Het stemadvies van AI-chatbots is onbetrouwbaar en gekleurd. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De toezichthouder waarschuwt om AI-chatbots niet te gebruiken voor stemadvies, omdat de werking ervan niet helder en controleerbaar is. Ook roept de AP aanbieders van chatbots op te voorkomen dat hun systemen voor stemadvies kunnen worden gebruikt.
AP: AI-chatbots zijn ongeschikt als stemhulp
GroenLinks-PvdA en PVV belanden meer dan de helft van de tijd op de eerste plaats, welke vraag de gebruiker ook stelt.
Zelden of nooit eerste keus
De AP vergeleek vier bekende chatbots met de online stemhulpen Kieskompas en StemWijzer. Welke vraag de gebruiker ook stelde, het antwoord van de chatbot meer dan de helft van de gevallen neer op de PVV of GroenLinks-PvdA. Bij één chatbot is dat zelfs in meer dan tachtig procent van de gevallen zo.
Zelfs wanneer de inpunt van de gebruiker precies overeenkomt met de standpunten van een andere partij, zoals D66, SP, VVD of PvdD, komen deze partijen veel minder vaak als eerste keuze naar voren. Sommige partijen, zoals BBB, CDA, SGP of DENK, zelfs bijna nooit. Volgens de AP laten de resultaten zien dat chatbots niet neutraal functioneren in vergelijking met traditionele stemhulpen, zoals Kieskompas en StemWijzer.
Het Nederlandse politieke landschap volgens Kieskompas (links) en chatbots (rechts)
© Autoriteit Persoonsgegevens
Klik om te vergroten
Monique Verdier, vicevoorzitter van de AP, waarschuwt: ‘Chatbots lijken slimme hulpjes, maar als stemhulp slaan ze stelselmatig de plank mis. Hierdoor krijgen kiezers mogelijk – zonder het te weten – het advies om op een partij te stemmen die niet het beste bij hun voorkeuren past. Dat raakt direct een hoeksteen van de democratie: de integriteit van vrije en eerlijke verkiezingen.’
Chatbots lijken slimme hulpjes, maar als stemhulp slaan ze stelselmatig de plank mis.
Monique Verdier, vicevoorzitter van de AP
Vertekend beeld
De adviezen van chatbots zijn gebaseerd op niet-verifieerbare data waarmee ze zijn getraind en informatie van het internet. Die kan fout of verouderd zijn, waardoor chatbots een vertekend beeld geven van het politieke landschap en kiezers beïnvloeden met onjuiste informatie.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Beter kijken hoe het stemgedrag t.a.v. moties is geweest: https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2025/stemchecker-tweede-kamer-2025~v1477077/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
https://checkjestem.nl/