'Een groennorm voor gemeenten heeft meerwaarde'

Moet er een rijksnorm komen voor groen in en om de stad? Ja, zeggen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving in een nieuw advies. Om dit advies was gevraagd door vier ministeries, waaronder die van Landbouw en Binnenlandse Zaken. Maar maak de norm niet te scherp, zegt het PBL. En vergeet niet dat gemeenten geld nodig hebben om voor meer groen te kunnen zorgen.

Loopafstand

Over groennormen wordt al lang gesproken, met het oog op de menselijke gezondheid, verfrissing tijdens hittedagen en het opvangen van neerslag.

Begin 2021 nam de voltallige Tweede Kamer een motie van het CDA aan, waarin het kabinet werd opgeroepen te onderzoeken wat de meerwaarde is van een landelijke norm voor binnenstedelijk groen. Later dat jaar schreven GroenLinks en CDA ook een initiatiefnota. Hierin pleitten zij onder meer voor een afstandsnorm van 350 meter van bebouwing tot groen. De bedoeling hiervan is dat iedere burger op loopafstand van een groene omgeving woont. Het gevaar met een percentuele norm zou kunnen zijn dat al het groen slechts in de rijkere buurt terecht komen en minder welgestelde bewoners omringd door steen en asfalt blijven. Nu al is het zo dat minder rijke inwoners minder groen in hun omgeving zien.

Zo'n percentuele norm zit wel in het Brusselse voorstel voor een Natuurherstelwet, dat vorig jaar naar buiten kwam. Eisen in dit wetsvoorstel zijn onder meer:

• tot 2030 geen nettoverlies van groen in de stad
• tot 2050 een groei van vijf procent van dit stedelijke groen
• in steden en dorpen een toename van tien procent van de boomkroonbedekking

Geen enthousiasme

De Europese Natuurherstelwet is door de Nederlandse rijksoverheid en gemeenten overigens niet met enthousiasme onthaald. Gevreesd wordt dat de eisen zo absoluut zijn dat Nederland nog verder in de knoop komt dan nu al het geval is vanwege de huidige eisen ten aanzien van Natura2000-gebieden.

Ook het Planbureau wil voorkomen dat gemeenten geen bewegingsruimte meer overhouden. Toch pleiten de onderzoekers er wel voor dat de norm juridisch afdwingbaar is, door in een Algemene Maatregel van Bestuur de normen uit te werken van het eerder genoemde Europese wetsvoorstel voor Natuurherstel.

Voorbeelden

Gemeenten als Amsterdam en Den Bosch hebben zelf al groennormen opgesteld. Markante groeninitiatieven die het PBL noemt in zijn rapport zijn een dakpark op een kantoorgebouw in Amsterdam-West, de proeftuin Erasmusveld in Den Haag, het Willem-Alexanderpark bovenop de tunnel van de A2 in Utrecht Leidsche Rijn en het Máximapark aan de westkant van Utrecht.

Een landelijke groennorm is overigens niet nieuw. Tot 2006 voerde het minister van Landbouw al het programma Groen In en Om de Stad (GIOS).