Nieuwe noodkreet gemeenten aan minister De Jonge

Onder de hashtag #hugohelpons doen wethouders van 26 gemeenten een dringend appel op minister Hugo de Jonge van VWS om structureel meer geld voor de jeugdhulp en de Wmo vrij te maken. 

Slapeloze nachten

In een videoboodschap op Facebook benadrukken de wethouders de noodzaak om meer rijksgeld aan gemeenten ter beschikking te stellen. Het initiatief komt van Rosalie van Rijn, wethouder zorg van de gemeente Wijdemeren. Slapeloze nachten heeft ze over de jeugdzorg en de Wmo. ‘Deze taken voeren we met liefde uit, maar dan hebben we er wel genoeg geld voor nodig’, vertelt Van Rijn in een zeven minuten durende filmpje. Daarin uiten ook wethouders uit 26 andere gemeenten hun zorgen. Gemeenten van noord tot zuid en van west tot oost. De een indringend – ‘Hugo, help ons, laat ons niet in de steek’ –, de ander ludiek, maar niet minder serieus. ‘We proberen ons hoofd boven water te houden, maar de financiële druk is te groot’, stelt wethouder Peter van Steen (zorg en jeugd, Gemeentebelangen) uit Heusden, in pak vanuit een zwembad. ‘Dit gaat ten koste van heel veel dingen, zoals veiligheid en bestrijding van eenzaamheid. Dat moet je niet willen Hugo.’

Laatste noodkreet

‘Het is een laatste noodkreet’, vertelt initiatiefnemer Van Rijn in een toelichting op haar actie. ‘De tot nu toe gevoerde lobby’s en acties zoals #gemeenteninnood hebben vooralsnog niets opgeleverd. Ik was er op 2 juli bij, maar ik ben daarna zwaar teleurgesteld de trein in gestapt.’ Op 2 juli overhandigden tientallen wethouders ruim 270 financiële noodkreten van gemeenten aan Kamerleden en minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. ‘Ik had gehoopt dat we gehoord zouden worden, maar de urgentie wordt niet gevoeld. We krijgen telkens te horen dat we tot november moeten wachten, maar dat is te laat. Wat je wegsnijdt, komt niet meer terug.’

Schrappen

In november moeten de onderzoeken klaar zijn naar de groei in de jeugdhulp en de gevolgen van het Wmo-abonnementstarief. Een nieuw kabinet moet op basis van die onderzoeksuitkomsten beslissen of gemeenten structureel extra geld krijgen voor de uitvoering van de Jeugdwet en de Wmo. ‘Maar we zijn nu met onze begrotingen bezig en moeten nu keuzes maken die we helemaal niet willen maken.’ Hoewel de begroting nog niet aan de gemeenteraad van Wijdemeren is gestuurd, is in de perspectiefnota al wel een voorschot genomen. 'De lasten voor de inwoners zullen stijgen. De mantelzorgwaardering gaat van 200 naar 50 euro. De extra middelen die we in het bestuursakkoord hadden opgenomen voor kunst en cultuur gaan we er niet aan uitgeven. Het Integraal Kind Centrum gaat ook niet door.’ En zo zal de raad straks een nog langere lijst krijgen van zaken die niet doorgaan of worden geschrapt.

Toename gebruik

De noodkreet is niet, zoals in juli, voor minister Ollongren bedoeld, maar voor haar collega De Jonge. ‘Het gaat ons echt om geld voor de jeugdhulp en de Wmo. We zien het gebruik toenemen en de kosten alleen maar stijgen, ook al proberen we dat gebruik en die kosten terug te dringen. Maar dat lukt niet.’ Zo heeft de invoering van het abonnementstarief voor Wmo-voorzieningen – de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage van 19 euro per maand – geleid tot meer aanvragen en minder inkomsten uit eigen bijdragen.

Waar Van Rijn voor vreest is dat gemeenten bij de begrotingsbehandeling fors gaan snijden in voorzieningen; ingrepen die achteraf niet nodig blijken te zijn omdat het rijk alsnog over de brug komt met structureel extra geld. Daarom wil ze nu toezeggingen van haar partijgenoot De Jonge.