Alleen door fors te bezuinigingen en de belastingen te verhogen, hebben de meeste gemeenten hun meerjarenbegroting sluitend gekregen. De herverdeling van het gemeentefonds kan velen van hen alsnog de nekslag geven, zo vrezen de provinciale toezichthouders.
Herverdeling gemeentefonds mogelijk fataal
Veel gemeenten hebben het – al jaren op rij – financieel zeer moeilijk omdat ze structureel te weinig geld krijgen van het rijk voor de…
Veel gemeenten hebben het – al jaren op rij – financieel zeer moeilijk omdat ze structureel te weinig geld krijgen van het rijk voor de uitvoering van de taken in het sociaal domein. Daarnaast ondervinden ze ook nog eens de nadelige gevolgen van de zogeheten opschalingskorting.
Serieuze twijfels
Op negen na slaagden alle gemeenten er toch in provinciale goedkeuring te krijgen voor hun ingediende meerjarenbegrotingen. Maar in diverse provincies zijn serieuze twijfels over de hardheid ervan. In Gelderland, zo zegt een ambtelijk toezichthouder daar, ‘zitten veel gemeenten akelig dicht bij de rand’. Aan de inkomstenkant van de balans grijpen de Gelderse gemeenten en masse naar het middel van belastingverhogingen om hun begrotingen sluitend te krijgen. En dat gebeurt niet te zuinig: gemiddeld gaan de lokale lasten met zo’n 6 procent omhoog. Vooral de stijging van de afvalstoffenheffing valt op. Maar ook de ozb-stijging van gemiddeld 5 procent vult de gemeentekas extra. Nooit eerder zag de toezichthouder zo’n stijging.
Sociaal domein
Daarnaast zien de toezichthouders dat overal fors het mes is gezet in de uitgaven – vooral in die van het sociaal domein. Of die allemaal worden gehaald, is echter zeer de vraag. Het is erg lastig te monitoren, zo klinkt het in Gelderland. ‘Langzaam krijgen de gemeenten wel beter in beeld waar in het sociaal domein de gaten zitten en krijgen ze er steeds meer grip op, maar het blijft wringen.’
Grote verschuivingen
Veel zorgen maken de toezichthouders zich over de gevolgen van de herverdeling van het gemeentefonds. Die is voor dit jaar voorzien. ‘Onderling kunnen er tussen gemeenten grote verschuivingen ontstaan in de inkomsten. Als het slecht valt, vooral bij die gemeenten die nu al tegen het randje aan zitten, dan kan het te veel zijn’, aldus de ambtelijk toezichthouder in Gelderland. Richting de meicirculaire moet dat duidelijk worden.
Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 1 van deze week (inlog)
Reacties: 8
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Als de VVD de eerdere bezuinigingen bij de gemeente en het sociaal domein van tafel haalt en eens inzet op kwaliteit in plaats van privatisering, kan de herverdeling gewoon doorgaan.
Er zijn miljarden bezuinigd in de opheffing van de wetgeving AWBZ.
De huishoudelijke hulp uitrol Emmen iedereen een schoon en leefbaar huis.
2 uur p.w.
Geen haalbare kaart blijkt nu de miljarden zijn bij de overheid.
Die mogen de gemeenten meer ondersteunen willen zij hun zorgplicht voor de burger kunnen nakomen.
Een mogelijke oplossing:
door het Rijk mogen -zonder goed overleg met VNG/Gemeenten en beschikbaarstelling van voldoende financiële middelen- geen belangrijke stelselwijzigingen meer worden doorgevoerd.
als partijen er gezamenlijk niet uitkomen wordt daarover een bindend advies uitgebracht via arbitrale besluitvorming.
Precies. En dat is nu juist de bedoeling van het rijk. De 100.000+ gemeenten is formeel losgelaten, maar informeel wil het rijk het nog steeds. Daarvoor gebruiken zij het korten van gemeenten voor en het instrument van het gemeentefonds.
Een oplossing, die voor met name de grote gemeentes veel soelaas biedt is het (drastisch) verhogen van de Toeristenbelasting. Niet leuk voor de toeristen, maar behalve dat dan niet de inwoners extra betalen en/of dat er op de voorzieningen wordt bezuinigd, betekent dit ook een afremmen van het massatoerisme en daarmee van veel overlast.
De landelijke overheid zat met een groot probleem: diverse wetten hadden een "open einde"-financiering, d.w.z. geen plafond. Door decentralisatie is dat probleem grotendeels opgelost: de open einden mogen door gemeenten worden opgevangen, niet meer het probleem van de rijksoverheid. En nu afknijpen... want de Wlz is nog steeds een open eind. En ongebreidelde stijging van de Zorgverzekeringswet leidt tot torenhoge premies basisverzekering, daar wordt de kiezer niet blij van! Oplossing: gooi alles maar weer terug over de schutting naar de rijksoverheid?
Als ze nu eens beginnen de opschalingskorting die in strijd is met alle regels en fatsoensnormen terug te draaien dan zal dat de pijn al voor een deel kunnen verlichten.
De gemeenten zouden gewoon massaal een artikel 12 status moeten vragen. Want dit los je niet op met de sluiting van de bibliotheek en het zwembad.