Advertentie
sociaal / Nieuws

RvS: regel specialistische jeugdzorg landelijk

Het is onduidelijk of de plannen van het rijk meer van gemeenten vragen dan nu het geval is.

11 december 2023
Exterieur van de Raad van State in Den Haag Laurens van Putten (ANP)
Exterieur van de Raad van State in Den Haag Laurens van Putten (ANP)

De Raad van State vraagt zich af waarom de regering niet kiest voor een landelijke inkoop en financiering van specialistische jeugdzorg. Gemeenten hebben immers beperkt invloed op de instroom, uitstroom en inkoop(voorwaarden) van deze vorm van zorg. Het adviesorgaan vindt dat het kabinet tevens meer duidelijkheid moeten bieden over de reikwijdte van de jeugdhulpplicht en de financiële randvoorwaarden voor de jeugdzorg.

Coördinator Bedrijfsvoering

JS Consultancy
Coördinator Bedrijfsvoering

Lid van de Rekenkamer

Gemeente Zaltbommel
Lid van de Rekenkamer

Dat zegt de Raad van State (RvS) in een advies van het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg. Deze wet moet gemeenten verplichten om gezamenlijk specialistische jeugdzorg via jeugdregio’s in te kopen. Het gaat hierbij om kinderbeschermingsmaatregelen, jeugdreclassering en nog aan te wijzen vormen van gespecialiseerde jeugdhulp. Met regionale inkoop wil het kabinet ervoor zorgen dat deze vormen van zorg altijd beschikbaar zijn. Het voorstel maakt landelijke inkoop van specialistische jeugdzorg eveneens mogelijk.

Inkoop en financiering

Het regeringsvoorstel wordt gezien als een eerste stap in de uitwerking van de Hervormingsagenda Jeugd. Weliswaar onderschrijft de RvS het belang van verplichte regionalisering en standaardisering, maar de Afdeling advisering ziet ook beren op de weg. Zo hebben gemeenten ‘slechts beperkt invloed op de instroom, uitstroom en inkoop(voorwaarden) van specialistische jeugdzorg.’ Het is daarom de vraag ‘waarom de regering er in het wetsvoorstel niet voor heeft gekozen om deze zeer specialistische vormen van zorg vanuit het Rijk in te kopen en te financieren’, schrijft de onafhankelijk adviseur van de regering.

Regio-indeling

Daarbij heeft het adviesorgaan ook bezwaren ten aanzien van de regionale indeling van gemeenten. Die wordt niet bij wet, maar bij ministeriële regeling bepaald. Dit omdat er zo ‘slagvaardig’ kan worden gehandeld als blijkt dat een regio niet goed functioneert en de beschikbaarheid van specialistische jeugdzorg in gevaar komt. De RvS snapt niet waarom de bewindslieden daarvoor hebben gekozen. Zij adviseert om in het wetsvoorstel zelf de regio-indeling op te nemen en te bepalen welke vormen van specialistische jeugdhulp verplicht moeten worden geregionaliseerd. ‘Het is beter dit in de wet te plaatsen dan in een ministeriële regeling’, zo luidt het advies.

Reikwijdte en financiële randvoorwaarden

Daarnaast vindt de RvS dat het kabinet meer duidelijkheid moet bieden over de betekenis van beschikbaarheid van jeugdzorg. ‘Het is onduidelijk of dit meer van gemeenten vraagt dan nu het geval is. Ook vraagt dit om afbakening van de reikwijdte van de jeugdhulpplicht en helderheid over de financiële randvoorwaarden voor de jeugdzorg.’

Toezicht

Tot slot maakt de Afdeling advisering zich zorgen over de eisen die de wet stelt aan de toezichtstructuur en de financiële verantwoording voor jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen (GI’s), die verantwoordelijk zijn voor kinderbescherming en jeugdreclassering. De RvS vindt een verplichte interne toezichthouder voor (alle) jeugdhulpaanbieders en GI’s ‘niet proportioneel’. ‘Jeugdhulpaanbieders zijn relatief vaak kleine zorgaanbieders, die laagdrempelige vormen van ondersteuning bieden. Volgens de toelichting zou de eis van een interne toezichthouder disproportioneel zijn voor aanbieders met minder dan 10 jeugdhulpverleners gezien de administratieve lastendruk’, aldus de regeringsadviseur. Hetzelfde geldt voor de eisen voor een transparante (financiële) bedrijfsvoering.

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Hielco Wiersma
Dergelijke aanbestedingingen zijn vanwege de lokale idenditeit (denk aan de grote diversiteit van aanbieders) niet of nauwelijks centraal goed te regelen. Een betere methode is om de aanbesteding -conform de huidige wetgeving- gemeentelijk danwel regionaal te organiseren, maar wel volgens algemene door het Rijk i.s.m. de VNG op te stellen modellen.
Hielco Wiersma
Voor de duidelijkheid: de specialistische jeugdzorg is nu voor een belangrijk deel op gemeentelijk dan wel op samenwerkingsniveau tussen gemeenten werkzaam. Waar de Raad van State waarschijnlijk op doelt is de bijzondere specialistische jeugdzorg die vooral meer op provinciaal en landelijk niveau werkzaam is. Het is beter dat deze vormen van jeugdzorg bovengemeentelijk en bovenregionaal worden geregeld. Veelal staan relevante Gemeenten namelijk te ver af van de specifieke vraag en aanbod van cliënten/patiënten.
Hans Bakker
Kortom, we gaan weer terug naar af, naar hoe de jeugdzorg ooit begon. En dat is prima. Helaas gaat dat in dit land altijd maar weer gepaard met geschreeuw, gehijg, strijd tussen organisaties etc. Iedere praktisch probleem wordt voorwerp van ideologische strijd of belangenstrijd. Degenen waar het omgaat zijn daarvan de dupe.,
Hielco Wiersma
@Hans Bakker. Ik schat in dat hiermee nog geen 10% van het totale budget voor de (bijzonder) specialistische jeugdzorg terug zou gaan naar het Rijk of de Provincie. De rest kan dan gewoon bij de Gemeenten blijven, uiteraard wel met voldoende financiële middelen.
Accommodaties (inclusief specialistisch personeel) voor deze bijzonder specialistische jeugdzorg kunnen uit praktische overwegingen beter op een hoger niveau worden georganiseerd. Decentraal wat kan en centraal wat moet (samenwerkingsverbanden organiseren met honderden Gemeenten is wel erg lastig).
Advertentie