Een half jaar voordat de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) in werking treedt, is er bij bijna alle gemeenten nog werk aan de winkel. Volgens deze wet hebben inwoners en bedrijven het recht om elektronisch zaken te doen met de overheid. Bij 97,4 procent van de Nederlandse gemeenten is dit nog niet (volledig) het geval.
Gemeenten niet klaar voor volledige digitale dienstverlening
Bijna alle gemeenten voldoen nog niet aan de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv).

Nog een half jaar te gaan
Dit blijkt uit een onderzoek van bestuurskundig adviesbureau Daadkracht, dat vrijdag werd gepresenteerd tijdens het Wmbev congres: Bouwen aan (digitale) dienstverlening. Het rapport werd aangeboden aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
De Wmebv treedt op 1 januari 2026 in werking. Voor die tijd moeten de gemeenten zorgen dat ze voldoen aan de verplichtingen die de nieuwe wet stelt. Ook andere Nederlandse overheden moeten per product of dienst minstens één digitaal kanaal inrichten. Daarnaast is het verplicht om ontvangstbevestigingen te versturen en inwoners te ondersteunen bij digitale communicatie met de overheid, de zogeheten zorgplicht.
9 gemeenten zijn zo ver
Online bijvoorbeeld leerlingenvervoer of een evenementenvergunning aanvragen? Dat zou moeten kunnen. Daadkracht zocht op de websites van alle gemeenten naar 20 veel bezochte producten en diensten naar een digitaal kanaal, zoals een e-formulier, e-mail of MijnGemeente-omgeving. In totaal zijn 6840 producten en diensten bij 342 gemeenten onderzocht. Gemeenten hebben voor ongeveer 82 procent van de producten en diensten een digitaal kanaal ingericht.
9 gemeenten zijn klaar op dit onderdeel: zij hebben voor alle 20 onderzochte producten en diensten een digitaal kanaal beschikbaar gesteld. Veruit het grootste deel heeft dus nog werk te verrichten. De gemeenten kiezen zelf de wijze waarop inwoners en bedrijven een digitale aanvraag kan doen. Bij 3,5 procent van de aanvragen is het de vraag hoe groot de tijdswinst uiteindelijk zal zijn, aangezien deze door de aanvragers moeten worden geprint, fysiek ingevuld, ingescand en dan per e-mail aan de gemeente verstuurd.
Ontvangstbevestiging
De gemeente hoort van alle digitale aanvragen een digitale ontvangstbevestiging te versturen, stelt de Wmebv. Zo weet de aanvrager dat het bericht is aangekomen en dat termijnen gaan lopen. De helft van de gemeenten verzond binnen 10 werkdagen een ontvangstbevestiging. Grote gemeenten doen dit gemiddeld vaker (75 procent) dan kleine gemeenten (48 procent).
Aanwijzingsbesluit
De Wmebv verplicht gemeenten via een officieel besluit bekend te maken welke digitale kanalen voor de formele berichten openstaan. Dit zogeheten aanwijzingsbesluit geeft duidelijkheid aan inwoners en bedrijven welk digitaal kanaal zij mogen gebruiken. Slechts 6 gemeenten (minder dan 2 procent) heeft een aanwijzingsbesluit gepubliceerd.
Generieke services
In een reactie op het onderzoekt zegt VNG Projectleider Wmebv Chris Verhoef: ‘Het rapport laat zien dat er niet één beeld is. De mate waarin en de wijze waarop verdere digitalisering van de dienstverlening plaatsvindt bij gemeenten hangt mede af van het ict-landschap en de ict-mogelijkheden van gemeenten. De mogelijkheden zijn ook gerelateerd aan de grootte van een gemeente. Aansluiting bij gemeentelijke samenwerkingen en gebruik maken van generieke services kan voorkomen dat iedere gemeente de volledige Wmebv implementatie zelf moet uitvoeren.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.