Co-ruminerende community

Weet u wat co-rumineren is? Het is het gezamenlijk en overmatig bespreken van zorgen, problemen en negatieve emoties: het eindeloos herkauwen hiervan zonder naar oplossingen te zoeken. Het fenomeen wordt vaak gekoppeld aan jonge meisjes en hoe zij met elkaar over hun problemen praten. Daarmee maken zij hun mentale gezondheid kwetsbaarder dan nodig. Maar ik durf wel te stellen dat wij inmiddels met z’n allen een co-ruminerende community zijn geworden – en daarmee onze gezondheid en weerbaarheid schaden.

De afgelopen tien jaar zijn we als samenleving sterk gefocust geraakt op ons mentale welzijn. Vooral op alles wat er níet goed gaat en wat de invloed van ons werk daarop is. CBS en TNO, onze chroniqueurs van het werkwelbevinden, die tijdens de jaarlijkse werkstressweek hun uitgebreide onderzoeken presenteren in een handzame factsheet, luiden elk jaar opnieuw allerlei alarmbellen. Dit jaar ging de aandacht uit naar het mentaal belastende werk in het onderwijs, de zorg en onder apothekersassistenten. Dit weten we al vele jaren, dus… niets nieuws onder de zon.

Toch doken de media er weer vol op. Je zou kunnen zeggen: ‘Fijn toch, al die aandacht voor een onderwerp waar jij je werk van hebt gemaakt?’ Maar de stortvloed aan stukken over werkstress en burn-outachtige klachten stemt mij allerminst optimistisch. Om twee redenen: we blijven vooral benoemen hoe slecht het gaat – co-ruminatie in optima forma – én we kijken al jaren weg van een paar écht grote problemen. Daardoor ontstaat het beeld van een machteloze samenleving die niet meer in staat is problemen zelf aan te pakken. Terwijl ik aan mijn coachtafel dagelijks zie dat dit vermogen er wel degelijk is.

Co-rumineren wordt ook wel omschreven als ‘elkaar liefdevol de put in praten’. Zo voelt ook de hijgerige manier waarop we tegenwoordig over mentale problematiek spreken: we vergroten de zwaarte uit, maar hebben het nauwelijks over oplossingen. Alsof we collectief ons zelfoplossend vermogen zijn kwijtgeraakt. Dat is nu nog niet zo, maar hoe langer we in dit patroon blijven hangen, hoe realistischer dat scenario wordt. Uiteindelijk belanden we dan in een staat van aangeleerde hulpeloosheid, waarin het geloof dat we zelf iets kunnen veranderen langzaam uitdooft.

Ondertussen zijn er de problemen die dringend aangepakt moeten worden. In de zorg en het onderwijs zien we al jaren talloze hardwerkende mensen onder de te grote druk bezwijken. Bovenop de onheilstijdingen van TNO/CBS meldde het UWV onlangs een zorgwekkende toename van jonge vrouwen in de WIA, vaak afkomstig uit dezelfde sectoren, die na een ziekmelding van twee jaar nog altijd niet in staat zijn om terug te keren in het werk.

Dit vraagt allang niet meer om jaarlijkse constateringen; dit vraagt om een rigoureuze aanpak en stevige steun vanuit de overheid. Maak bijvoorbeeld de al jaren bestaande voornemens om administratieve lasten te verlichten nu eindelijk eens concreet. Zet een deel van het ambtenarenapparaat in om die verlichting daadwerkelijk te realiseren.

Kortom: laten we stoppen met co-rumineren. De weg vooruit is co-creëren.