Binnen de provincies wordt de laatste jaren goed nagedacht over hoe ze netjes kunnen omgaan met de nieuwste digitale mogelijkheden. Denk aan het gebruik van een taalmodel als ChatGTP voor het samenvatten van rapporten, het monitoren van drukte met behulp van gps-locaties van smartphone-apps, of het automatisch uitlezen van satellietbeelden om bedrijfslocaties in de gaten te houden.
Advies: digitale ethiek tot in haarvaten provinciale organisatie
Een nieuw rapport van de ethische commissie van het IPO.
Twee jaar geleden richtte provinciekoepel IPO een ethische commissie in voor dit soort vraagstukken, onder meer bestaand uit academische onderzoekers. Ook is er een Werkgroep Ethiek en Digitale Transformatie met ambtenaren uit alle provincies, die oorspronkelijk is opgezet door adviesbureau Berenschot.
Een jaar geleden kwam de werkgroep met een laatste versie van de Interprovinciale Gids Digitale Ethiek, gebaseerd op een inmiddels bekende drietrap: is het technisch mogelijk (kan het?), is het juridisch mogelijk (mag het)?, is het ethisch wenselijk (willen we het?). Het doel de laatste jaren is die morele vraag te onderlijnen.
Data-ethyk Kommisje
Datzelfde benadrukt een bescheiden, nieuw rapport van de ethische commissie, die de vinger dit keer legt bij het institutionaliseren van de digitale ethiek in de provinciale organisatie. Allereerst moet er volgens de commissie altijd iemand aanwijsbaar zijn die hiervoor de eindverantwoordelijkheid draagt, zowel ambtelijk in de directie als bestuurlijk in het provinciebestuur. Daarnaast moeten er adviseurs, aanjagers en beheerders zijn in de ambtelijke organisatie. In elk geval de adviesfunctie moet door meerdere mensen tegelijk vervuld worden, om voldoende uiteenlopende perspectieven te borgen. Een ethische commissie kan dan een goed idee zijn.
‘Het merkwaardige is dat de ‘trend’ voor het oprichten van ethische commissies op gemeentelijk niveau (nog) niet lijkt te zijn doorgesijpeld naar provincies’, merkt het rapport op. Wel heeft Friesland een onafhankelijke Data-ethyk Kommisje Fryslân.
Tot in de haarvaten
Om de data-ethiek vervolgens te doen afdalen tot in de haarvaten van een ambtelijke organisatie, is het noodzakelijk om ethische principes te definiëren en die te verankeren in de werkprocessen. Nieuw is dit niet. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht stelden hiervoor een Code Goed Digitaal Openbaar Bestuur (CODIO) op. Eén van de betrokkenen is zelf ook lid van de ethische commissie van het IPO, te weten universitair docent Erna Ruijer.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.