VNG voorspelt hogere Wmo-uitgaven gemeenten

De invoering van een vast abonnementstarief van 17.50 euro per vier weken voor huishoudens die gebruikmaken van de Wmo-voorzieningen leidt volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) tot een forse toename van de hulpvraag. En meer hulpvragen betekent ook een toename van de Wmo-uitgaven, zo waarschuwt de koepelorganisatie de gemeenten in een bijzondere ledenbrief.

Eigen bijdrage
Het nieuwe systeem van het abonnementstarief gaat op 1 januari 2019 in. Vanaf dan is de eigen bijdrage niet langer afhankelijk zijn van gebruik, inkomen, vermogen en huishoudsamenstelling. Voor de midden- en hogere inkomensgroepen wordt het daarmee aanzienlijk goedkoper om gebruik te maken van Wmo-voorzieningen. ‘Het maakt voor de bijdrage namelijk niet meer uit of iemand alleen één uur huishoudelijke hulp per week krijgt of vier uur hulp en daarbij ook woningaanpassingen, vervoervoorzieningen, dagbesteding etc. Het is en blijft  17,50 euro per vier weken’, legt de VNG uit.

Meerkosten voor gemeente
Als gevolg van deze maatregel zullen de uitgaven door gemeenten aan Wmo-voorzieningen fors toenemen. ‘Dat komt omdat de prikkel voor veel mensen met midden- en hogere inkomens, om de ondersteuning zelf te regelen en te organiseren, voor een groot deel wegvalt,’ aldus de VNG. ‘Het abonnementstarief van 17,50 euro heeft de schoonheid van de eenvoud, maar betekent wel dat er gebroken wordt met het bijdragen naar draagkracht.’

Het rijk biedt weliswaar een zogeheten cofinanciering aan, maar het bedrag van 145 miljoen euro dat daarmee is gemoeid, zal volgens de gemeentekoepel de lagere opbrengst aan eigen bijdrage, plus de meerkosten voor gemeenten door een toename van de vraag, ‘bij lange na’ niet dekken. 

Wegvallende inkomsten
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft in haar doorrekening van het regeerakkoord de wegvallende inkomsten van de eigen bijdrage voor gemeenten op 290 miljoen euro geraamd. ‘Elders in haar rapport merkt het CPB op dat 0,1 miljard euro van de groei in het Gemeentefonds nodig zal zijn om de invoering van dit abonnementstarief te kunnen opvangen. Het komt erop neer dat het kabinet de helft van de rekening neerlegt bij gemeenten, aangezien die 0,1 miljard euro een afronding is van 145 miljoen euro. Als dit  bewaarheid wordt, blijft er niet meer genoeg geld over binnen het accres om de sociaal-domeinbudgetten fatsoenlijk te indexeren, laat staan om een extra volumegroei in het beroep op Wmo-voorzieningen op te vangen.’

Volledige compensatie
Het is de VNG niet duidelijk is waarom het kabinet het heeft over cofinanciering. ‘Er zijn straks minder inkomsten en er zijn meeruitgaven voor gemeenten, als gevolg van deze nieuwe wetgeving. Van belang is dat de lagere inkomsten en de meeruitgaven door het rijk volledig gecompenseerd worden.’