Met enige vertraging is de Nederlandse Digitaliseringsstrategie dan toch gelanceerd. Overheidsorganisaties zijn eensgezind over de noodzaak om gezamenlijk op te trekken op het gebied van digitalisering. De komende tijd moet het kabinet nog wel knopen doorhakken.
Alle overheden zeggen yes tegen de NDS
Demissionair staatssecretaris Van Marum: ‘De kans dat wij hier nog wel even demissionair aan kunnen werken, is redelijk reëel.’
Welkom lichtpuntje
In een tijd waarin de politiek het over weinig eens wordt, vormt digitalisering een welkom lichtpuntje. Op vrijdag 4 juli 2025 keurde de ministerraad de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) goed. De NDS heeft als doel om de digitale basis van de Nederlandse overheid te versterken door in samenwerking te versnellen (zie kader). De strategie kwam tot stand in nauw overleg met gemeenten, provincies, waterschappen, publieke dienstverleners en de verschillende departementen. Ze staan te trappelen om hem ten uitvoer te brengen.
Nathalie van Berkel, voorzitter van het Netwerk van Publieke Dienstverleners, verwoordt het in een groepsinterview met Binnenlands Bestuur als volgt: ‘Er is draagvlak, we hebben zorgvuldig met elkaar gekeken hoe we onze ambities werkelijkheid kunnen laten worden. Nu doorpakken, boter bij de vis, echt investeren en zorgen dat we zo snel mogelijk met elkaar van de kant kunnen.’ Saskia Boelema (D66), gedeputeerde van de Provincie Noord-Brabant en bestuurslid van het IPO, voegt eraan toe: ‘We gaan hierover graag snel in gesprek met de nieuwe staatssecretaris en zijn bereid om samen de benodigde inzet te plegen.’
Nu doorpakken, boter bij de vis, echt investeren en zorgen dat we zo snel mogelijk met elkaar van de kant kunnen.
Nathalie van Berkel, voorzitter van het Netwerk van Publieke Dienstverleners
Teleurstelling
Groot was de teleurstelling toen begin juni het kabinet-Schoof viel, luttele dagen voordat de feestelijke lancering van de NDS oorspronkelijk gepland stond. Peter Snijders, voorzitter van de Commissie Informatiesamenleving van de VNG, zei bij die gelegenheid: ‘De vaart die in dit onderwerp zat, dreigt eruit te gaan. Onze gezamenlijke oproep is om dat vooral niet te laten gebeuren.’ De medeoverheden riepen in een brief op om de NDS zo snel mogelijk te lanceren.
Aldus geschiedde. Demissionair staatssecretaris van Binnenlands Zaken Eddie van Marum (BBB) nam de portefeuille digitalisering over van de tegen zijn wil opgestapte Zsolt Szabó (PVV). Hij kreeg de NDS er nog net voor het zomerreces door.
Investeringsagenda
Van Marum beloofde de Tweede Kamer om voor het eind van het jaar een investeringsagenda uit te werken. De Kamer zelf wil dat hij er al voor de verkiezingen in oktober mee komt. Ook moet er een uitvoeringsprogramma komen met een bijbehorende bezetting. Ondanks de komende Tweede Kamerverkiezingen verwacht Van Marum dit jaar nog veel voor elkaar te krijgen.
‘De kans dat wij hier nog wel even demissionair aan kunnen werken, is redelijk reëel,’ zegt hij. ‘Gezien het politieke speelveld kan het best lastig worden om weer een coalitie te vormen in de nieuwe setting. Ik laat mij dus niet tegenhouden door wat er misschien kan komen. We gaan full speed door met waar we mee begonnen zijn.’
We gaan full speed door met waar we mee begonnen zijn.
Staatssecretaris Van Marum (Digitalisering, BBB)
Apolitiek
De urgentie is er in elk geval. Niet voor niets luidt het motto van de NDS ‘samen versnellen is de enige optie’. Het helpt dat de NDS in dit stadium in hoge mate apolitiek is. ‘Dit zijn de meest relevante onderwerpen, van welke partij of politieke kleur je ook bent,’ zegt Van Berkel. ‘Voor gemeenten, provincies, waterschappen en publieke dienstverleners is het van cruciaal belang dat we hier grote stappen op zetten. We lopen achter. We hebben haast.’
Ook Van Marum benadrukt dat iedereen belang heeft bij een veilige digitale infrastructuur en een goed functionerende overheid, ongeacht de partij. ‘Maar er moeten de komende tijd wel keuzes worden gemaakt over waarin we investeren en hoeveel. In de investeringsagenda kunnen we goed voor het voetlicht brengen wat er nu echt nodig is. Misschien moet een volgende regering die keuzes dan ook maken in de bezetting die ze ervoor beschikbaar stellen.’
Cohesie krijgen
In tegenstelling tot zijn voorganger heeft Van Marum geen achtergrond in de ict. Voordat hij de politiek in ging, was hij onder meer muskusrattenbestrijder bij de provincie Groningen, zelfstandig schade-expert en uitvaartverzorger. Dat hij de verantwoordelijkheid krijgt over de NDS, leidt tot enige scepsis in de markt. Onterecht, stelt hij: ‘Ik heb veel kundige mensen om me heen en ik weet heel goed wat de bedoeling is van de NDS. We hebben te maken met verschillende overheden die allemaal op verschillende manieren met verschillende systemen werken. We moeten ervoor zorgen dat we daar een stukje cohesie in krijgen, door het samen op te pakken. Dat komt op hetzelfde neer als waar ik in Groningen mee bezig ben.’
Je hebt altijd kikkers in de kruiwagen die proberen om eruit te komen.
Staatssecretaris Van Marum
Vertrouwen opbouwen
Hem wacht een stevige taak, want de komende tijd moeten er knopen worden doorgehakt. In navolging van Szabó is Van Marum voorstander van een goed gesprek ‘met de benen op tafel’. Net als in Groningen verwacht hij vertrouwen op te bouwen door goede gesprekken te voeren met de mensen die het echt moeten gaan doen. ‘Als je dat goed voor de bril hebt, dan kun je vervolgens met elkaar bestuurlijke dingen op de plek zetten.’
Maar op den duur moeten er toch harde afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld over het verplichten van standaarden? ‘Kijk, als je het over de basis eens bent met elkaar, dan zal er af en toe wel een hard gesprek moeten worden gevoerd. Je hebt natuurlijk altijd kikkers in de kruiwagen die proberen om eruit te komen. Als je dit echt gezamenlijk wilt doen, zul je af en toe een kikker moeten teruggooien in de wagen.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.