Gemeenten handhaven niet bij openen winkels

Het begon woensdag met de Gelderse gemeenten Montferland en Oude IJsselstreek, die bekendmaakten niet te gaan handhaven wanneer winkeliers aanstaande zaterdag hun deuren openen. Maar inmiddels zijn tal van gemeenten hetzelfde van plan en vliegen de brandbrieven en noodoproepen om een einde te maken aan de winkelsluitingen het kabinet om de oren.

Statement

Burgemeester Otwin van Dijk van de Achterhoekse gemeente Oude IJsselstreek zal niet gaan handhaven als de winkeliers en de horeca in zijn gemeente zaterdag hun deuren openen. Het is de vraag of het kabinet vrijdag aankondigt dat dat weer mag. Maar ook als het niet mag, wil de burgemeester de demonstratieve opening ‘als een soort statement’ ondersteunen, zei zijn woordvoerder. Voorwaarde is dat ondernemers die hun zaak openen dat op een veilige en verantwoorde manier doen, aldus Van Dijk. Hij wil net als veel meer burgemeesters dat er plannen worden gemaakt om de samenleving gecontroleerd weer te openen. Ook andere gemeenten in de Achterhoek overwegen zaterdag eenmalige illegale opening van winkels en restaurants toe te staan bij wijze van demonstratie. Vrijdag overleggen zij over de kwestie.

Demonstratie

Ook burgemeester Daan Prevoo van de Limburgse gemeente Valkenburg aan de Geul staat het openen van winkels en horecazaken vrijdag tussen 10.00 en 16.00 uur toe. De burgemeester beschouwt de actie van de winkels en horeca als een demonstratie, zei hij. De ondernemers in de binnenstad hebben melding gemaakt van een demonstratie, en in ons land is demonstreren een grondrecht, aldus Prevoo. Hij zal dan ook niet ingrijpen als de winkels en kroegen opengaan: geen boetes en geen waarschuwingen. Wel verwacht hij dat deelnemers aan het protest zich houden aan de coronamaatregelen zoals het handhaven van anderhalve meter afstand en het dragen van mondkapjes. Prevoo heeft voorafgaand aan zijn beslissing overleg gevoerd met de politie. De middenstand in Valkenburg heeft erg te lijden gehad van de watersnood in juli, en kreeg daar bovenop klappen door corona. Volgens de ondernemers dreigt langere sluiting van de zaken hen noodlottig te worden.

Klant is sympathisant
Wie als klant de winkels binnengaat, wordt door Prevoo gezien als sympathisant, mensen die hun solidariteit komen betuigen met de demonstranten. Zolang klanten zich houden aan de coronamaatregelen, is het hen toegestaan in de winkels iets te kopen en bij de horeca iets te nuttigen. Ook in andere steden in Limburg hebben winkels aangekondigd komend weekend open te gaan, onder meer in Roermond en Geleen. Daarnaast bezinnen horecazaken zich op acties. Donderdag bespreekt de Veiligheidsregio Limburg-Noord welk standpunt gemeenten in kunnen nemen jegens soortgelijke acties, die gericht zijn tegen het coronabeleid van de regering. Volgens de ondernemers staat het water hen tot aan de lippen.

Motie
In Maastricht deden ondernemers een oproep aan burgemeester Annemarie Penn ervoor te pleiten de coronamaatregelen te versoepelen. Volgens haar wordt er tijdens een vergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten donderdag een motie van die strekking ingediend. Maastricht zal zo'n motie steunen, laat ze woensdag in een brief aan de gemeenteraad weten.

Brandbrieven

In verschillende provincies hebben gemeenten de handen ineengeslagen en gezamenlijk een brandbrief naar het kabinet gestuurd om te laten weten dat de sluiting van niet-essentiële winkels niet langer vol te houden is. Zo kreeg het kabinet noodoproepen van gemeenten uit Utrecht, Overijssel, Zuid-Holland en Noord-Brabant. In Overijssel klom de commissaris van de koning Andries Heidema in de pen. In een brief aan premier Mark Rutte dat de huidige koers van de coronamaatregelen met de strenge lockdown niet langer verantwoord is. Heidema pleit namens Gedeputeerde Staten van Overijssel voor een beleid dat als uitgangspunt heeft 'we gaan open'.

Zorgen

Het Overijsselse provinciebestuur breekt vooral een lans voor de winkeliers, horeca, cultuursector en de evenementenbranche. ‘De kosten lopen snel op. De zorgen nog sneller’, aldus Heidema. ‘Ondernemers nemen het heft in eigen handen en openen toch hun zaak. Dat is niet toegestaan, maar wel goed voorstelbaar. Zeker als je met lede ogen moet aanzien dat de winkels en horeca vlak over de grens wel geopend zijn, waardoor de omzet bij Duitse collega's terechtkomt.’

Perspectief
Het is tijd om een andere weg in te slaan, nu de vaccinatiegraad toeneemt en er een virusvariant lijkt te zijn met mildere klachten, aldus de provinciebestuurders. ‘Er zijn geen lessen getrokken uit de fieldlabs en andere experimenten die laten zien dat activiteiten onder bepaalde voorwaarden verantwoord en veilig kunnen plaatsvinden. We vinden dat zeer opmerkelijk.’ Overijssel wil dat het kabinet die kennis en ervaring nu inzet. En dat er samen met ondernemers, werknemers, scholen, culturele instellingen en anderen een plan gemaakt wordt dat ‘perspectief biedt op een leven met het virus’.

Overtuigend verhaal

Het Veiligheidsberaad vergadert donderdagavond over de coronamaatregelen die het kabinet vrijdag gaat aankondigen. Beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, zei eerder deze week al dat het Outbreak Managment Team OMT met ‘een overtuigend verhaal’ moet komen om de strenge lockdown langer te handhaven. Hij noemde het ‘stuitend’ voor ondernemers dat veel Nederlanders de grens oversteken om daar te winkelen en uit eten te gaan. Bruls is vooralsnog niet van plan om ondernemers toe te staan hun zaken zaterdag illegaal te openen. (Red./ANP)