Kinderen die tijdelijk verblijven in opvanglocaties voor dakloze gezinnen, slachtoffers van huiselijk geweld of vluchtelingen ervaren vaak een gebrek aan kindvriendelijke plekken. Dat blijkt uit een studie uitgevoerd door Hogeschool Windesheim, Hogeschool Leiden, ETH Zurich en Vrije Universiteit Amsterdam.
Weinig kindvriendelijke ruimtes in opvanglocaties
‘Opvallend is bijvoorbeeld dat geen van de kinderen hun eigen gezinskamer als favoriete plek kiezen, maar juist gemeenschappelijke ruimtes.'
Tijdelijk is vaak niet zo tijdelijk
Opvanglocaties zijn bedoeld als tijdelijke noodoplossing, maar veel kinderen wonen er vele maanden of zelfs jaren. Toch is er bij de inrichting van deze plekken te weinig oog voor de ervaring en beleving van kinderen.
Foto’s
Voor dit onderzoek maakten kinderen tussen de 4 en 12 jaar foto’s van hun favoriete plekken binnen vier Nederlandse opvanglocaties. De onderzoekers ontdekten dat de favoriete plekken vaak elementen bevatten zoals natuur, kleur, zachte materialen en knusse hoekjes. Deze kenmerken geven kinderen een gevoel van gezelligheid, geborgenheid en ontspanning in een anders vaak sobere en standaard ingerichte opvang.
Ik voel me hier goed. Het is rustig hier en dat vind ik fijn. In de opvang is het heel druk', aldus het kind dat deze foto maakte
Gebrek aan kindvriendelijke plekken
‘Opvallend is bijvoorbeeld dat geen van de kinderen hun eigen gezinskamer als favoriete plek kiezen, maar juist gemeenschappelijke ruimtes zoals gangen, tuinen of trappenhuizen. Want daar kunnen ze met anderen spelen’, vertelt hoofdonderzoeker Elise Peters van hogeschool Windesheim. ‘Dat kinderen nu een parkeerplaats of kale gang aanwijzen als favoriete plek, omdat daar nog enige speelvrijheid is, is ook schrijnend. Het is een stille noodkreet die laat zien hoe weinig kinderen zich écht welkom voelen in de opvang.’
Veiligheid maar wel ruimte
De kinderen geven aan behoefte te hebben aan plekken die zowel open als geborgen zijn: een eigen plek, maar ook dicht bij hun ouders. Ruimte, maar ook duidelijke grenzen. Peters: ‘Dat lijken tegenstrijdigheden, maar deze kinderen hebben vaak veel meegemaakt. Het is logisch dat zij plekken zoeken waar zij kunnen ontdekken, maar wel binnen duidelijke kaders. Ze zoeken veiligheid, maar óók iets om mee te maken.’
Oproep naar beleidsmakers
Valente en Defence for Children Nederland roepen beleidsmakers, ontwerpers en opvangorganisaties naar aanleiding van het onderzoek op om kinderen vanaf het begin serieus te nemen als actieve medegebruikers van de ruimte. Dat betekent: ontwerp met hen in gedachten, bied ruimte voor spel en zorg voor een warme, uitnodigende sfeer.
'Als het druk is in de keuken ga ik hierheen lekker zitten en naar buiten kijken.'
Financiering
Mijke Caminada, beleidsadviseur Valente: 'Dit waardevolle onderzoek houdt ons een spiegel voor. In de normenkaders waarmee vrouwenopvang en maatschappelijke opvang werken, wordt ‘esthetiek’ niet specifiek genoemd in het kader van ‘kindvriendelijke woonruimte’. Gek eigenlijk. Opvanglocaties doen hun best om huiselijkheid te creëren, maar het is allemaal afhankelijk van fondsen. Dat moet anders.’
Werk aan de winkel voor maatschappelijke opvang
‘Je ziet ook een duidelijk verschil in kwaliteitsniveau: vrouwenopvanglocaties hebben een traumasensitieve visie op huisvesting. Daar is meer aandacht voor het gevoel van geborgenheid binnen het gezin en de veiligheid in de directe omgeving van de opvang. Voor de maatschappelijke opvang is hier werk aan de winkel.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.