Toezicht Gronings chemiebedrijf onder de maat

De provincie Groningen is in het toezicht op chemiebedrijf North Refinery in Farmsum tekort geschoten. De houding tegenover het bedrijf was te reactief en het gevoel van urgentie te laag. Dit blijkt uit een rapport van de Rijksuniversiteit Groningen en DCMR Milieudienst Rijnmond in opdracht van de provincie.

Kwaliteit
De provincie besloot tot het onafhankelijke onderzoek naar de kwaliteit van het eigen optreden in het dossier North Refinery Delfzijl na een tweede stroom berichten in januari 2011 dat deze nog steeds te wensen overliet. In maart 2010 ontving het provincie bestuur dit bericht ook al van de officier van justitie, waarna het project Verscherpt Toezicht werd ingezet. Dit project blijkt dus met te weinig gevoel voor urgentie ingezet.

Stankoverlast
Het chemiebedrijf dat ruwe olie verwerkt was de afgelopen jaren al vaker negatief in het nieuws. Bewoners klagen over stankoverlast en vorig jaar werd een inval gedaan door een regionaal milieuteam. De onderzoekers concluderen dat de provincie North Refinery lange tijd als een onproblematisch bedrijf heeft gezien. In maart 2011 schreef de officier van justitie al dat het bedrijf milieuregelgeving niet of onvoldoende naleefde en het zijn verantwoordelijkheid niet nam. De provincie had dit al bij de vergunningverlening kunnen opmerken, maar had onvoldoende inzicht in de bedrijfsprocessen om adequaat op te treden.

Ondermijnend
Andere conclusies zijn dat de vergunning verdergaande eisen had kunnen bevatten. Er is terecht veel aandacht van toezicht en handhaving uitgegaan naar bewonersklachten en incidenten, maar dit ging ten koste van de capaciteit voor regulier toezicht. Het ontbrak ook aan systeemgericht toezicht en men maakte onvoldoende gebruik van administratief toezicht. Dit laatste is in 2009 slechts eenmaal en in 2010 helemaal niet uitgevoerd. De provincie heeft over het geheel vooral reactief opgetreden. Drie keer was sprake van sancties. Een keer duurde het een half jaar te lang voordat deze werd uitgevoerd. De onderzoekers noemen dat ondermijnend voor het gezag van de toezichthouder van het bedrijf.

Dwangsom
De provincie Groningen onderkent de ernst en urgentie van de aanbevelingen van de commissie en wil het rapport aangrijpen om handhaving en toezicht te verbeteren. In mei is een controle bij North Refinery uitgevoerd waar 23 overtredingen zijn geconstateerd. De totale dwangsom is 1 miljoen euro. Ook intern zijn aanpassingen doorgevoerd. Het college wijst er verder op dat de GGD op basis van metingen geen risico’s voor de volksgezondheid verwacht.

Slecht
Fractievoorzitter Mario Post van kersverse collegepartij GroenLinks vindt dat het college eufemistisch reageert als het stelt dat de uitkomsten minder goed waren dan ze wilden. ‘Het is gewoon slecht gegaan. De provincie heeft de situatie niet goed het hoofd weten te bieden.’ Volgens Post is er iets ergs aan de hand en is het goed dat onafhankelijk onderzoek is gedaan. ‘Je moet lessen leren voor de toekomst. De provincie belooft een plan van aanpak en wij zullen dat scherp in de gaten houden.’

Expertise
Volgens de provincie is de situatie ontstaan doordat er maar één zo’n dergelijk bedrijf is in Noord-Nederland is en er te weinig onderlinge wisselwerking en reflectie is geweest. ‘Het ontbrak inderdaad aan specifiek toezicht op dit ene bedrijf’, vindt Post. ‘Daar kun je de ambtelijke organisatie en capaciteit ook niet op inrichten. Maar in de regionale uitvoeringsdiensten zou je deze expertise wel samen kunnen brengen.’

Waarborgen
GroenLinks wil voldoende waarborgen van het college. Volgende week worden de bewoners geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek. Post weet niet hoe die dit zullen oppakken. ‘Zij rekenen op een goede handhaving en dan is dit een hard gelag. Dat er geen gevaar voor de volksgezondheid was is voor hen slechts een doekje voor het bloeden. Bewoners hebben recht op een handhavende overheid.’

Volgende week woensdag zal het rapport worden behandeld in de commissie Milieu en Mobiliteit.