Gemeenten vinden het onwenselijk om het aantal jongeren dat is opgenomen in de lokale persoonsgerichte aanpak te vermelden. Dat moet hun mogelijke herleidbaarheid voorkomen. Dit zou extra beschadigend kunnen zijn voor deze jongeren. Gemeenten rapporteren deze gegevens ook niet aan hun raden. Dat schrijft minister Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer.
Gemeenten delen aantal jongeren in persoonsgerichte aanpak niet
Landelijk zijn enkele honderden Nederlandse (jonge) mannen actief op online platforms waar rechts-terroristisch gedachtegoed wordt gedeeld.
Persoonsgerichte aanpak
De minister deelt de zorgen van de Kamer over jongeren die rechtsextremistische boodschappen meekrijgen en/of zelf ook actief delen in online chatgroepen. Via onder andere strafrechtelijk onderzoek komen personen, waaronder ook jongeren, met rechts-extremistisch gedachtegoed in beeld bij gemeenten en door heel Nederland zijn zij opgenomen in de persoonsgerichte aanpak. De minister had de Kamer toegezegd te kijken naar mogelijkheden om bij gemeenten een uitvraag te doen naar de persoonsgerichte aanpak bij jongeren in het kader van rechtsextremisme.
Paar honderd mannen
Ze wijst erop dat inlichtingen-en veiligheidsdiensten het afgelopen jaar beter zicht hebben gekregen op de dreiging die uitgaat van aanhangers van rechts-terroristisch gedachtegoed. In een nadere toelichting op de (lokale) inspanningen om deze dreiging het hoofd te bieden laat ze de Tweede Kamer weten dat zich landelijk een paar honderd Nederlandse (jonge) mannen op online communicatieplatforms begeven waar rechts-terroristisch gedachtegoed wordt gepropageerd, gedeeld en besproken. ‘Het is daarbij moeilijk te voorspellen van welke aanhangers echt een terroristische geweldsdreiging uitgaat.’
Individuele ondersteuning
Waar nodig kan het bestaande instrumentarium uit de contraterrorisme-aanpak worden ingezet met interventies die hun effect inmiddels hebben bewezen, aldus de minister. Het Landelijk Steunpunt Extremisme kan ook individuele begeleiding bieden aan personen met extremistische overtuigingen, die betrokken zijn (geweest) bij extremistische netwerken of verdacht worden van strafbare feiten. Het steunpunt biedt eveneens de mogelijkheid van familieondersteuning wanneer familieleden zich over iemand zorgen maken.
Juist omdat extremistische en terroristische boodschappen vaak worden verpakt in memes en "grappen" zijn ze niet altijd direct op juiste waarde te schatten
Minister Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid
Weerbaarheid en veerkracht
Daarnaast wordt aansluiting gezocht met partners in het sociale- en zorgdomein om radicalisering beter te herkennen en vanwege de aantrekkingskracht van het rechts-extremistisch gedachtegoed op vatbare jongeren. Verder zetten gemeenten in op het voorkomen van radicalisering, ook richting rechtsextremisme. De Expertise-unit Sociale Stabiliteit, dat onder het ministerie van SZW valt, heeft een belangrijke rol in de brede preventie van radicalisering. SZW zet in op ondersteuning van professionals en gemeenten in hun lokale aanpak. Uitgangspunt is het versterken van veerkracht en (digitale) weerbaarheid van jongeren. Ook biedt SZW kennis over extreemrechtse radicalisering aan gemeenten en professionals en instrumenten om weerbaarheid en veerkracht te vergroten.
Informatie-uitwisseling 'onmisbaar'
Binnen de lokale aanpak zijn vroegsignalering en informatie-uitwisseling op lokaal niveau onmisbaar, schrijft de minister. ‘Het wetsvoorstel gegevensdeling persoonsgerichte aanpak radicalisering en meldingen over radicalisering en terroristische activiteiten is hiervoor essentieel.’ Dit voorstel moet de wettelijke basis van het lokale casusoverleg binnen gemeenten verstevigen, maar de Kamer moet het nog behandelen. Verder zijn honderden lokale professionals het afgelopen jaar getraind door het Rijksopleidingsinstituut tegengaan Radicalisering in het herkennen van rechtsextremisme en hoe ermee om te gaan. Ook is een ‘symbolenbank’ uitgerold. Juist omdat extremistische en terroristische boodschappen vaak worden verpakt in memes en ‘grappen’ zijn ze niet altijd direct op juiste waarde te schatten. ‘Dit kan bijdragen aan normalisering van extremistische ideologie en uitingen.’
Online signalering
Omdat radicalisering bij deze groep jongeren vaak online plaatsvindt zijn gemeenten voor een flink deel aangewezen op online signalering door daartoe bevoegde diensten (AIVD, politie). Eerder wees de minister burgemeesters al op hun bevoegdheden ten aanzien van het tegengaan van (online) radicalisering en extremisme. Daarin noemde ze onder meer de ontwikkeling van een handreiking voor gemeenten over welke bevoegdheden zij kunnen inzetten om content op sociale media te bekijken om de openbare orde te handhaven. ‘Waar nodig zullen we gemeenten en lokale professionals blijven ondersteunen met expertise, versterkingsgelden voor preventieve initiatieven en uitwisseling van good practices.’
