De tien drinkwaterbedrijven die Nederland telt zijn de komende jaren nog druk bezig met het vinden van extra winningscapaciteit. De vraag naar drinkwater groeit namelijk, vanwege de bevolkingstoename, de ambitieuze woningbouw en de behoefte van het bedrijfsleven. Tegelijkertijd kost het ze toenemend moeite drinkwater op een goede kwaliteit te krijgen, vanwege medicijnresten, nitraatuitspoeling uit de landbouw, en hardnekkige chemische stoffen als PFAS.
In gevallen van watertekort: een drinkwaterrestrictie?
Drinkwaterkoepel Vewin publiceert Drinkwateragenda 2025-2026.
Dat zijn kort gezegd de grote vraagstukken in de nieuwe Drinkwateragenda 2025-2026, die drinkwaterkoepel Vewin uitbrengt aan de vooravond van de Kamerverkiezingen.
Niet alleen
Duidelijk is dat de drinkwaterbedrijven die uitdagingen niet alleen aan kunnen. Vewin wil dat het rijk toestaat dat ze meer inkomsten kunnen binnen halen. Dat is wettelijk begrensd vanwege het monopolie van drinkwaterbedrijven. In de jaren 2025 tot en met 2027 mogen ze al 107 miljoen euro per jaar meer binnenhalen, besloot de minister van Infrastructuur en Waterstaat eind vorig jaar. Daarnaast wordt gewerkt aan een wijziging van de Drinkwaterwet, die ook in de periode erna meer inkomsten, en dus investeringen, toestaat.
De vierde zuivering
Daarnaast verwachten de drinkwaterbedrijven ook iets van de waterschappen. Zij moeten de verplichting van de hernieuwde EU-richtlijn Stedelijk Afvalwater uitvoeren: een vierde zuiveringsstap aanbrengen in de grote rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) om met name medicijnresten uit het water te verwijderen. Daar zijn meerdere zuiveringstechnieken voor, met ozon of actiefkool.
‘Ruim 95 procent van de medicijnresten in het oppervlaktewater komt via de RWZI’s’, schrijft Vewin in de drinkwateragenda. ‘De Europees verplichte aanvullende vierde trap zuivering verwijdert medicijnresten, inclusief 30 – 80 procent van andere microverontreinigingen vanuit huishoudens, zoals bestrijdingsmiddelen en biociden.’ De RWZI’s die lozen op oppervlaktewater waaruit drinkwaterbedrijven putten, zouden volgens Vewin voorrang moeten krijgen bij het installeren van die vierde zuiveringstrap, en dit uiterlijk in 2036.
Geen last
Daarnaast willen de drinkwaterbedrijven geen last hebben van de energietransitie. Daarom bepleit Vewin een minimumafstand in de ondergrond tussen elektriciteitsnetten en waterleidingen, om opwarming van het water te voorkomen. Daarnaast moeten de huidige regels blijven die grondwatervoorraden beschermen tegen het oppompen van geothermie voor kassen en huizen.
Door de energietransitie en de groeiende watervraag, komen in de ondergrond veel belangen bij elkaar. Om die reden vreest Vewin voor de juridische positie van drinkwaterleidingen. Hun plek in de grond moet juridisch verzekerd blijven. ‘De leidingen moeten veilig en ongestoord in de grond kunnen liggen’, schrijft de koepel. ‘Gemeenten spelen hierin een belangrijke rol: zij moeten plannen zorgvuldig afstemmen en boven- en ondergrond integraal benaderen.’
Gezond kraanwater
De drinkwaterkoepel wil niet dat de huidige stijging van de watertarieven te sterk doorzet. Onder andere daarom kijkt Vewin met scheve ogen naar het schrappen van de verbruiksbelasting voor mineraalwater, sinds vorig jaar.
Die lastenverlichting door het kabinet Rutte-IV moet het drinken van mineraalwater stimuleren, als alternatief voor frisdrank. Dat vindt Vewin raar. Op het toch ook gezonde kraanwater zit namelijk bijna 30 procent verbruiksbelasting. ‘Bovendien hoeft kraanwater niet extra verpakt en getransporteerd te worden, en is daarom ook een stuk duurzamer dan water uit flessen.’
Een drinkwaterrestrictie?
Opvallend tot slot is de oproep van Vewin om in de Drinkwaterwet de mogelijkheid van een drinkwaterrestrictie op te nemen. Dat zou betekenen dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat in noodsituaties burgers en bedrijven kan dwingen minder water te gebruiken. Op dit moment kunnen drinkwaterbedrijven slechts een oproep doen, en zijn ze afhankelijk van de reactie daarop.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.