Zij moeten zich onthouden van het openbaar maken van gedachten of gevoelens als daardoor een goede vervulling van hun eigen functie of het goede functioneren van de openbare dienst in gevaar zou komen. Ambtenaren die zich hier niet aan houden kunnen zwaar worden gestraft.
Ambtenaren en de vrijheid van meningsuiting
In het publieke debat speelt het recht op vrijheid van meningsuiting een grote rol. Het gaat hier om een in de Grondwet vastgelegd recht,…
Een ambtenaar van de provincie Limburg was van mening dat sprake was van misstanden bij de aanbesteding van het busvervoer. De verantwoordelijk gedeputeerde zou een bepaald vervoersbedrijf hebben bevoordeeld. De ambtenaar maakt hiervan melding en doet een beroep op de klokkenluidersregeling. Na extern onderzoek wordt de conclusie getrokken dat van misstanden geen sprake is. De ambtenaar krijgt een waarschuwing dat hij terughoudend moet zijn tegenover de pers.
Wanneer hij echter vervolgens een boek over de kwestie schrijft, treedt de provincie hard op. Een strafontslag volgt. Onlangs heeft de Centrale Raad van Beroep uitspraak gedaan (LJN BK9640). Van het boek zijn 20 exemplaren verspreid, maar dat geringe aantal is geen reden om de zaak lichter te beoordelen. Volgens de Raad heeft de ambtenaar de grenzen van de nog wel toegelaten vrijheid van meningsuiting overschreden. De ambtenaar beweert nog dat het slechts om een fictief verhaal gaat, maar die vlieger gaat niet op. De gebeurtenissen en personen die worden beschreven zijn zeer herkenbaar. In het boek worden het provinciale bestuur en de leidinggevende afgeschilderd als niet integer, onbetrouwbaar en onbekwaam. De provincie heeft de ambtenaar terecht ontslagen, aldus de Raad.
Een zware straf. Een ambtenaar mag dus niet straffeloos uit de school klappen over in zijn ogen bestaande misstanden bij zijn werkgever. Maar mag de ambtenaar wel een afwijkende mening openbaar maken? Dat is niet per definitie verboden. Het gaat er om of het functioneren van de openbare dienst in gevaar komt. De ambtenaar die duidelijk maakt dat hij zijn werk gewoon zal blijven uitvoeren, heeft wel een zekere mate van vrijheid van meningsuiting.
Anja Hoffmans
Advocaat bij Clingendael Advocaten
Anja Hoffmans
Advocaat bij Clingendael Advocaten
