Allemaal het gevolg van nostalgische behoudzucht, de ergste vorm van conservatisme. Zie hier de nuchtere feiten, schrijft hij. In de discussie over de integratie van allochtonen wordt vaak het beeld gehanteerd van het glas dat halfvol dan wel halfleeg is. Volgens Verhagen is het glas meer dan driekwart vol. Degenen die het tegendeel beweren, zijn doemdenkers en azijnpissers.
Half leeg of vol voor driekwart
Op de achterflap van zijn boek zet de auteur meteen al de toon. Zijn kinderen zijn Chinees-Nederlands-Amerikaans, de trotse bezitters van…
‘Ik zal laten zien dat de cijfers het tegendeel bewijzen’, schrijft hij met het aplomb dat hem eigen is. Als kop-van-jut fungeert Paul Scheer, die met het NRC Handelsblad-artikel ‘Het multiculturele drama’ en zijn boek Het land van aankomst de negatieve en bezorgde toon zou hebben gezet. Dat boek wordt door Verhagen een tobberige pil genoemd, met een pessimistische ondertoon. Een selectie van positief getoonzette onderzoekers en publicaties passeert vervolgens de revue.
Het is dus niet belangrijk dat 80 procent van de Marokkaanse jongeren in Rotterdam negatief staat tegenover homoseksualiteit. ‘Ik wil weten wat er gebeurt, niet wat mensen denken of zeggen te denken’, schrijft hij. Het zijn ook niet de cijfers waarnaar Verhagen op zoek is. Mag ik even! Uit een onderzoek naar antihomoseksueel geweld in Amsterdam blijkt dat wel degelijk sprake is van een overtegenwoordiging van Marokkaanse verdachten. Dit feit staat vermeld in een rapport geschreven door Buijs, Hekma en Duyvendak in 2008. De lezer zal vergeefs naar deze publicatie zoeken in de uitgebreide literaratuurlijst, want dit ‘nuchtere feit’ past niet in Verhagens betoog.
Nog een voorbeeld. De onderzoeker Andersson Toussaint, die ruim twee jaar in Amsterdam-Slotervaart heeft gewoond, constateerde in deze wijk een opeenhoping van uitkeringstrekkers, lage inkomens, werkloze jongeren, werkloze vaders, relatief grote gezinnen in kleine woningen, ouders die geen of gebrekkig Nederlands spreken, kinderen met een taalachterstand en zeer slechte scholen. De sociale cohesie is niet alleen volledig verdwenen, een groot deel van de bewoners is ook bang of voelt zich geïntimideerd. Maar Verhagen noemt de studie zelfs niet.
Alleen publicaties van personen die bevestigen dat het glas driekwart vol is of feiten die met een kunstgreep toch positief kunnen worden uitgelegd, komen in aanmerking om in zijn boek genoemd te worden. De rest is klein bier, niet structureel, triviale zaken. Die houding gaat irriteren. Jammer, want Verhagen heeft wel degelijk een punt als hij constateert dat veel specifiek beleid nauwelijks zin heeft. Nuchter beschouwd is naar mijn mening sprake van een nogal onevenwichtig, misschien wel mislukt boek.
Hans Werdmölder, cultureel antropoloog en criminoloog.
Frans Verhagen, Hoezo mislukt? De nuchtere feiten over de integratie in Nederland, Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2010. ISBN 978 90 468 06340, 240 pagina’s, €17,95.
