Er is sprake van een voorzichtige stijging van gemeentelijke investeringen in grondexploitaties. Maar voldoende om de bouw van woningen op het gewenste niveau te brengen is het zeker nog niet.
Gemeenten investeren weer iets meer in grond
De beweging is niet meer richting minder investeringen in grondexploitaties; er wordt weer (voorzichtig) actiever gestuurd.
Keerpunt
Dat is de conclusie die de Delftse hoogleraar Willem Korthals Altes trekt uit de gemeentelijke grondexploitatiecijfers van de afgelopen jaren. De hoogleraar bouwkunde van de TU Delft spreekt van een keerpunt op basis van gemeentelijke jaarrekeningen en door gemeenten aangeleverde IV3-cijfers – Informatie voor Derden – van de eerste helft van 2025. Jarenlang immers daalden de gemeentelijke investeringen in grond.
Woonrijp maken
Stilaan geven gemeenten weer meer uit aan grondverwerving en ontwikkeling van bouwlocaties. De dalende trend van de omvang van bouwgrond in exploitatie is omgebogen. In 2010 was dit – samen met nog niet in exploitatie genomen gronden – gewaardeerd voor 13 miljard euro. Dat is jaar na jaar gedaald tot 3,7 euro miljard eind 2022, een dieptepunt. Sinds 2023 is er een voorzichtige stijging te constateren in de gemeentelijke uitgaven op het gebied van grondverwerving en investeringen in bouw- en woonrijp maken. Eind 2024 was dat opnieuw licht gestegen tot 4,1 miljard euro. Gemeenten doen dit met een – voor alle gemeenten samen – positief resultaat van 295 miljoen euro in 2024.
100.000 woningen
Toch, zo stelt Korthals Altes, lijken die extra inspanningen nog niet op het niveau te zijn dat noodzakelijk is om woningbouw voldoende te versnellen tot 100.000 woningen per jaar. Hoewel het dus niet genoeg is voor wat nodig is, is het positieve dat er wel een keerpunt is bereikt. ‘De beweging is niet meer richting minder investeringen in grondexploitaties; er wordt weer (voorzichtig) actiever gestuurd.’
Vooruitblik 2025
De eerste vooruitzichten over 2025, gebaseerd op de IV3-cijfers over de eerste twee kwartalen van dit jaar, stemmen echter vooralsnog niet al te hoopvol. Die cijfers suggereren dat de investeringen achterblijven bij die van 2024. ‘Het is nog niet duidelijk of dit inderdaad zo is, het kan ook worden verklaard door achterstanden in de gemeentelijke financiële administratie’, aldus Korthals Altes. Kwartaalcijfers worden volgens hem met minder zorgvuldigheid vervaardigd dan de jaarrekeningen. ‘Ten behoeve van de jaarafsluiting vindt immers zo nodig een herwaardering van grondexploitaties plaats, wordt accountantscontrole uitgevoerd en worden de resultaten bediscussieerd en vastgesteld door de gemeenteraad.’
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Investeringen in grondkosten brengen extra lasten (rente + aflossing) en (extra) risico met zich mee. Als grond wordt aangekocht daarom qua hoeveelheid realistisch aankopen en met begrenzing. Ca. 15 jaar geleden raakten sommige Gemeenten in de financiële problemen omdat ze teveel grond in bezit hadden en de grondprijzen voor de woningmarkt in een dalende cyclus terecht kwamen.