Ingrijpende wetgeving onderwijshuisvesting in de maak

Het demissionair kabinet gaat in kaart brengen wat de consequenties zouden zijn van een ingrijpende wetswijziging waardoor het rijk meer regie krijgt over de eisen die worden gesteld aan onderwijshuisvesting. Dat schrijft Mariëlle Paul, minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs in een brief aan de Kamer. Onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF) onderzocht het huidige stelsel van wet- en regelgeving en concludeert dat veel eisen gekoppeld zijn aan het bouwjaar van de school, omdat vrijwel alle eisen voortvloeien uit algemene bouwwetgeving.

Onduidelijkheid over eisen

Het ministerie van OCW gaf AEF de opdracht om het onderzoek uit te voeren omdat in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) over onderwijshuisvesting uit 2021 naar voren kwam dat het voor scholen en gemeenten vaak niet duidelijk is waar een schoolgebouw aan moet voldoen. Het gebrek aan een integraal beeld van geldende wettelijke eisen en beleidsdoelstellingen zou daaraan ten grondslag liggen.

Wiens verantwoordelijkheid?

De meeste onduidelijkheid komt voort uit de verantwoordelijkheidsverdeling in het stelsel. Er zijn bijvoorbeeld oudere schoolgebouwen met een slecht binnenklimaat, die niet voldoen aan de maatschappelijke eisen maar wel aan de wettelijke bouweisen. De wet schrijf niet voor of dan de school of de gemeente verantwoordelijk is. Dat moeten ze in overleg regelen.

Bouwjaar heel belangrijk

Daarbij komt dat er geen eenduidige lijn is in die bouweisen. Dat heeft te maken met het feit dat veel bouwwetgeving afhangt van het bouwjaar. De eisen voor nieuwbouw zijn veel hoger dan voor bestaande bouw en renovatie. Oude schoolgebouwen voldoen daarmee wel vaak aan de eisen, maar die eisen zijn een stuk lager dan tegenwoordig. Hierdoor kan het zijn dat oude schoolgebouwen niet voldoen aan de huidige verwachtingen van een schoolgebouw.

Ingrijpende wijziging nodig

Om dat probleem te ondervangen is een ingrijpende wijziging van het huidige stelsel nodig, adviseert AEF in haar rapport. Het rijk zou dan meer regie moeten nemen op het gebied van onderwijshuisvesting en daarvoor nieuwe wet- en regelgeving ontwikkelen. Daarmee zou een basisniveau kunnen worden vastgesteld, dat niet meer gekoppeld is aan het bouwjaar van de school.

Grote gevolgen voor scholen en gemeenten

Het kabinet neemt het advies van AEF ter harte en wil onderzoek doen naar de gevolgen van een dergelijke wetswijziging. Minister Paul merkt in haar brief aan de Kamer op dat dit zou betekenen dat een deel van de huidige scholen dan niet meer zou voldoen aan de wet- en regelgeving. Dat zou daarom ook een grote opgave voor scholen en gemeenten met zich meebrengen. Daarom gaat OCW ook in gesprek met de VNG, de PO-Raad, VO-raad en het ministerie van BZK.

Lees het hele artikel in BB05 van deze week.