Gemeenten worstelen met afhaalpunten

Voor mensen die vanuit hun luie stoel de kerstaankopen willen doen, is internetwinkelen een uitkomst. Maar voor gemeenten is het daarbij behorende fenomeen afhaalpunten een planologische puzzel.

Juridisch-planologische verwarring

Gemeenten worstelen met de inpassing van het relatief nieuwe begrip in de detailhandelssector, merkt Detailhandel Nederland. De distributie voor de online verkoop zorgt voor juridisch-planologische verwarring, omdat er ook vanuit het Rijk geen regels voor zijn vastgesteld. Dat leidt tot versnippering van beleid constateert Jildau Schuilenburg, secretaris Vestigingszaken bij detailhandel Nederland. ‘De ene gemeente beschouwt afhaalpunten planologisch als detailhandel en staat om die reden niet toe dat ze worden gevestigd op bedrijventerreinen. Andere gemeenten doen dat wel en lopen daarmee het risico dat die toestemming later als breekijzer wordt gebruikt om winkels op bedrijventerreinen te realiseren. Dat leidt tot oneerlijk concurrentie.’ 

Gemeenten willen afhaalpunten in detailhandelsvisie

Bij de belangenvereniging melden zich niet alleen bedrijven die tegen problemen aanlopen in gemeenten waar het planologisch niet goed geregeld is voor afhaalpunten. Schuilenburg: ‘Ook gemeenten trekken bij ons aan de bel, bijvoorbeeld als ze het begrip afhaalpunten willen opnemen in hun detailhandelsvisie. Zoals de gemeente Almere, die ons vraagt hoe wij die ontwikkeling zien en hoe zij daarmee kunnen omgaan.’

Beleidsmogelijkheden in position paper

Als antwoord heeft de vereniging nu een position paper over afhaalpunten opgesteld. Het document dat in samenwerking met Bureau Stedelijke Planning tot stand is gekomen schetst de verschillende beleidsmogelijkheden die gemeenten en provincies hebben om afhaalpunten planologisch te borgen. Er is daarin niet één advies, zegt Schuilenburg. Van belang is om de verschillende vormen van afhaalpunten te onderscheiden. Voor zogenoemde ‘Store-based’ afhaalpunten – die in een winkel zetelen – is de bestemming ‘detailhandel’ in het bestemmingsplan heel geschikt. Voor afhaalpunten die op zichzelf staan of die op drukke locaties worden gesitueerd (op het station, langs de afrit van de snelweg) is een specifieke omschrijving nodig in het bestemmingsplan, zodat er ook specifieke zones en locaties voor kunnen worden aangewezen.

Gemeenten moeten keuze maken

Op woonbestemmingen zijn afhaalpunten ongewenst, vindt Detailhandel Nederland, maar verder spreekt de vereniging geen voorkeur uit voor de beste locaties. Schuilenburg: ‘Je hebt te maken met vervoersstromen, consumentenbehoeften en belangen van de bestaande detailhandel. Daar moeten gemeenten zelf hun keuze in maken.’