Geef burger recht om uit te dagen

Nederlanders moeten meer te zeggen krijgen over hun eigen omgeving. De PvdA en de ChristenUnie hebben daarom onlangs een initiatiefnota ingediend waarin onder meer het ‘uitdaagrecht’ beschreven staat. Daarmee moet het makkelijker worden voor burgers om aan de overheid een alternatief plan voor te stellen. Dit ‘uitdaagrecht’ moet breder in de wet worden verankerd, vinden de twee partijen.

De Wet maatschappelijke ondersteuning kent al zo’n uitdaagrecht – right to challenge - maar dat werkt niet zo soepel als zou moeten, concludeert Quinten Lainert van de Vrije Universiteit van Amsterdam in een masterscriptie. De ingewikkelde aanbestedingsregels in de wet zorgen er juist voor dat burgers worden belemmerd in hun mogelijkheid om gemeenten uit te dagen meer zorgtaken zelf uit te voeren. Het aanbestedingsrecht, de Wet openbaarheid van bestuur, de Gemeentewet en de rechtsbeschermingsprocedure uit de algemene Wet bestuursrecht sluiten onvoldoende aan op onervaren, lokaalgebonden en kleinschalige initiatieven.

“Indien burgers geïnspireerd worden om lokale publieke taken over te nemen en daarvoor overgaan tot participatie, behoort frustratie te worden voorkomen”, schrijft Lainert. Maar dat is niet het geval. Want burgers krijgen weinig ondersteuning en rechtsbescherming. Ook loopt het juridisch kader achter op de maatschappelijke ontwikkelingen. Een goede toepassing van right to challenge vereist een herziening van de rechtsverhoudingen tussen burger en bestuur, vindt hij. De scriptie Het Right to Challenge, van inspiratie naar burgerinitiatieven tot frustratie? is te lezen via www.publiekdenken.nl