Mensen met psychische variatie ‘onbenutte bron’

Mensen met een psychische variatie worden door bijna twee derde van de werkgevers (64 procent) niet aangenomen. Dat is onterecht, want met de juiste begeleiding voegen zij zeldzame en unieke kwaliteiten toe, vindt SpecialistenNet.

Niet gek

‘Het benutten van de potentie van deze groep kan bijdragen aan het verlichten van de krapte op de arbeidsmarkt en tegelijkertijd het welzijn van deze groep bevorderen’, stelt de organisatie die deze mensen psychische hulp en coaching biedt. Voor de term ‘psychische variatie’ is geen eenduidige omschrijving, aldus psycholoog Nicole Moreaux van SpecialistenNet. Volgens haar heeft iedereen wel een bepaalde vorm van psychisch lijden of kwetsbaarheid die bij tegenslag de kop opsteekt. ‘Met de term psychische variatie kom je af van stempels die bij stoornissen horen. Als je de stempel stoornis opgeplakt krijgt, betekent dat niet dat je gek bent. Psychische variatie gaat wat vrijer om met de kwetsbaarheden van een mens’, aldus Moreaux.

Stigma’s doorbreken

De organisatie wijst op onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau uit 2018, waaruit bleek dat 43 procent van de Nederlandse bevolking ooit met een psychische stoornis te maken heeft gehad. In 2021 bleek uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg dat 64 procent van de werkgevers mensen met een psychische kwetsbaarheid niet wil aannemen. Specialistennet noemt de actrice en documentairemaker Hanna Verboom die met haar recente documentaire ‘Uit de schaduw’ stigma’s rond psychische aandoeningen op, onder meer, de werkvloer wil doorbreken. Volgens Verboom, die leeft met bipolariteit, is het voor medewerkers belangrijk te weten dat ze niet alleen zijn en er hulp en steun is. ‘Werkgevers beginnen steeds meer te begrijpen dat het aannemen van mensen met een psychische variatie kan bijdragen aan een meer inclusieve en creatieve werkcultuur.’

Gemiste kans

Verboom werd vroeger verteld er niet over te praten, omdat ze anders ‘nooit ergens aan het werk zou komen’. Precies hoe het niet moet, vindt Moreaux. ‘Er wordt nog steeds weinig over gemoed gepraat, vooral op de werkvloer. Angst om te praten over mentale problemen is onnodig.’ Volgens SpecialistenNet laten te veel bedrijven en organisaties kwaliteit liggen door mensen met een psychische variatie niet aan te nemen of geen handvatten te bieden om optimaal te functioneren. In een krappe arbeidsmarkt missen zij zo kansen. ‘Werkgevers geven eerlijk toe dat ze het spannend vinden iemand aan te nemen met een verleden van psychische variatie’, aldus Moreaux. Volgens haar vinden organisaties het lastig in te schatten wat deze kwetsbaarheid gaat kosten, ‘terwijl het veel oplevert en kwaliteiten toevoegt die een organisatie ontbeert’. ‘ADD’ers zijn vaak creatieve mensen, die out of the box denken. Iemand uit het autismespectrum kan detailgericht werken en precies zijn, terwijl mensen met angsten vaker inlevend zijn.’