Raadsleden ervaren een gebrek aan grip op gemeenschappelijke regelingen, maar hoe effectief gaat de aankomende wetswijziging zijn om de problemen te verhelpen? Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66) doet haar best om Eerste Kamerleden gerust te stellen. ‘Dit wetsvoorstel is nodig om de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen te versterken.’
Scepsis over grip op gemeenschappelijke regelingen
Raadsleden ervaren een gebrek aan grip op gemeenschappelijke regelingen, maar hoe effectief gaat de aankomende wetswijziging zijn om…
Averechtse werking
De SP-leden vragen zich af of het wetsvoorstel wel de juiste oplossing is om de grip van overheden op gemeenschappelijke regelingen te versterken. Kan het niet averechts werken, als het de slagkracht van de regelingen vermindert? Bij de totstandkoming is nadrukkelijk geluisterd naar de ervaringen van raadsleden, burgemeesters en andere betrokkenen, antwoordt Ollongren. ‘Daarom vertrouwt de regering erop dat dit wetsvoorstel ook in de praktijk daadwerkelijk bijdraagt.’
Zienswijzen
De wetswijziging maakt het onder meer mogelijk om te kiezen voor een gemeenschappelijk adviescommissie (met raadsleden van deelnemende gemeenten) of het gebruik van zienswijzen (gegeven door raden aan het dagelijks bestuur van de regelingen). De Raad van State adviseerde echter dat het wetsvoorstel misschien niet de juiste oplossing is. Op aanraden van de PvdA-leden worden de ‘genoemde risico’s van rolonduidelijkheid, vertraagde besluitvorming en het niet-inzetten van de voorgestelde instrumenten door te gerichte capaciteit bij gemeenteraden’ expliciet meegenomen in evaluaties.
Van onderop
Ook de SP-leden delen de zorgen over wat de Raad van State opmerkt. Ollongren benadrukt dat de regering erop vertrouwt dat dit wetsvoorstel tot verbetering gaat leiden. Behalve de genoemde gesprekken met betrokkenen is een juridische analyse uitgevoerd, zijn er verschillende voorstellen getoetst en is er een formele consultatie geweest. ‘Het voorstel is dus van onderop tot stand gekomen met veel inbreng van degenen die de problemen ervaren en gaan werken met de nu voorgestelde wijzigingen.’
Paradox
Volksvertegenwoordigers hebben het al druk en de ChristenUnie-fractie vraagt zich af of er geen gevaar is van een ‘legitimatie-paradox’: er komen meer mogelijkheden en bevoegdheden, maar die kunnen raadsleden door tijdgebrek niet gebruiken en daarop kunnen ze worden afgerekend. Goede controle begint volgens Ollongren bij het hebben van de juiste mogelijkheden en dit voorstel voorziet daarin. ‘Echter, niet elk instrument bij elke gemeenschappelijke regeling hoeft gebruikt te worden.’
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Er kan worden volstaan met een ten minste eenmaal jaarlijks verplichte agendering op de raadsagenda van alle deelnames aan maatschappelijke regelingen. Dat maakt een wetswijziging overbodig en biedt voldoende democratisch houvast. Sommige voorgestelde aanpassingen in de wetgeving werken alleen maar nog meer bureaucratie in de hand. Weet u het nog: we waren toch aan het dereguleren?
@Spijker: ooit bekeken wat gemeenschappelijke doen? Zij kunnen in uw visie (alleen een overzicht aan de raad sturen van alle gemeenschappelijke waaraan wordt deelgenomen) buiten de gemeenteraad om beleid maken en uitvoeren dat de inwoners raakt. En met alleen de collegeleden ter verantwoording roepen voor wat zij in een GR doen loop je als raad achter de feiten aan en verlies je de ruimte om de vertegenwoordigers van je eigen gemeente (veelal collegeleden) te sturen.
@Spijker: dat gebeurt la jaren. de begroting en jaarrekening van een GR gaan via de raad. Aan die begroting gaat meestal een beleidsbepalend document vooraf. En veel gemeenteraden bespreken dat al en kunnen op die manier invloed uitoefenen. Dus nee, met uw suggestie winnen we niet de wereld.
Volgens mij is het wetsvoorstel echt slecht en maakt dit het rumoer rond een GR alleen mar stroperiger waardoor een GR vleugellam wordt.
In mijn optiek kan men beter eens een herbezinning doen waar wij een GR voor nodig hebben. Blijkbaar voor taken die gemeenten beter samen kunnen organiseren (archief, leerplicht, belastingsamenwerking) of taken waarvan het rijk heeft gezegd: die zetten we op afstand, zoals de Veiligheidsregio's en de Omgevingsdiensten. Bij de eerste biedt de financiële en beleidscyclus van gemeenten en GR voldoende ruimte om serieuze invloed uit te oefenen door raadsleden. Van die laatste twee zou ik stellen: het rijk moet gewoon boter bij de vis doen en die van rijksweg financieren in plaats via de gemeentebegrotingen
@Gerrit, Rood Hesje. Uiteraard wordt op het moment van agendering staat het beleid van het afgelopen en het toekomstige jaar ter discussie. Als dat nog niet duidelijk was bij deze.
Ook fusies kunnen veel gemeenschappelijke regelingen overbodig maken. Nieuwe wetgeving wordt met mijn suggestie (vaste agendering en bespreking voor/in gemeenteraad) op geen enkele manier bepleit.
De wetswijziging is niet nodig. Er zijn al genoeg mogelijkheden voor de gemeenteraden om te controleren. Alleen wordt daar geen gebruik van gemaakt. De wetswijziging zorgt er alleen maar voor dat de werkwijze
n inefficiënter wordt . Denk alleen maar aan de verplichting om een zienswijze in te winnen voor een ontwerpwijziging van een collegeregeling. En daarna moet dezelfde regeling nog een keer langs voor de toestemming aan het college om de regeling vast te stellen?