De trots is terug in Den Helder

Den Helder leeft op dankzij haar partnerschap met provincie en Defensie. In het kielzog van de ontwikkeling van de haven verbeteren de bereikbaarheid en leefbaarheid. Wethouder Fotigui Camara zet in op Blue Port: de Kop van Noord-Holland als maritiem innovatiecentrum.

Mastenloods

Waar is het oude Den Helder? Waar is de ‘lelijkste stad’ van ons land met het lelijkste gemeentehuis – in een voormalig bejaardenhuis? Je rijdt de oude scheepswerf van de marine op en belandt in een open uitgaanscentrum dat zijn nautische karakter heeft behouden. Twee herschapen gebouwen op de jachtwerf Willemsoord – een mastenloods uit 1829 en een zeilmakerij uit 1949 – bieden sinds 2023 onderdak aan de gemeente.

‘De Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Den Helder plaatste een rouwadvertentie voor het college en de raadsleden die in 2019 voor de verhuizing naar de twee historische gebouwen stemden. Ik was een van die raadsleden. Juist om de band tussen de stad en de maritieme identiteit te verstevigen. We zitten hier nu twee jaar en iedereen is enthousiast. De trots is terug’, zegt wethouder Fotigui Camara (36).

Wederopstanding

Het nieuwe gemeentehuis staat volgens CDA-wethouder Camara (onder meer belast met het maritiem cluster, Port of Den Helder/Den Helder Airport, sport en cultuur en erfgoed) symbool voor de wederopstanding van de noordelijkste gemeente op het vasteland van Noord-Holland. ‘Veel mensen hadden een negatief beeld van Den Helder – het einde van de wereld. Je komt er niet langs, je moet er echt naartoe. Maar de stad heeft wel altijd de potentie gehad die men nu ziet’, zegt Camara in werk- en vergaderkamer Marsdiep in de oude Mastenloods.

Niet alleen de gemeente ziet het potentieel, minstens zo belangrijk is dat ook de provincie en het ministerie van Defensie de kracht van de thuishaven van de marine en het knooppunt van de energietransitie en energie­zekerheid in de Noordzee zien. Ze zien er niet alleen iets in, ze doen er ook iets aan. Lees: komen met centen over de brug. Alle partijen – Noord-Holland, Den Helder en vooral Defensie – hebben volgens wethouder Camara immers belang bij versterking van het maritiem cluster in de Kop van Noord-Holland.

Innovatie

Het besef dat Defensie en Den Helder meer voor en met elkaar moesten doen, is niet nieuw, benadrukt Camara. ‘Toen Defensie nog bezuinigde, zag je in 2019 een tekort ontstaan aan technisch personeel bij het marinebedrijf. Met de mensen die in Den Helder waren, zouden we de vacatures gewoon niet kunnen invullen. De gemeente wilde van krimp naar groei. Den Helder moest elan krijgen. De gemeente, de marine en de woningstichting presenteerden daarom in februari 2020 het ‘Helders Perspectief’. Een maand later brak corona uit en verdwenen de plannen in een la. Toen ik in 2022 wethouder werd en Rusland Oekraïne was binnengevallen, kreeg ik de opdracht om een nieuw ­uitvoeringsprogramma te ontwerpen, het ‘Helders Perspectief 2.0’. Eindhoven is Brainport, Amsterdam is Mainport en wij positioneren ons als Blue Port.’

Ruimte

Den Helder ontvangt de marine met open armen, maar de gemeente dient ook ruimte te geven aan de civiele haven, toerisme en recreatie, onderwijs, wonen, zorg, sport en cultuur, zegt de wethouder. ‘Dat is ook in het belang van Defensie. Als je een plek wilt creëren waar jouw mensen graag ­willen zijn, dan is het essentieel dat Den Helder meer is dan alleen een marine­haven. Daarom heeft Defensie gezegd: wij willen ons personeel niet meer achter hekken legeren. Aan de overkant van het gemeentehuis bouwt Defensie vanaf 2029 een semi-open kazernewijk voor 1.200 mensen.’

En er staat meer te gebeuren, belooft Camara. ‘Bij het Koninklijk Instituut voor de Marine staat het voormalig commandementsgebouw van de marine. Dat gebouw is aan het einde van zijn latijn. We willen er samen met Defensie een ­maritieme campus voor innovatie rond ­civiel-militaire technieken inrichten. We hebben met Defensie afgesproken dat zij het paleis gebruiksklaar maken.’

Wind mee

Den Helder heeft de wind mee met een actief ministerie van Defensie dat op zoek is naar ruimte. En het geld heeft. (In 2020 was het budget 11 miljard euro, dit jaar is dat 22 miljard.) Camara: ‘Nu is het moment. Ik zeg wel vaker: never waste a good crisis. Hoe kunnen we uit de huidige veiligheidssituatie het maximale halen voor onze inwoners? Daarin speelt Defensie een sleutelrol. De marine en de civiele haven zitten in ons DNA. Ontzettend veel mensen zijn hier opgegroeid met een vader of moeder, een neef of een nicht die bij de marine of de scheepvaart werkte of werkt.’

Concrete projecten

‘Ik zie als wethouder veel liever een partij die bijdraagt aan maatschappelijk rendement dan aan ­financieel rendement. Defensie draagt bij uitstek bij aan maatschappelijk rendement en bedrijven actief in de energietransitie ook. Daarom is de samenwerking met ­Defensie in het maritiem cluster ook zo vruchtbaar. Het heeft even geduurd, maar we ervaren dat onze belangen samenvallen. Dat zie je terug in het bestuursakkoord Maritiem Cluster dat we vorig jaar hebben gesloten. Je denkt vaak: een bestuursakkoord, dat is toch gebakken lucht? In ons akkoord staan concrete projecten.’

Nieuwe brug

Om de leefbaarheid en bereikbaarheid van Den Helder te verbeteren, moet flink worden gesleuteld aan bruggen, kades en wegen. Camara: ‘In maart hebben we met gedeputeerde Esther Rommel en staats­secretaris van Defensie Gijs Tuinman aanvullende afspraken gemaakt over financiële bijdragen aan projecten. Dit voorjaar vertelde hij in Binnenlands Bestuur dat zijn telefoon vol zit met nummers van burgemeesters en wethouders. Ik zit er ook in’, lacht Camara. ‘We werken aan een nieuwe brug, de Ravelijnbrug, om de doorstroom naar het havengebied en de boot naar Texel te verbeteren.

Gedeputeerde Staten van Noord-Holland willen die investering op zich nemen. Het stuk tussen die nieuwe brug en de veerhaven naar Texel moet opnieuw worden ingericht. Als onze gemeenteraad dat goedvindt, gaan wij dat doen. Defensie betaalt de verplaatsing van de Moormanbrug over het Nieuwe Diep. Door die brug zo’n 600 meter te verplaatsen, creëert Defensie meer kaderuimte voor de marine en verdubbelt de ruimte voor de civiele haven. De scheepvaart voor de offshore en de marine kunnen hierdoor groeien. Dat moet, want de marine krijgt de komende 15 jaar 31 nieuwe schepen. De ambities op het gebied van de energietransitie vereisen ook extra kaderuimte.’

Concurrent

Als je Fotigui Camara zo hoort praten, denk je: waarom staat die man niet op de kieslijst van het CDA voor de Kamerverkiezingen? Camara: ‘Daar sta ik bewust niet op. Oud-marineofficier en huidig Kamerlid Harmen Krul vroeg mij in 2017 of ik lokaal actief wilde worden in Den Helder. Dat ben ik gaan doen. In 2018 werd ik raadslid en in 2022 wethouder. Het CDA vindt regionale spreiding van kandidaten heel belangrijk, en dan zou ik concurrent van iemand worden met wie ik graag samenwerk en die het hartstikke goed doet.’ Daar is toch wel een mouw aan te passen? Het CDA gaat voor de regio, of zo. Camara: ‘Ik heb gemerkt dat de rol van bestuurder mij beter ligt dan die van volksvertegenwoordiger. Ik vind het mooi om vanuit samenwerking iets te betekenen voor anderen.’

Autonoom

Dan is dat duidelijk: Fotigui Camara gaat na de raadsverkiezingen met volle kracht door als wethouder. Camara: ‘Ik had het er gisteren nog over met onze fractievoorzitter. Dat kan ik oprecht nog niet zeggen. Ik ben een autonoom persoon. Het is niet zo dat mijn rol op nummer 1 staat en dat ik me conformeer aan alles wat eronder hangt. Toen mij in 2022 werd gevraagd om wethouder te worden, heb ik het coalitieakkoord goed gelezen. Er waren al zes wethouders bekend, maar ik had echt een week nodig. Als je wethouder wordt, gaat daar je tijd naartoe. En die tijd krijg je nooit meer terug. Als ik mij niet prettig voel bij een nieuw coalitieakkoord, dan kan beter iemand anders wethouder worden.
Den Helder verdient de beste bestuurder bij het beste akkoord.’

Lees het hele interview met Fotigui Camara deze week in BB16 (inlog).