'Nieuwe afspraken nodig over financiering monumenten'

De provincies moeten met het rijk nieuwe afspraken maken over hoe meerjarige restauraties van grote monumenten wordt bekostigd. Dat moet problemen zoals met de Arnhemse Eusebiuskerk voorkomen. Daarvoor pleit erfgoedvereniging Heemschut in een brief aan minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 'De pot voor monumenten is veel te klein.'

16 miljoen 

Vorige maand dreigde de al jaren durende restauratie van de vijftiende-eeuwse kerk te worden stopgezet omdat het geld op was. De aannemer wilde de bouwsteigers rond de toren afbreken, maar dat vonden gemeente en provincie zonde van de vele miljoenen die al zijn geïnvesteerd. Samen legden Arnhem en Gelderland een miljoen euro op tafel, zodat het werk voorlopig door kan gaan. Ze praten nu over een oplossing voor de 16 miljoen euro die nog nodig is.

Restauraties in de knel

De Eusebiuskerk in Arnhem illustreert de problematiek rond de restauratie van veel grote monumenten, stelt Heemschutwoordvoerder Mathijs Witte. Deze monumenten hebben naast subsidies voor tegemoetkoming in de kosten voor het regulier onderhoud, ook voortdurend geld voor restauraties nodig, licht hij toe. ‘Meerjarige restauraties komen in de knel als er niet voldoende geld vrij komt.’ Het gaat daarbij niet alleen om kerken, maar ook om andere grote monumenten, zoals kloosters, kastelen, forten, industriële complexen en kazerneterreinen.

Financiering

Doordat werelderfgoederen en professionele monumentorganisaties voorrang krijgen bij het verdelen van subsidies, dreigen meerjarige restauratieprojecten stil te vallen of zelfs te stoppen, waarschuwt Heemschut.

Dat heeft volgens Witte niet alleen met de verdeling te maken, maar ook met de financiering. Sinds 2012 zijn provincies verantwoordelijk voor de verdeling van de rijksmiddelen voor de restauratie van rijksmonumenten. Bij die overheveling is afgesproken dat provincies de rijksbijdrage aanvullen met een even groot bedrag. Witte: ‘Er is dus vanuit het jaarbudget van een provincie geld beschikbaar, maar dat is nooit voldoende om een meerjarige restauratie van grote monumenten te bekostigen. De pot is veel te klein. Dan krijgt een monument het ene jaar wel geld, het ander jaar niet.’

Kanjerregeling

In een brief aan de minister pleit Heemschut voor een nieuwe kanjerregeling zoals die tot voor kort voor grote monumenten gold. Rijk en provincie spreken daarin af hoe een meerjarige restauratie wordt bekostigd.