Evidence based naar Amerikaans voorbeeld

‘Onderzoeken wat werkt moet normaal worden bij het opstellen van beleid.’ Dat zegt David Medina, oprichter van Results for America (RFA), een Amerikaanse non-profitorganisatie die ervoor zorgt dat meer en meer lokale overheden hun beleid evidence based of in ieder geval ‘evidence informed’ maken. En daar kan Nederland nog wat van leren.

Links en rechts
Medina is geen onbekende in de Amerikaanse politiek, naast vele functies als beleidsadviseur voor verschillende senatoren, was hij directeur bij het Amerikaanse Vredeskorps en werkte hij als plaatsvervangend stafchef voor first lady Michelle Obama. Onlangs was hij in Nederland als gastspreker van het door ScienceWorks georganiseerde congres Vormgeving van Evidence Informed Beleid. ‘Iedereen is erbij gebaat en ook in de politiek is het in ieders belang’, vertelt hij in een gesprek. ‘Linkse politici willen weten hoe ze het beste arme mensen kunnen helpen, of hoe het ouderenbeleid beter kan. Politici die meer rechts georiënteerd zijn, kunnen beter verantwoorden wat er met het geld van de belastingbetaler gebeurd. Door beter te onderzoeken weten ze of ze waar voor hun geld krijgen.’

Wat werkt niet
Stap 1 om tot evidence based beleid over te gaan, is het creëren van open data voor publiek, onderzoekers en beleidsmakers. Daarnaast worden meetbare doelen gesteld waarover met regelmaat in het openbaar verantwoording wordt afgelegd. Ook worden kostenevaluaties opgezet en moet de manier van inkoop veranderen. Die moet meer gebaseerd worden op resultaten. Ten slotte wordt uitgezocht wat er níet heeft gewerkt. ‘Vervolgens kunnen die programma’s verbeterd worden en lukt dat niet dan worden de geldstromen verlegd van programma’s die niet werken naar programma’s die aantoonbaar wel werken’, aldus Medina.

 
Laagstscorende organisaties 
Als voorbeeld noemt hij het ‘Headstart Programm’, een educatieprogramma voor kleine kinderen, betaald door het rijk. Er gaat een miljard dollar per jaar in om, verdeeld over 1600 organisaties die bijvoorbeeld bijscholing of voorschoolse opvang leveren. ‘Het programma is al 50 jaar oud en jarenlang kregen die organisaties gewoon hun geld als ze maar niet beschuldigd werden van misbruik of  het niet op orde hebben van de brandveiligheid’, vertelt Medina. Maar de regering van Bush en Obama hebben prestatieindicatoren toegevoegd en nu worden ze beoordeeld op de inhoud van hun programma. Zo kan eindelijk gezien worden wat de resultaten zijn van bepaalde programma’s. De 10% laagst scorende organisaties krijgen bovendien niet meer automatisch geld. Zij moeten verbeteringen laten zien, anders kunnen andere organisaties hun taken overnemen. ‘Het is geen bezuinigingsmaatregel’, benadrukt Medina. ‘De criteria voor wie ervoor in aanmerking komt, is gelijk gebleven, evenals het budget. Maar er wordt beter gekeken naar wat er met het geld gebeurd.’ 

Positieve aandacht
Results for America maakt vaak gebruik van het maken van het ranglijstjes van organisaties, soms compleet met medailles.  Maar is Amerika niet veel prestatiegerichter als het gaat om ergens ‘de beste’ in te zijn? Kortom: zou dat in Nederland ook werken? Medina benadrukt ten eerste dat het niet gaat om ‘namen en shamen’. Het gaat alleen om de organisaties die bovenaan staan en dus goed bezig zijn. Dat kan inspireren, want iedereen vindt het fijn om ergens goed in te zijn en dat te laten zien. ‘Dat werkt in de VS en dat kan ook in Nederland werken’, denkt hij. ‘We willen met positieve aandacht laten zien dat resultaten meten werkt.’ 

 
Lees het hele verhaal over de verstening deze week in BB15 (inlog)