Gemeente en jeugdzorgaanbieders samen verantwoordelijk voor budget

Geen productieverantwoordingen, accountantsverklaringen en controles op facturen: Peel en Maas verving de bureaucratische rompslomp voor jeugdzorgaanbieders door vertrouwen, transparantie en mede-eigenaarschap. ‘In het huishoudboekje zien aanbieders van elkaar de omzet die ze draaien.’

Bellen

Toen Han Goes acht jaar geleden begon als coördinator gezinscoaches bij de Noord-Limburgse gemeente Peel en Maas, waren er binnen het sociaal domein al twee belangrijke keuzes gemaakt. De gezinscoach, een geheel nieuwe functie, zou in dienst komen van de gemeente. En de gemeente, die zou zelf ook hulp gaan verlenen. ‘Twee belangrijke pijlers in de visie’, vertelt Goes. Maar tot zijn verbazing merkte hij dat de gezinscoaches vooral aan het bellen waren – met zorgaanbieders. ‘De gesprekken gingen over de codes die in de formulieren terecht moesten komen en andere bureaucratische rompslomp. En die zorgaanbieders hadden op hun beurt dus ook weer speciaal mensen in dienst om met de gemeente te communiceren over diezelfde codes.’

Broodje

Goes kreeg van de gemeente Peel en Maas de ruimte om iets compleet nieuws te bedenken. Zijn eerste stap was een avondje filosoferen met een broodje erbij, samen met de zorgaanbieders die betrokken waren bij de jeugdzorg, waaronder de basisdiensten en de geestelijke gezondheidszorg. ‘Net als ik vonden ze het raar dat we zorggeld uitgaven aan het overeind houden van een systeem. Wat ze dan wel wilden? Meer rechtstreeks contact met de inwoners en meer mandaat. We bespraken hoe het anders kon en daarbij viel heel vaak de opmerking “dat kunnen we hendig oplossen.”’

Kartrekker

Na de eerste avond volgde nog een serie gesprekken en uiteindelijk het besluit om samen iets heel nieuws te gaan bouwen. ‘Daar ligt de kiem van Hendig’, aldus Goes, die de kartrekker van de nieuwe aanpak werd. ‘Het vertrekpunt was dat we alle mandaat aan de hulpverleners willen geven. Iedereen in de keten faciliteert de hulpverlener. Een principe waarmee je niet zozeer het systeem overeind houdt, maar de professionals.’

Verantwoordelijk

Samen iets nieuws bouwen. Dat betekent mede-eigenaarschap, vertelt Ron Genders, de procesontwikkelaar bij Hendig: ‘De gemeente blijft natuurlijk eindverantwoordelijk, ook voor de hulp en de kaders. Maar we hebben het beleid samen met de aanbieders gemaakt, en afgesproken dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de inzet van de hulp en het budget.’ Ook zijn met een aantal controllers van de zorgpartners de producten gedefinieerd, vertelt John Mulder, senior adviseur planning en control bij de gemeente Peel en Maas: ‘In het reguliere traject bepaalt de regio of de gemeente de productcodes, de definities en de tarieven. Wij zijn die samen opnieuw gaan bedenken en binnen drie kwartier hadden we acht productcodes met bijpassende tarieven.’

commune-achtig

Als een aanbieder een tarief niet langer passend vindt, wordt dat besproken met alle aanbieders en de gemeente. ‘Het klinkt een beetje commune-achtig’, lacht Mulder. ‘Maar we vinden er met zijn allen iets van en komen dan tot een passend tarief. We vertrouwen erop dat aanbieders niet meer vragen dan ze nodig hebben en we controleren de facturen niet afzonderlijk. Op hun beurt mogen aanbieders erop vertrouwen dat wij een reëel tarief betalen.’

Afwijkende omzet

Periodiek wordt, wederom gezamenlijk, de omzet van de aanbieders besproken. ‘In het huishoudboekje zien de aanbieders van elkaar de omzet die ze draaien. Deze manier van verantwoorden tegenover de groep werkt goed. Is er een afwijkende omzet, dan verklaren ze dat ook. Natuurlijk houden we als gemeente een vinger aan de pols, maar het onderlinge vertrouwen wordt zo daadwerkelijk beleefd’, meent Mulder.

Goes vult aan: ‘Door samen het systeem te veranderen is het bovendien geen losse keten meer. Dat helpt bij ouders die bij verschillende aanbieders aankloppen. Als de een geen hulp geeft, kunnen ze nog naar een ander. Als je echt gezamenlijk optreedt, kun je steviger staan als je nee moet zeggen.’

Reisbudget

Het wordt wat eentonig, maar zelfs het ontwikkelbudget is gevuld door gemeente en jeugdzorgaanbieders tezamen. ‘We noemen dat het reisbudget’, vertelt Genders. ‘Daarmee kunnen we bijvoorbeeld onderzoek laten doen naar onze aanpak. Eén van de aanbieders beheert het reisbudget. Dat is eveneens een teken van transparantie en vertrouwen.’

Declareren

Transparantie en vertrouwen maken aanbieders blij, maar de grote winst zit ‘m in de vereenvoudiging, stelt Goes. Zo is bijvoorbeeld het berichtenverkeer ‘hendig’ ingericht. ‘Dat systeem staat bij ons helemaal open. Standaard krijgt iedere casus 600 uur hulpverlening, of 31 etmalen per maand verblijf, ter beschikking. Daar kom je nooit aan en door deze hoge grensbedragen en aantallen voorkomen we foutmeldingen vanwege het bereiken van een maximum. Je hoeft ook geen handelingen uit te voeren om te verlengen of te verkorten en om op te schalen en af te schalen. Je kunt gewoon declareren.’

Lees het volledige artikel in de papieren versie van BB10, of (straks) online.