Eén visie voor wonen, werken, winkelen in heel Limburg

De Limburgse gemeenten en de provincie maken verregaande afspraken over onderlinge afstemming rondom wonen, werken, winkelen en recreëren. Zo stelt Limburg zwaardere eisen aan de Ladder voor duurzame verstedelijking.

Samen bepalen

De provincie en de gemeenten in de drie regio’s (Zuid-, Midden- en Noord-Limburg) tekenen daarvoor een bestuursovereenkomst. Daarin staat dat ze voortaan samen bepalen waar en hoe in Limburg nieuwe huizen, winkels en kantoren komen of waar nieuwe bedrijventerreinen worden aangelegd.

Leegstand

Het gezamenlijk optrekken is nodig omdat Limburg voor grote maatschappelijke en ruimtelijke opgaven staat, stelt de provincie. Zo zijn er op plaatsen teveel woningen, winkels en kantoren, met als gevolg leegstand. Veel inwoners krijgen hun woning niet meer verkocht. ‘Tel daar bij op de vele vrijkomende agrarische bedrijven en monumenten, het maatschappelijk vastgoed, scholen, een overaanbod aan verblijfsrecreatie. Dan is duidelijk dat we met zijn allen in deze regio een ingewikkelde maatschappelijke opgave onder ogen moeten zien’, zegt gedeputeerde Hans Teunissen.

Samen met gemeenten

De bestuursovereenkomst vloeit voort uit het zogeheten Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL2014). Dit provinciaal plandocument met de status van zowel structuurvisie, milieubeleidsplan, regionaal waterplan en verkeer- en vervoersplan, is de afgelopen jaren samen met de gemeenten opgesteld. Het plan krijgt straks de vorm van een omgevingsvisie, een nieuw instrument uit de Omgevingswet en wordt nu door de gezamenlijke gemeenten en provincie op detailniveau uitgewerkt. Zo zijn er intergemeentelijke structuurvisies wonen opgesteld en komt er nog een intergemeentelijke structuurvisie ruimtelijke economie.

Juridische houdbaarheid

Sommige afspraken zijn behoorlijk vergaand en roepen daardoor ook vragen op over de juridische houdbaarheid, zegt Omgevingswetexpert en zelfstandig adviseur in Limburg, Trees van der Schoot. Haar valt bijvoorbeeld op dat Limburg de bestaande Ladder voor duurzame verstedelijking strenger toepast. De ladder regelt dat initiatiefnemers bij nieuwe plannen eerst moeten kijken of die zijn te realiseren in bestaand stedelijk gebied, voordat ze mogen uitwijken naar nieuwe locaties. Limburg koppelt dat nu ook aan de voorkeur voor gebruik van leegstaand (monumentaal of beeldbepalend) vastgoed.

Ladder verbreed tot gebouwniveau

Van der Schoot: ‘Normaal gesproken gaat de ladder over ontwikkelingen in bestaand gebied. Limburg wil dat ook wordt gekeken naar bestaande leegstaande panden.’ De provincie verplicht gemeenten zo om bij het maken van ruimtelijke plannen ook te onderzoeken of een nieuwe stedelijke ontwikkeling in leegstaande monumenten of beeldbepalende gebouwen kan worden ondergebracht. Pas dan komen andere panden of zelfs nieuwbouw in beeld, zo schrijft Van der Schoot in een column op deze site.

Overijssel voorloper

Limburg is overigens niet de eerste provincie die vergevorderd is met het ontwikkelen van een breed gedragen omgevingsvisie. Overijssel was als voorloper met dit instrument genomineerd voor de Eenvoudig Beter Trofee van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Met zogenoemde 'huiskamerdebatten' en regiobijeenkomsten dachten partners zoals gemeenten en waterschappen mee over de leefomgeving.

Lees hier de column van Trees van der Schoot, nieuwe columnist bij Binnenlands Bestuur voor het vakgebied ruimtelijke ordening.