Minister: actief informeren voorkomt vragen achteraf

Als de overheid vooraf meer documenten actief openbaar maakt, hoeft er 'aan de achterkant' bij vragen minder te worden opgezocht. Nu de Wet open overheid (Woo) op 1 mei van kracht is geworden, zullen geleidelijk aan steeds meer documenten actief openbaar worden gemaakt, stelt minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken.

Sms'jes bewaren

Appjes en sms'jes die van belang zijn voor bestuurlijke besluitvorming moeten 'natuurlijk bewaard blijven", stelt Bruins Slot. Premier Mark Rutte, die zich donderdag in een fel debat aan de Kamer moest verantwoorden over het wissen van tekstberichten, heeft volgens de minister goed gekeken naar de basis uit de handreiking van de rijksoverheid. Hij moet zich houden aan die richtlijn. 'Het is zijn verantwoordelijkheid om dat goed te doen.' Het is volgens haar aan de Kamer om te wegen of de premier dat goed heeft gedaan. 'Volgens mij is daar een stevig debat over gevoerd.'

Open over afwegingen

Maar openheid is niet alleen appjes bewaren, maar ook bijvoorbeeld zogenoemde beslisnota's vrijgeven op basis waarvan het kabinet een besluit neemt. Daar is het kabinet sinds kort mee bezig, aldus Bruins Slot. 'We moeten als overheid open zijn in de afwegingen die we maken.' De komende tijd gaat ze daar verdere stappen in zetten.

Archiefwet

Bewindslieden kunnen niet naar eigen goeddunken besluiten wat wel en wat niet moet worden bewaard, benadrukt de bewindsvrouw. Daar ligt de Archiefwet onder. Ook in de Woo staat dat informatie die relevant is voor besluitvorming ergens in de organisatie moet worden bewaard. Iedere minister en staatssecretaris is er zelf verantwoordelijk voor om dit 'zo goed mogelijk uit te voeren'. Nu de Woo is ingevoerd, gaat de rijksoverheid 'steeds meer documenten actief openbaar maken', stelt Bruins Slot. Documenten worden onder meer door de overheid online gezet. Nu al worden bij belangrijke Kamerbrieven de bijbehorende beslisnota's meegestuurd.

Informatievoorziening verbeteren

Alle ministeries is gevraagd om te kijken hoe ze zelf hun informatievoorziening kunnen verbeteren, en hun bevindingen te delen met staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering). Zij zegt vrijdag die eind dit jaar aan de Tweede Kamer te sturen. Wel wijst ze erop dat het kabinet naar aanleiding van de toeslagenaffaire al heeft besloten om voortaan bij nieuwe wetten alle stukken rond de totstandkoming mee te sturen naar de Kamer.

Sms-gesprek Rutte

Een van de punten waarover Rutte werd bevraagd in de Kamer was een sms-gesprek met de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over coronaprotesten in de hoofdstad. Die waren in een verzoek om stukken niet naar boven gekomen, terwijl ze volgens de richtlijnen wat veel Kamerleden betreft wel door Ruttes ministerie bewaard hadden moeten worden. Waarom dat niet gebeurd was, kon Rutte niet verklaren.

Archivering

'Ik denk dat we echt het systeem heel goed moeten organiseren, de archivering, zodat er geen menselijke fouten worden gemaakt', zegt staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) een dag later. Toch lijkt ze ook Ruttes kritiek op de toon van het debat te delen. 'Dan zie je dat er heel veel wantrouwen is. Ik hoop dat we daar wel met zijn allen aan kunnen werken, dat er weer wat meer vertrouwen komt.' (ANP)