Het Rathenau Instituut stelt dat politie en justitie steeds vaker gebruikmaken van digitale middelen, zonder dat de politiek daar goed toezicht op kan uitvoeren.
Rathenau waarschuwt voor digitale opsporingsmethoden
Het Rathenau Instituut stelt dat politie en justitie steeds vaker gebruikmaken van digitale middelen, zonder dat de politiek daar goed…
De politiek mist zicht op het gebruik dat opsporings- en veiligheidsdiensten maken van hun bevoegdheden en op de inzet van hightech middelen als datamining of DNA-onderzoek. Volgens het Instituut is dit een probleem vanwege het risico van onterechte verdachtmaking en de ingrijpende gevolgen daarvan voor burgers.
Dat stelt het instituut in het Bericht aan het Parlement, met de titel ‘Opsporing behoeft checks and balances’, dat vandaag uitkomt.
De nieuwe opsporingsmethoden zijn niet de wondermiddelen waarvoor ze vaak worden aangezien, stelt het instituut. Zo kampt datamining met problemen als bestandsvervuiling en een overvloed aan informatie. Met maar liefst vijf procent van alle sofinummers bleek bijvoorbeeld op een gegeven moment iets mis.
Burgers lijken over weinig mogelijkheden te beschikken om in beroep te gaan. Het is onduidelijk hoe ze inzage kunnen krijgen in hun AIVD-dossier, of verweer kunnen maken tegen een onterechte beschuldiging door de politie.
De politiek blijkt weinig zicht te hebben op de schaal waarop politie en justitie gebruikmaken van hun bevoegdheden, in wat voor soort situaties ze dat doen en hoe groot de risico’s zijn van onterechte verdachtmaking. Dit maakt het onmogelijk voor politici om uitspraken te doen over de proportionaliteit van maatregelen: heiligt het doel de middelen? Zowel vanwege de rechtsbescherming van burgers als de effectiviteit van opsporingsmethoden, vormt dat een probleem, aldus het instituut. Er is dan ook dringend behoefte aan meer politiek inzicht in en toezicht op de praktijk van opsporings- en veiligheidsdiensten. (MV)
