Maar de naakte feiten leren ons dat het helemaal niet in Den Haag gebeurt. Want bijna 80% van de 120.000 rijksambtenaren zijn namelijk actief in de uitvoering. En die maken helemaal geen beleid. Integendeel. Die staan dagelijks met de poten in de modder. Ergens in ons land. In grote gegevensverwerkende fabrieken zoals de IND, de Belastingdienst of DUO. Of verzorgen vanuit Rijkswaterstaat onze mobiliteit. Of beheren vanuit de Rijksgebouwendienst de huisvesting van de overheid. Of bekommeren zich vanuit de Dienst Justitiële Inrichtingen om onze veiligheid.
Om daar voor ons als burgers publieke waarde te creëren. En dat is in de regel wel wat anders dan het schrijven van een omvangrijke beleidsnota. Van achter dat glimmend bureau. Want we weten het toch allemaal: a desk is the most dangerous place from which to view the world. Vreemd dus dat beleid nog steeds beter wordt beloond dan de uitvoering. Terwijl toch algemeen bekend is dat er sprake is van een stijgende moeilijkheidsgraad is van het ‘wat’ naar het ‘hoe’. Zeker omdat we nog steeds worden geconfronteerd met collega’s - en niet in de laatste plaats met politici - die denken dat als een beleidsnota klaar is dat het karwei dan is afgerond. Jawel. Gratuliere. Terwijl het in feite dan pas écht begint!
Op zich wel wonderlijk dus dat die gedachte alsmaar blijft voortbestaan. Want als je de meest recente hoofdpijndossiers op een rij zet waar de dames en heren politici op zijn gesneuveld, dan komt beleid helemaal niet voor in dat rijtje! Maar wel de uitvoering. Denk maar aan de paspoortaffaire. Of de IRT affaire. Of de Schipholbrand.
Beleidsnota klaar: karwei afgerond!
Het beeld dat de ambtenarij bij velen oproept is een omvangrijke Haagse toren. Waarin veel beleidsmakers met ingewikkelde stukken dagelijks…
Natuurlijk kunnen we gaan zitten jammeren dat die beleidsmakers daar maar veilig in die Haagse toren blijven zitten schrijven. Om daar dan weer nieuwe blauwdrukken te ontwerpen. Maar we kunnen het ook omdraaien: blijkbaar zijn wij als uitvoerders er niet in geslaagd om die beleidsmakers frequenter te inviteren. Om hen te laten voelen wat er dan allemaal gebeurt in die weerbarstige dagelijkse praktijk. En om hen te inspireren om met elkaar te komen tot uitvoerbaar beleid. Waarbij we hun denkkracht keihard nodig hebben. Maar dan wel in dialoog. Om elkaar zo onderling te kunnen versterken. Ieder van eigen rol en verantwoordelijkheid. Gericht op dat gemeenschappelijke winnen natuurlijk. Opdat we een geaccordeerde beleidsnota dan ook als een gezamenlijke journey zien. Om zo de met elkaar nog meer publieke waarde te creëren! Elke dag weer opnieuw natuurlijk.
