Randstedeling maalt niet om eigen provincie

Inwoners van de Randstad voelen zich niet of nauwelijks verbonden met hun provincie. Ook bij jongeren scoort de provincie slecht. Veruit de meeste verbondenheid wordt in Groningen gevoeld.

Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur. Gemiddeld voelt een op de vijf Nederlanders (19 procent) zich vooral verbonden met de provincie waarin ze wonen. Inwoners van de provincie Utrecht scoren daarbij met 5 procent het slechtst. Noord- en Zuid-Holland scoren overigens nauwelijks beter. In die drie provincies voelen mensen zich eerder verbonden met hun woonplaats of met Nederland.

Regio

Opvallend is ook dat de mate van verbondenheid in Overijssel en Gelderland veel lager uitkomt dan in Noord-Brabant. ‘In die eerste twee provincies zijn het vooral de regio’s waar men de verbinding mee voelt, zoals Twente, Salland of de Achterhoek’, geeft onderzoeker Asher van der Schelde van I&O Research als verklaring.  

Gasdiscussie

De sterkste verbondenheid met hun provincie wordt door de Groningers gevoeld. Die ligt met 62 procent significant hoger dan in Drenthe, Limburg en Friesland (allemaal rond de 50 procent). ‘Ik vermoed dat de gas-en aardbevingsdiscussie daar een positieve invloed op heeft’, zegt Van der Schelde. Jongeren ervaren significant minder verbondenheid met hun provincie dan ouderen. Volgens Van der Schelde een beeld dat ook al in eerdere onderzoeken te zien was. ‘Jongeren zijn nu eenmaal meer gericht op hun woonplaats.’

Er werd door I&O Research ook gevraagd waar inwoners voor wat betreft hun regio of provincie het meest trots op zijn. Bij de Groningers is dat de nuchtere, eerlijke volksaard. In Drenthe, Limburg en Friesland (en de meeste andere provincies) is het de natuur waar men het meest trots op is.

Vertrouwen

De mate van verbondenheid die provinciebewoners ervaren, heeft consequenties op ander gebied. Zo is er een duidelijke samenhang met de mate waarin inwoners zich begrepen voelen door de landelijke politiek. Vooral in de grensprovincies – ook het verst van Den Haag gelegen – staat dat vertrouwen onder druk. Vier op de vijf Drenten (81 procent) zijn het eens met de stelling dat de landelijke politiek niet begrijpt wat er buiten de Randstad speelt. In Groningen (77 procent) is dat sentiment nauwelijks minder.

Vier op de vijf Drenten vinden dat de landelijke politiek niet begrijpt wat er buiten de Randstad speelt

Landelijke media

Ook de landelijke media spelen daarbij een rol. In het noorden leeft het gevoel met 63 procent het sterkst dat die niet begrijpen wat er buiten de Randstad speelt. Van der Schelde vindt het opvallend dat veel Randstedelingen (gemiddeld zo’n 40 procent) datzelfde gevoel hebben. ‘Je hoort die klacht natuurlijk veelvuldig vanuit plattelandsregio’s opduiken. Klaarblijkelijk kunnen veel Randstedelingen zich hierin vinden.’

Opkomst

Moeten de Randstedelijke provincies zich meer zorgen maken over de opkomst bij de Statenverkiezingen? Waarom zou een inwoner die zich nauwelijks met zijn provincie verbonden voelt immers wel zijn stem erover uitbrengen? Volgens Van der Schelde is dat verband er niet of nauwelijks. ‘Mensen zien deze verkiezingen toch eerder als een soort referendum over de regering. Landelijke onderwerpen geven bij de keuze in het stemhok uiteindelijk vaak de doorslag.’

Het onderzoek werd van 10 tot en met 13 januari 2023 gehouden onder 1.130 Nederlanders van 18 jaar of ouder.