Opnieuw miljoenenkrediet voor afvalverwerker

De Amsterdamse vuilverbrander AEB krijgt opnieuw een financiële injectie van de gemeente Amsterdam. Het bedrijf kan rekenen op een krediet van 36 miljoen euro, zo zijn AEB, de gemeente en de banken overeengekomen. De verantwoordelijke wethouders Victor Everhardt (deelnemingen) en Marieke van Doorninck (duurzaamheid) hebben dat gemeld aan de gemeenteraad.

Herstructureringssteun
Het gaat om zogeheten herstructureringssteun, wat inhoudt dat het bedrijf moet reorganiseren om ervoor in aanmerking te komen. De banken op hun beurt schorten aflossingen op. De Europese Commissie moet akkoord gaan met een plan voor herstructurering, omdat het gaat om staatssteun. Een woordvoerder van AEB verwacht dat daarvoor geen obstakel zal zijn.

Schuldenlast

Vorig jaar stelde de gemeente 80 miljoen euro beschikbaar om een faillissement van AEB te voorkomen. Daarvan werd toen 35 miljoen gebruikt. De 36 miljoen waar AEB nu over kan beschikken, maken deel uit van de resterende 45 miljoen. AEB kampt met een schuldenlast van rond de 200 miljoen euro.

Flinke verliezen

Het bedrijf heeft twee slechte jaren met flinke verliezen achter de rug. Vorig jaar moesten vier van de zes verbrandingsovens worden stilgelegd. Door achterstallig onderhoud en problemen tussen personeel en management kon de veiligheid niet worden gegarandeerd. Daardoor vielen inkomsten weg en moest het bedrijf hoge kosten maken voor afvalverwerking elders. Voor 2020 is de directie optimistisch gestemd en verwacht een kleine winst, al kan de coronacrisis daar nog wat aan afdoen. Tijdens de lockdown daalde de hoeveelheid aangeboden afval, bijvoorbeeld van Schiphol.

Te koop

Om meer geld in het laatje te brengen, wil AEB de nieuwe biomassacentrale die het bedrijf liet bouwen (voor ruim 60 miljoen euro) van de hand doen. Ook wil de afvalverwerker het aandeel van 50 procent dat hij heeft in Westpoort Warmte, verkopen, mogelijk aan de andere aandeelhouder Vattenfall of aan een derde partij. 'We willen ons weer gaan focussen op onze kerntaak: verbranden van niet-recyclebaar afval en het terugwinnen van warmte', aldus de woordvoerder van AEB. Ook het bedrijf als geheel, waarvan de gemeente Amsterdam de enige aandeelhouder is, staat te koop.

Gebrek aan risicobeheersing

In een donderdag gepresenteerd rapport concludeert een externe onderzoekscommissie die heeft gekeken naar de oorzaken en leerpunten van het stilleggen van vier van de zes verbrandingslijnen dat de problemen rond de afvalverwerker vooral zijn ontstaan door een gebrek aan risicobeheersing. Het tekortschieten van het risicomanagement in combinatie met de matige eigenvermogenspositie en het overschatten van de verdiencapaciteit maakte de vuilverbrander volgens de onderzoekers erg kwetsbaar. 'De aandacht daarvoor bij met name directie en raad van commissarissen is structureel ontoereikend om de werkelijke risico's van AEB goed te beheersen.'

Gemeente had zich ermee moeten bemoeien

Volgens de commissie hadden de directie en raad van commissarissen van AEB steviger moeten ingrijpen omdat ze in het najaar van 2018 al voldoende aanwijzingen kregen over de operationele en daarmee samenhangende financiële problemen. 'Dan was het mogelijk geweest om op een beheerste manier de problemen het hoofd te bieden.' Ook de gemeente, de enige aandeelhouder van AEB, had zich volgens de commissie meer met het bedrijf moeten bemoeien. Hoewel de gemeente een zekere afstand wilde behouden en niet voldoende kennis had om een dergelijk bedrijf financieel, economisch en operationeel te leiden, neemt dat niet weg dat er meer aandacht had moeten zijn voor de risico's, oordelen de onderzoekers.

Zeer waardevol
Ook is onvoldoende doorzien dat AEB in 2019 niet anders kon dan een beroep doen op steun van de gemeente door omstandigheden die mede door de hoofdstad zijn veroorzaakt, staat in het rapport dat op 1 september wordt besproken in de gemeenteraad. Het college van burgemeester en wethouders noemt de bevindingen van de onderzoekscommissie in een reactie 'zeer waardevol'. (ANP)