Tilburg: onhoudbare situatie door nieuw beleid nareizigers

Het college van de gemeente Tilburg heeft een brief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin zij aangeeft dat de druk op de gemeente door het nieuwe nareizigersbeleid onhoudbaar is geworden. Gezinnen wonen met veel te veel mensen in te kleine huizen en in sommige gevallen is er helemaal geen huis beschikbaar. Tilburg roept op tot het stopzetten van de huidige werkwijze waarbij nareizigers worden doorgestuurd naar gemeenten zonder passende huisvesting.

Nieuw beleid

Demissionair minister Keijzer maakte eind september per Kamerbrief bekend dat nareizigers voortaan direct worden doorverwezen naar de gemeente waar hun gezinslid woont. Volgens Keijzer zou dit in samenspraak met gemeenten gebeuren en enkel wanneer dat redelijkerwijs mogelijk is. Volgens Tilburg gebeurt dit echter niet. Inmiddels wonen er 35 nareizigers zonder verblijfsvergunning in Tilburg en staan er nog eens 152 mensen gepland om te worden gehuisvest.

Geen plek

5 van de gezinnen wonen in aantoonbaar te kleine woningen. Het meest opzienbarende geval is een familie van 15 die woont in een huis met twee slaapkamers. De gemeente staat naar eigen zeggen voor een ‘duivels dilemma’. ‘Wij zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van onze inwoners én moeten voorkomen dat mensen op straat belanden.’ Ondertussen blijven de nareizigers in een hoog tempo arriveren, terwijl de passende opvang allemaal in gebruik is.

'Onhoudbaar'

Tilburg noemt de druk ‘onhoudbaar’. Er is sprake van onveiligheid, bijvoorbeeld wat betreft brand. Ook liggen gezondheidsproblemen en overlast op de loer. Daarnaast heeft de groep geen verblijfsvergunning en kunnen ze dus ook geen gebruik maken van ondersteuning door de gemeente. ‘Hiermee wordt een nieuwe en ongewenste crisissituatie gecreëerd, waarbij de gemeente primair aan de lat staat voor huisvesting en financiële ondersteuning.’

Verantwoordelijkheid COA

Volgens het college is er geen juridische basis voor de nieuwe werkwijze. De verantwoordelijkheid voor opvang en basisvoorzieningen ligt bij het COA, totdat er passende huisvesting beschikbaar is in de gemeente. Nu zijn gemeenten opeens verantwoordelijk om zelf alternatieve opvang te regelen, omdat er simpelweg geen huizen beschikbaar zijn. Tilburg heeft daarom sinds 4 oktober voor 20 een tijdelijke opvang gerealiseerd in een locatie die eerder gebruikt werd voor de opvang van alleenstaande minderjarige vluchtelingen.

Vraag aan de Kamer

In een brief aan de gemeenteraad laat het college weten dat zij niet tegen gezinshereniging en de huisvesting van nareizigers is, maar dat dit op deze manier – op ‘ultra korte termijn en zonder enige aankondiging vooraf’ – niet op een humane manier kan worden uitgevoerd. Het college vraagt de Kamer de huidige werkwijze stop te zetten, de wettelijke verantwoordelijkheden van het COA te herbevestigen, en financiële compensatie te bieden aan gemeenten die noodgedwongen alternatieve opvang hebben geregeld.