Om de aanleg van warmtenetten vlot te trekken, zou het kabinet de divisies van energiebedrijven als Vattenfall en Eneco die zich daarmee bezighouden, moeten opkopen. Dat staat in een advies dat minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Advies: breng warmtebedrijven in overheidshanden
Om de aanleg van warmtenetten vlot te trekken, zou het kabinet de divisies van energiebedrijven als Vattenfall en Eneco op moeten kopen.
Duurzame energie
De aanleg van warmtenetten wordt gezien als een onmisbaar onderdeel van de omslag naar duurzame energie. Bij deze techniek kan in plaats van fossiele brandstoffen bijvoorbeeld restwarmte van de industrie worden gebruikt om hele woonwijken tegelijk van verwarming te voorzien. Daarmee wordt ook voorkomen dat het stroomnet verder overbelast raakt, doordat individuele huishoudens massaal aan de warmtepomp gaan.
Verdienmodel
De bouw van warmtenetten is evenwel bijna stil komen te liggen. Energiebedrijven zijn nauwelijks meer bereid erin te investeren, omdat een nieuwe wet boven de markt hangt die bepaalt dat warmtebedrijven voor minstens 51 procent in publieke handen moeten zijn. Verlies van volledige zeggenschap zou hun verdienmodel ondergraven.
Toekomst warmtemarkt
Hermans vroeg onderzoeker Frans Rooijers van CE Delft om advies uit te brengen over hoe de warmtemarkt er in de toekomst uit moet komen te zien. Hij ziet volledige opkoop door de rijksoverheid van de bestaande warmtebedrijven als de beste oplossing. Ook pensioenfondsen en regionale netbeheerders, en eventueel gemeenten en provincies zouden een rol kunnen krijgen bij deze operatie, waar enkele miljarden mee gemoeid zouden zijn.
Opkoop
Opkoop zorgt er volgens Rooijers voor dat de kennis en ervaring van bestaande warmtebedrijven behouden blijft. Hij verwacht dat de energiebedrijven tot volledige verkoop bereid zullen zijn wanneer de nieuwe warmtewet eenmaal van kracht is.
Onnodige vertraging
Eneco ziet niets in het advies. Het energiebedrijf is niet overtuigd dat nationalisatie warmtenetten betaalbaarder maakt, en waarschuwt voor onnodige vertraging. ‘Eneco wil graag door met de warmtetransitie in Nederland en wil investeren in nieuwe projecten.’ Maar dan moet wel kritisch worden gekeken naar de belemmeringen die de nieuwe warmtewet zou opwerpen, vindt het bedrijf.
Niet betaalbaar
De Amsterdamse wethouder Zita Pels (Duurzaamheid) is wel enthousiast over het idee van publieke warmtebedrijven. ‘Op dit moment is de aansluiting op warmtenetten voor mensen niet betaalbaar en ligt de aanleg van nieuwe netten bijna stil.’ Zij wil dat Hermans snel de benodigde wetgeving en middelen regelt. ‘Dan kunnen wij weer verder.’
