Het kabinet wil dat jongeren tot 18 jaar op elektrische fietsen verplicht een helm gaan dragen. Demissionair minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) kondigde aan dat eind 2026 een wetsvoorstel hierover naar de Tweede Kamer gaat. Grote steden als Amsterdam en Den Haag reageren positief. Volgens hen is de maatregel hard nodig om jongeren beter te beschermen tegen de risico’s van fatbikes en e-bikes.
Grote steden steunen helmplicht e-bikes
Ook de VNG is positief over het voornemen van het kabinet om een helmplicht in te voeren voor jongeren tot 18 jaar.
Doorbraak na jaren
De Amsterdamse verkeerswethouder Melanie van der Horst spreekt van een doorbraak na jarenlang aandringen. ‘Kinderen worden hiermee beter beschermd en er gaat een duidelijke boodschap vanuit dat e-bikes niet zonder gevaar zijn.’ Ook in Den Haag is men tevreden. Wethouder Arjen Kapteijns (mobiliteit) benadrukt dat landelijke maatregelen noodzakelijk zijn om ongelukken met jonge fietsers te beperken.
Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is positief over het voornemen van het kabinet. ‘Veel gemeenten ervaren (meer) verkeersonveilige situaties waar fatbikes bij betrokken zijn. We kijken daarom met belangstelling naar het wetsvoorstel uit’, zegt een woordvoerder.
Het voorstel gaat verder dan eerdere voorstellen in de Tweede Kamer. In die voorstellen drong een meerderheid van de Kamer aan op een helmplicht uitsluitend voor fatbikes of een leeftijdsgrens van 14 jaar. Onderzoek wees echter uit dat zulke selectieve maatregelen nauwelijks uitvoerbaar zijn. Daarvoor zou exact omschreven moeten worden wat een fatbike is ten opzichte van andere elektrische fietsen. Dat zou praktisch onhaalbaar zijn.
Minister Tieman kiest daarom voor een uniforme regel voor alle e-bikes. Hij overweegt daarnaast de helmplicht uit te breiden naar andere lichte elektrische voertuigen, zoals e-steps. Hiermee wil hij voorkomen dat jongeren uitwijken naar alternatieve voertuigen zonder helmverplichting.
Schijnoplossing
Niet iedereen staat te juichen. Fietsorganisaties en mobiliteitsclubs als ANWB, BOVAG, RAI Vereniging en de Fietsersbond noemen de helmplicht een schijnoplossing. Zij wijzen erop dat de kern van de problemen ligt bij illegale en opgevoerde fatbikes, gecombineerd met risicovol gedrag van jongeren. ‘Meer controles, bewustwording en een keurmerk zijn effectiever,’ stellen de organisaties.
Volgens hen dreigt de helmplicht het fietsgebruik onder jongeren juist te ontmoedigen. Onderzoek van Ipsos I&O toont aan dat een ruime meerderheid van de Nederlanders tegen een helmplicht is, ook specifiek voor e-bikes. Beleidsmaatregelen zonder breed draagvlak zijn volgens de clubs lastig te handhaven.
Handhaving lastig
Ook de politievakbond ACP vraagt zich af hoe streng de helmplicht kan worden gehandhaafd. Capaciteit en prioritering spelen hierbij een grote rol. Tegelijkertijd wijst de bond op het belang van bewustwording bij ouders en kinderen, net zoals destijds bij de invoering van de scooterhelmplicht.
Fatbikefabrikanten reageren juist opgelucht dat de maatregel niet alleen voor hun product geldt. Zij vrezen geen grote terugval in de verkoop. Volgens branchevertegenwoordiger Niels Willems ligt het zwaartepunt van de afzet bij volwassenen en duurdere modellen. ‘Overlast kan op elk type fiets ontstaan, daarom is een brede helmplicht logischer.’
Kenniscentrum VeiligheidNL telde vorig jaar in één week 96 mensen die op een fatbike zaten en na een ongeluk op de spoedeisende hulp belandden. Bijna de helft van de slachtoffers was tussen de 12 en 15 jaar. Diezelfde week kwamen 480 slachtoffers van ongelukken met andere elektrische fietsen op de SEH. Het overgrote deel droeg geen helm. Ongelukken met e-bikes zorgen volgens het kenniscentrum relatief vaak voor hersenletsel.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.