VNG: omgevingswet en energietransitie niet controversieel

Welke wetten kan het demissionaire kabinet gewoon in behandeling nemen en welke zouden controversieel moeten worden verklaard en pas behandeld kunnen worden door een nieuw kabinet? De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft de Vaste Kamercommissie van Binnenlandse Zaken deze week een overzicht gestuurd van haar wensen op dit gebied.

Volgend kabinet
Zuiver juridisch gezien mag een demissionair kabinet nog net zoveel als een missionair kabinet. Het is volledig bevoegd om wetsvoorstellen in te dienen, besluiten te nemen en Nederland in het buitenland te vertegenwoordigen. Desondanks is het gebruik dat een demissionair kabinet zich beperkt tot spoedeisende zaken en onderwerpen die politiek gezien niet controversieel zijn. Besluiten die niet op voorhand kunnen rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer, kunnen beter aan een volgend kabinet worden overgelaten. In de praktijk houdt het in dat er vooral wordt gekeken hoe partijen die deel zullen nemen aan de toekomstige regering tegenover de wetten en besluiten staan.

Omgevingswet
Wat de VNG betreft zou de behandeling van drie wetten gewoon door kunnen gaan. Dat zijn de Omgevingswet, de Wet voortgang Energietransitie en het Wetsvoorstel terugvordering staatssteun. Met de Omgevingswet kunnen de verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur beter op elkaar worden afgestemd en kunnen duurzame projecten, zoals windmolenparken, worden gestimuleerd. Daarnaast geeft de omgevingswet gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte. Gemeenten hebben volgens de VNG tijd nodig om zich op de invoering voor te bereiden. De wet moet in 2019 worden ingevoerd.

Energietransitie
Ook ziet de VNG liever geen vertraging bij de invoering van de Wet voortgang Energietransitie. Wil Nederland de komende decennia een gestage omslag maken naar niet-fossiele brandstof en klimaatneutraliteit, dan moet er geen vertraging optreden en het klimaatakkoord snel worden uitgevoerd. Het wetsvoorstel terugvordering staatssteun kan volgens de gemeenten ook gewoon worden afgerond. Doel van dit wetsvoorstel is ervoor te zorgen dat staatssteun die van de Europese Commissie teruggevorderd moet worden, ook daadwerkelijk teruggevorderd kan worden. De consultatie is inmiddels achter de rug en volgens de VNG zijn de gemeenten gediend bij afronding van dit voorstel.

Controversieel
Van drie wetten echter vindt de VNG dat deze niet in behandeling zouden moeten genomen en overgelaten aan het volgende kabinet. Zo vindt de vereniging dat de Herziening gewichtenregeling primair onderwijs aangehouden moet worden tot na de kabinetsvorming. De herziening moet een nieuw model opleveren dat verwachte onderwijsachterstanden van leerlingen in het basisonderwijs beter berekent en de resultaten ook op gemeenteniveau kan presenteren.

Vee en asbest
Ook de Wet dieraantallen en volksgezondheid zou volgens de VNG controversieel moeten worden verklaard. De wet biedt het lokaal bestuur de mogelijkheid om het aantal stuks vee in bepaalde gebieden te beperken met het oog op de volksgezondheid. De VNG meent echter dat gemeenten die mogelijkheid ook al hebben het huidige omgevingsrecht. Als laatste willen de gemeenten dat de Wijziging van de wet milieubeheer ten behoeve van een  asbestdakenverbod wordt doorgeschoven naar het volgend kabinet. Het Rijk wil dat voor 1 januari 2024 alle asbestdaken in Nederland zijn gesaneerd. Lokale overheden moeten daarbij het voortouw nemen en de burgers informeren en begeleiden, bijvoorbeeld bij het aanvragen van subsidie. Lang niet alle gemeenten hebben hier beleid voor ontwikkeld en de gemeenten hebben nog veel vragen over de uitvoerbaarheid van de wet.