Een week eerder reed een 76-jarige baas hier in op de nietsvermoedende burgemeester die naar zijn geparkeerde auto liep. Scholtze kreeg verwensingen en bedreigingen naar zijn hoofd en werd uitgescholden. ‘Ik vind het niet zo chic om te zeggen wat-ie van mijn homo-zijn vond.’ Zijn werkkamer is trouwens een soort aquarium op de begane grond, met spelende kinderen in een mandschommel op het speelveldje pal ervoor. ‘Ik hou van die openheid, ik ben zelf ook een open boek’, zegt Scholtze. ‘Ik heb in de deur van mijn kamer een ruit laten zetten, maar eigenlijk staat-ie altijd open.

We moeten buiten trouwens wel wat doen aan de openheid. Er komen zware bloembakken. Niet vanwege wat er is gebeurd, maar omdat gemeentehuizen verplicht veiligheidsmaatregelen moeten nemen.’ Achter zijn bureau staat het symbool van de jongste burgemeester van Nederland: de rode lantaarn, en op de kast naast de vergadertafel staat een ander symbool, dat van intimidatie en geweld: de steen die in de nacht van 24 op 25 juni bij hem thuis door het raam vloog. ‘Een bosje bloemen of kaartje als welkom in de gemeente had ik eerlijk gezegd meer op prijs gesteld’, schreef Scholtze niet ongrappig een dag later op Facebook. Hij woonde er pas twee dagen met zijn echtgenoot Loek. De steen staat op een houten sokkeltje.

Burgemeester Scholtze: ‘Ik had het incident kunnen negeren, maar dat wilde ik echt niet. Want dan vergoelijk je het. Ik kruip niet in mijn schulp. Die steen moet hier staan, niet als trofee maar als herinnering dat mensen die zich inzetten voor de publieke zaak, of ze nu in de buitendienst werken of in het gemeentehuis, nooit blootgesteld mogen worden aan geweld, intimidatie of discriminatie.’

Schaduw

De burgemeester wordt na het steenincident platgebeld door de media. Scholtze: ‘Op zondag belde eerst de regionale pers, en tegen het einde van de middag het ANP. Die verslaggever zei: “Burgemeester, u bent toch openlijk homoseksueel. Denkt u dat het daarmee te maken heeft?” Ik viel echt stil. Dat was geen seconde in mij opgekomen.’

Echt niet? ‘Nee. Ik heb hier in het zuiden echt nog nooit bewust een probleem gehad met mijn geaardheid. Misschien zouden collega’s in andere delen van het land wel meteen die link hebben gelegd, maar ik dus niet. Er is ook geen bewijs voor. Tuurlijk zijn er mensen die denken: moet dat? En natuurlijk hebben we weleens dronken jeugd voor de deur gehad die “Huhu, homo’s” riepen, maar ik heb hier altijd het leven kunnen leiden dat ik wil leiden. Ik ben inderdaad vijf jaar getrouwd, ik bén openlijk homoseksueel en mijn man gáát gewoon mee. Het is voor mij totaal geen issue, en ik ervaar dat het in het dagelijks leven, hier in het gemeentehuis en in ons dorp, ook geen issue is.”

De Madenaar die burgemeester Scholtze omver wilde rijden, bedreigde en uitschold, had er kennelijk wel een probleem mee. Nu moet gezegd dat de dit heerschap volgens zijn buurtgenoten in het AD de ‘Donald Trump van het platteland is die denkt dat de wereld van hem is’ en bekendstaat als kwaadaardig, intimiderend en bedreigend. Het gemeentehuis was voor hem niet voor niets al verboden terrein. Een bekende querulant, maar de schrik zat er goed in. Bij Boy én bij de mensen in zijn omgeving. Scholtze: ‘Daarom maak ik er ook zo’n punt van en wil ik dat we het erover hebben.

Voor mijn ouders valt dat woordje burgemeester weg. Iemand heeft geprobeerd hún Boy aan te rijden. Afgelopen zomer zagen we de dochters van minister Kaag op televisie. Als bestuurder kun je incidenten misschien nog in perspectief plaatsen en denken: het overkomt de burgemeester. Voor jouw dierbaren is dat heel anders: jij wordt bedreigd, jij wordt aangevallen. Daarvoor moeten we aandacht hebben, want ik mag dan wel voor dit ambt hebben gekozen, mijn ouders hebben dat niet.’

Wrang

Hún Boy staat aan het begin van zijn bestuurlijke carrière. Burgemeester van een kleine gemeente (28.000 inwoners) buiten de Randstad. Wereldberoemd in Plukmade en Blauwe Sluis, maar daarbuiten onbekend. Boy wie? Na vorige week kent Nederland Boy Scholtze. De burgemeester van Drimmelen: ‘Helaas zou ik bijna zeggen. Als jij mij een jaar geleden had voorspeld dat ik twee keer landelijk in het nieuws zou komen en van de week ook internationaal omdat er zomaar lelijke dingen zouden kunnen gebeuren, dan had ik gezegd: “Nou, nou, ik word burgemeester van Drimmelen, hè?”

Als dat dan toch gebeurt, dan maakt mij dat strijdbaar en gebruik ik de media-aandacht die mij tegen wil en dank wordt geboden om in de bres te springen voor weerbaar bestuur. En dan schreeuw ik van de daken dat we intimidatie en bedreiging niet normaal moeten vinden. Maar geloof mij, ik vond het echt veel leuker om op te treden in Eus’ Boekenclub.’

De maniak die Scholtze op het parkeerterrein belaagde en bedreigde, had trouwens de smaak te pakken en stormde het gemeentehuis in om zijn dreigementen en beledigingen nog eens fijntjes te herhalen. Vijf dagen na zijn aanhouding komt hij op vrije voeten, maar dient wel uit de buurt van de burgemeester en het gemeentehuis te blijven. Scholtze: ‘De persoon Boy vindt het wrang dat deze mijnheer in vrijheid zijn rechtszaak kan afwachten, maar dat doet er niet toe want Boy is ook burgemeester. En die gaat voor. Net zoals ik in het weekend ook niet kan zeggen: “Nu even niet, want het is ook mijn weekend.” Er zijn ongetwijfeld collega’s die dat doen, maar zo zit ik niet in elkaar en zo oefen in mijn ambt niet uit. Als burgemeester moet je jezelf eigenlijk altijd in de schaduw zetten. Dat is prima, want daarvoor heb ik gekozen.’

Regenboog

Na het incident met de ‘Trump van de Biesbosch’ wapperen in Drimmelen op allerlei plekken regenboogvlaggen. ‘Dorpsgenoten wilden laten zien dat we hier welkom zijn. Drimmelen is een lieve gemeente.’ Maar wil hij dat wel, die vlaggen? Daar is vast niet iedereen van gediend. Burgemeester Scholtze: ‘Ik ben helemaal geen activist, maar toch doet het mij wat. Dat zit ‘m vooral in mijn fundamentele zijn. Ik vind: leven en laten leven, ongeacht hoe je eruit ziet, waar je geboren bent, wat je mankeert en van wie je houdt. Daarom hebben we in Drimmelen een eigen vlag, waarin de regenboog is verwerkt. Ik wil niet in een hokje worden gepropt. Ik ben gewoon Boy en daar hoort toevallig bij dat ik getrouwd ben met een man.’

Een echtpaar dat in één jaar tijd meer ellende over zich heen kreeg dan verreweg de meeste burgemeesterskoppels in een hele bestuurderscarrière zullen krijgen. Scholtze: ‘Ik kan goed begrijpen dat bedreigingen en intimidatie mensen afschrikt om te kiezen voor burgemeesterschap, maar ik heb geen seconde overwogen om te stoppen. Ik ben alleen maar meer van deze dorpen gaan houden.’ En de Biesboschgemeente zien haar jonge burgemeester ook wel zitten, ervaart Scholtze.

De burgemeester: ‘Bij mijn installatie zei de commissaris van de koning dat het burgemeestersambt was veranderd en dat hij of zij nu respect en gezag moest verdienen. Zo heb ik het niet per se ervaren, maar ik heb wel gemerkt dat mensen iets hebben van: hij is geen verkeerde. Het is geen geheim dat ik totaal anders ben dan mijn voorganger, maar ik ervaar dat ik pas bij het profiel dat Drimmelen voor ogen had. Je moet het in de tijd zien: het gaat erom of ik mijn werk hier en nu goed doe. Ik ben een jonge burgemeester, maar ik heb ook niet de indruk dat ik met twintig jaar meer levenservaring een betere burgemeester zou zijn geweest. We moeten ook af van het idee dat het burgemeesterschap een mooie afsluiting is van je bestuurlijke carrière. Wat een onzin.’

Verwondering

Scholtze is niet alleen jong, hij had ook geen ervaring als bestuurder toen hij eind vorig jaar burgemeester van Drimmelen werd. Hij werkte bij een klein familiebedrijf in Tilburg en daar lag zijn toekomst. ‘En dan is de overgang naar de publieke sector best groot’, zegt Scholtze. ‘Ik wil niet zeggen dat mij dat is tegengevallen, maar ik heb er wel heel erg aan moeten wennen. En nog steeds. Dingen gaan over veel schijven, het duurt langer. Ik ben de structuren en patronen gaan begrijpen. Ik heb mij moeten aanleren om pas op de plaats te maken. Ik heb hier meteen gezegd dat ik niet als een olifant door de porseleinkast zou gaan, maar dat ik ook niet naar Drimmelen was gekomen om aan de zijlijn te gaan klappen. Ik wil aandacht geven aan dingen en ze bespreekbaar maken. We kijken nu bijvoorbeeld naar de vergadercyclus van de gemeenteraad.’

Scholtze maakte na zijn eerste honderd dagen in Drimmelen de tussenbalans op, die hij deelde met de raad, het college en de gemeentelijke organisatie. ‘Ik zag dat Drimmelen enorm veel potentie heeft, maar dat we – gemeente en gemeenschappen – dat niet meer zagen. We hadden een blinddoek voor.’ Drimmelen was in de ogen van de nieuwkomer vooral met zichzelf bezig. ‘Ik ben bezig om de deur open te zetten. We moeten meedoen in de regio. “Ja, maar we zijn zo klein”, kreeg ik te horen. Dat calimerogevoel is nergens goed voor. We staan precies in het midden in de lijst van Brabantse gemeenten. “Het is hier zo mooi”, hoorde ik ook. Doe er wat mee, straal het uit! Ik verwonder mij nog iedere dag over het Drimmelen waar de Drimmelenaren niet van opkijken. Als die verwondering er niet meer is, dan heb ik hier mijn beste tijd gehad.’

CV

Boy Scholtze (Roosendaal, 1991) studeerde bestuurskunde in Tilburg en bedrijfskunde in Nijmegen. Hij studeerde net niet af. Scholtze was van 2014 tot 2020 raadslid voor de VVD in het Brabantse Haaren. Hij was operationeel manager projectontwikkeling en vastgoedbeheer in Tilburg. Boy Scholtze was tot de zomer van 2023 voorzitter van het Charter of European Rural Communities. Hij werd op 21 december 2022 in Made geïnstalleerd als burgemeester van Drimmelen.