Was het in het algemeen belang om het kabinet op te blazen? Rutte vond dat het nu wel (zijn?) tijd was. Vooral omdat zijn partij vluchtelingen als groot probleem ziet. Kennelijk kunnen andere urgente problemen wel even wachten. Het was ook het beeld van zijn kabinet: het aantal crises liep op, maar een echt doortastende aanpak kwam er niet, want coalitiepartijen bleken het te vaak oneens. Was het ‘onbezonnen’ om het kabinet te laten vallen?
Algemeen belang
De aanleiding voor de kabinetsval was vrij willekeurig, maar het open speelveld biedt kansen.
Ja, want: al die onopgeloste crises, de blijvende onduidelijkheid, wachten op besluitvorming. G40-voorzitter Paul Depla vindt dat het demissionaire kabinet beleidsvoorstellen naar de Tweede Kamer moet blijven sturen, ‘want die is wel missionair.’
Was het in het algemeen belang om überhaupt aan dit kabinet te beginnen? Het was een gotspe om uit te komen op hetzelfde kabinet na een jaar formeren. Zo bezien was het kabinet een kroniek van een aangekondigde dood. Anderzijds moesten wel al die crises worden aangepakt. Maar dit kabinet was vooral bezig met het herstellen van de schade van vorige kabinetten-Rutte. Eigenlijk was men elkaar al zat en werd het draagvlak steeds zwakker.
Laat de verkiezingen nu eens gaan over publieke waarden
Om over het vertrouwen maar te zwijgen. De aanleiding voor de kabinetsval was vrij willekeurig, maar het open speelveld biedt kansen. Gretig lopen nieuwe partijen en partijleiders zich warm. Maar wat willen ze anders? Na jaren mark(t)ideologie is het wachten op aantrekkelijke visies in de partijprogramma’s.
Zou daarin meer oog komen voor het algemeen belang? Dat kwam er de laatste jaren bekaaid vanaf. Een reden waarom mensen het vertrouwen in de overheid verloren. Belangen van grote bedrijven en mensen met dikke portemonnees kregen voorrang op voorzieningen voor ‘gewone’ mensen. Toen het kwaad al was geschied kwamen de beloften: meer oog voor menselijke maat, toeslagen, andere bestuurscultuur, meer luisteren naar uitvoering en burger etc.
Maar bij de Statenverkiezingen kreeg de partij die zegt op te komen voor boerenbelangen juist veel andere ‘ontevredenen’ mee. Laat de verkiezingen nu eens niet gaan over deelbelangen, over wie premier moet worden of wie ‘de grootste’ wordt, maar over publieke waarden. Niet over het private, maar over het algemeen belang.
