De term ‘maatschappelijke multiplier’ verwijst naar het fenomeen waarbij een investering in een bepaalde sector bredere positieve effecten heeft op de samenleving als geheel. Denk aan de aanleg van het riool en de effecten op de volksgezondheid. Ook de volkshuisvesting is een goed voorbeeld.
Huurbevriezing – het 'multiflater-effect' van kabinet Schoof
Investeringen van woningcorporaties werken als een multiplier. Het bevriezen van de huren van sociale woningen is een ‘multi-flater’.
Jarenlang werd Nederland geroemd om de maatschappelijke positieve effecten van haar volkshuisvestingsbeleid. Brede groepen in de Nederlandse samenleving hadden een betaalbaar dak boven hun hoofd in prettige en leefbare wijken. Dit stelde hen in staat mee te doen met de samenleving. Een vorm van solidariteit die de gehele maatschappij voordeel oplevert, maar die nu zwaar onder druk staat.
Waar voorgaande kabinetten al aan de stoelpoten van de maatschappelijk belangrijke waarde van betaalbaar wonen zaagden, deelt de huidige coalitie de genadeklap uit. Door in te zetten op twee jaar huurbevriezing, verdampt met één pennenstreek 50 miljard euro aan maatschappelijk investeringsvermogen. En zetten ze de bijl aan de wortel van de kans op een betaalbaar dak boven het hoofd van grote groepen Nederlanders.
Daar waar investeringen van woningcorporaties als een maatschappelijke multiplier werken, is het besluit van kabinet-Schoof om de huren van sociale woningen twee jaar lang te bevriezen vooral een ‘multi-flater’.
Waar voorgaande kabinetten al aan de stoelpoten van de maatschappelijk belangrijke waarde van betaalbaar wonen zaagden, deelt de huidige coalitie de genadeklap uit
Laten we beginnen met de drastische terugval – zelfs een stop – op de nieuwbouw van betaalbare huurwoningen. Een klap voor de hele vastgoedketen, met grote gevolgen voor de werkgelegenheid. Het nijpende woningtekort neemt verder toe, huizenprijzen stijgen, en een betaalbare woning wordt voor velen onbereikbaar.
Ook in het sociaal domein is de impact van een bouwstop niet te onderschatten. Denk aan jonge starters die nu al moeite hebben om aan een woning te komen. Meer dan 500.000 starters zijn actief op zoek. Maar ook de volgende generaties zullen geraakt worden. Scholieren die nu nog volop dromen over een zelfstandig leven, realiseren zich over tien jaar dat ook zij nog bij hun ouders moeten blijven wonen, omdat een betaalbare woning een luchtkasteel blijkt. Want zo hard en zo lang dreunt de ongekend grote miljardenhap uit de investeringsruimte van de woningcorporaties door.
Minder betaalbare woningen betekent ook een toename van dakloosheid, vooral onder kwetsbare groepen. Een dakloze jongere kost de maatschappij zo’n 100.000 euro per jaar. Kosten die te voorkomen zijn met voldoende betaalbare woningen. Een 'no-brainer', zeker in tijden waarin de zorgkosten zich ontpoppen tot het koekoeksjong van de gemeentebegroting, en het ravijnjaar aan de deur klopt.
Ook is bekend dat scholieren die in onstabiele huisvesting wonen, vaak slechter presteren. Een achterstand die zij hun leven lang meedragen. De samenleving remt hiermee broodnodige kennis en innovatie. Daarnaast hebben volwassenen zonder een stabiele woonomgeving meer moeite om werk te vinden of te behouden. Gebrek aan stabiele huisvesting leidt tot stress en gezondheidsproblemen, wat de druk op de gezondheidszorg verhoogt. De keuze die dit kabinet maakt, vergroot de sociale ongelijkheid in Nederland. Lagere inkomensgroepen worden disproportioneel hard getroffen.
Een van de afspraken tussen Rijk en woningcorporaties was het bouwen van extra woningen voor ouderen, met als doel doorstroming op gang te brengen. Als ouderen kunnen verhuizen naar een meer geschikte woning, komen er vaak eengezinswoningen vrij. Dit is een kans voor jonge gezinnen, die op hun beurt woningen achterlaten waar alleenstaanden of starters profijt van hebben. Met het wegvallen van de beoogde nieuwbouw zijn ouderen langer genoodzaakt in hun woning te blijven, vaak een eengezinswoning met trap. Dat beperkt niet alleen hun mobiliteit, maar vergroot ook het risico op vallen en verwondingen. Dat betekent extra vraag naar zorg en ondersteuning, met alle maatschappelijke kosten van dien.
Bovenstaande voorbeelden laten zien dat het wegvallen van investeringen in de sociale woningbouw de maatschappij op heel veel niveaus raakt. De begroting van kabinet-Schoof mag dan kloppend zijn gemaakt, als gevolg van het 'multi-flater-effect' duikt de maatschappelijke businesscase van Nederland diep in het rood.
Bart Kesselaar, directeur Strategie woningcorporatie Havensteder
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.