De gemeente Zoetermeer wordt definitief niet strafrechtelijk vervolgd voor het jarenlang laten voortbestaan van een te hoge uitstoot van het kankerverwekkende ethyleenoxide door steriliseringsbedrijf Sterigenics. De Hoge Raad bevestigde dinsdag het eerdere oordeel van het gerechtshof dat de gemeente als openbaar lichaam immuniteit geniet. Daarmee komt een einde aan een jarenlange juridische strijd tussen het Openbaar Ministerie en de gemeente.
Zoetermeer definitief vrijuit in zaak rond Sterigenics
Jarenlang stootte Sterigenics te hoge concentraties van het kankerverwekkende ethyleenoxide uit. Zoetermeer trad niet op, maar gaat vrijuit
Jarenlange overschrijding
Tussen 2004 en 2009 bleek Sterigenics fors meer ethyleenoxide uit te stoten dan volgens de vergunning was toegestaan. Oorzaak was een defecte naverbrander, waarvan het bedrijf en de toezichthouders op de hoogte waren. Toch werd niet ingegrepen. Toen de uitstoot aan het licht kwam, leidde dat tot grote onrust onder inwoners van omliggende wijken. De politieke druk liep op en de verantwoordelijke wethouder stelde zijn functie ter beschikking.
Sterigenics steriliseerde in Zoetermeer medische instrumenten en kleding. Ethyleenoxide wordt daarbij gebruikt als ontsmettingsmiddel. De stof staat bekend als potentieel kankerverwekkend, wat de lokale zorgen nog verder aanwakkerde.
OM vangt bot
Het Openbaar Ministerie vond dat de gemeente ernstig had gefaald in haar toezichthoudende taak en wilde vervolging afdwingen. Maar zowel de rechtbank als het gerechtshof verklaarde het OM niet-ontvankelijk: gemeenten kunnen alleen strafrechtelijk worden vervolgd wanneer hun handelen een direct levensbedreigend risico vormt of wanneer de gedraging ook door een particulier verricht kan worden.
Volgens het hof was van zo’n uitzonderingssituatie geen sprake. De Hoge Raad heeft dat oordeel nu bevestigd. Daarmee staat definitief vast dat strafrechtelijke aansprakelijkheid voor Zoetermeer niet aan de orde is.
Bestuurlijke nasleep
Hoewel de strafrechtelijke weg afgesloten is, blijft de bestuurlijke impact van de zaak aanzienlijk. Zoetermeer kreeg stevige kritiek op de wijze waarop handhaving en toezicht waren georganiseerd. Bewoners voelden zich slecht geïnformeerd en onvoldoende beschermd, en nog altijd leeft de vraag hoe het kon dat een defecte installatie jarenlang in gebruik bleef zonder ingrijpen van de overheid.
De uitspraak herbevestigt bovendien hoe beperkt de mogelijkheden zijn om gemeenten strafrechtelijk ter verantwoording te roepen voor falend toezicht. Juristen wijzen erop dat het oordeel weinig ruimte laat om de immuniteit van gemeenten te doorbreken, zelfs wanneer de volksgezondheid potentieel in het geding is.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.