Een belangrijke rol ziet hij hierbij weggelegd voor de minister van Binnenlandse Zaken die ‘overal rond moet toeteren’ trots te zijn op ambtenaren. ‘Guusje ter Horst deed het wel, maar te weinig. Ik heb het Bram Peper, Johan Remkes, Hans Dijkstal en Klaas de Vries nooit horen doen.’
'Ambtenaar wordt gedemoniseerd'
Er is sprake van een demonisering van de ambtelijke status. Dat zegt Ron Niessen, die volgende week afscheid neemt als bijzonder…
Niessen hekelt de uitholling van de rechtspositie van ambtenaren. ‘Straks kunnen ambtenaren worden ontslagen op grond van religie, politieke willekeur of dubbele nationaliteit. We gaan het allemaal zien.’
Lees het hele interview met Ron Niessen hieronder.
Reacties: 31
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het zou ook wel eens fijn zijn als andere overheidslagen hun waffel opentrekken over hun ambtenaren want zij zijn monddood door onze functie. We zijn de gekke Henkie van NL. Niemand respecteert nog een ambtenaar. Alle maatschappelijke woede wordt op de ambtenaar gericht. Wie wil straks nog het werk doen?
Ik vind het goed dat er kritische uitspraken worden gedaan over ambtenaren. Zelf ben ik ook pas ambtenaar, en ik constateer dat we nog veel efficienter kunnen gaan werken. Ik ben het eens met Niessen, in die zin dat er nog teveel vrijblijvendheid is bij de ambtenaren. Efficient en effectief werken, meer belonen bij goed werk, meer afstraffen bij niet goed werk. Dát versta ik onder goed werkgeverschap en goed leiderschap.
De vraag is of deze discussie nog gevoerd hoeft te worden. In het regeerakkoord van VVD en CDA wordt het einde van het ambtenaarschap aangekondigd.
vreemd artikel.
Nu zijn ambtenaren aan de beurt, straks dubbele paspoorten?
Moet ik dus trots zijn op ambtenaarschap, dubbele nationaliteiten én religie?
Vaag.
Er is iets dubbels in de functie van ambtenaar. Enerzijds ben je de man/vrouw van de regeltjes, en wordt daar laatdukend en respectloos over gedaan, en diezelfde samenleving vraagt altijd maar opnieuw om regeltjes. Is er wel eens gekeken naar de groei in de wetgeving de laatste 10 jaar?
Er is veel negatieve publiciteit die voor een deel voortkomt uit het idee dat niet functionerende ambtenaren niet ontslagen kunnen worden. Maar als de werkgever een dossier heeft aangelegd is dat zelden een probleem. Wat wel een probleem is, dat er vaak geen dossier is en plots de vlam in de pan slaat. Rechters beschermen dan de zwakkere partij en daar is niets mis mee. Heel handig gebruikt de nieuwe regering (maar dat doen ze ook met het allochtonenvraagstuk en het AOW vraagstuk) dit ongenoegen om snelle bezuinigingen er door te kunnen krijgen zonder maatschappelijke weerstand. Dat de rekening vijf tot tien jaar later gepresenteerd wordt, zal ze een worst zijn. Laat de belastingbetalende burger daar maar even over nadenken.
Ben al ruim 20 jaar gemeente ambtenaar. Wordt al vele jaren door het linkse bestuur van deze stad monddood gemaakt. Bestuur probeert nu uit te vissen op wie ik gestemd heb, bij de laatste Tweede Kamer verkiezingen.
Bijzonder hoogleraar; zeker omdat hij er niet voor geleerd heeft maar op een bijzondere wijze aan deze titel gekomen is?
Meneer mist namelijk precies de eseentie ,het verschil tussen keuzevrijheid in de markt(AH of SHELL)en het monopolisme en verplichting van (linkse) overheden.Daar wringt de steeds nauwer sluitende en dwingende schoen.Het doel, het voordeel is allang uit zicht van de betalende klant/consument/belastingbetalende burger. biedt u mij nu ook een leerstoel?
De reactie van Ellen is mij op het hart geschreven. Door meer efficiëntie zouden ambtenaren beter kunnen werken en meer plezier in hun werk kunnen hebben. Dat ambtenaren gedemoniseerd worden vind ik stevig aangezet. Het is een beroepscategorie die echter zich zelf te vaak in de schijnwerper zet met ondoordachte regelgeving die geen algemeen doel of nut bevat. Als directeur van ons adviesbureau kom ik o.a. bij gemeentehuizen door heel Nederland over de vloer. Afgezien van de ervaring dat er veel doortastende en nuchter werkende ambtenaren hun werk doen merk ik te vaak dat er ook grote verzuiling aanwezig is. Lees daarvoor het boek van Piet van Mourik ( de regisserende gemeente) De ene ambtenaar weet van zijn naaste collega niet wat hij doet terwijl men in dezelfde gremia werkt of directe raakvlakken heeft. Mijn advies is om van oude "gewoonten" af te stappen en een nieuwe overheidssysteem te realiseren. Geen nieuwe jonge ambtenaren de werkwijze meer leren die het 80 jaar geleden zo goed deed. Meer helderheid, slagkracht en no nonsens. Als oud ambtenaar (28 jaar lang) zou ik dit toejuichen. Vandaar mijn reactie op Ellen.
Ambtenaren hebben het ook aan zichzelf te wijten.
Als publiek dienaar heb je ook een verantwoordelijkheid naar de samenleving.
Iedereen ziet dat er veel fout gaat met het openbaar bestuur, je moet als verantwoordelijk ambtenaar dan ook zelf je waffel open trekken.
Ga langs de onwetende hierarchie en vertel wat er volgens jou anders moet.
Ook ambtenaren hebben de verantwoordelijkheid te laten zien dat ze zich verantwoordelijk voelen en in staat zijn out of the box te denken.
dergelijke transparantie geeft ook vertrouwen, waardoor dat demoiniseren afneemt.
Zodra wordt aangegeven, of de aangekondigde loonstop slechts geldt voor ambtenaren bij de Rijksoverheid -er zijn niet voor niets 8 sectoren!!- is er al sprake van onderscheid tussen ambtenaren.
Als de aangekondigde bezuiniging op salarissen het gevolg is van een visie op basis waarvan de "overgebleven" met minder ambtenaren kan worden gerealiseerd, is daar op zich iets voor te zeggen (afhankelijk van ieders politieke voorkeur).
Het aangekondigde "bevriezen" van de ambtenarensalarissen (in alle sectoren??) heeft als resultaat dat een groep werkenden (varierend van 140.000 tot zo'n 800.000) alleen op basis van hun werkgever wordt gediscrimineerd in zijn salaris. Als dat de bedoeling is zal:
a. de recrutering van nieuwe werknemers in ieder geval moeilijker worden;
b. een beroep op loyaliteit jegens de werkgever in ieder geval onder druk komen staan.
Mijn conclusie is dan ook: korten op de loonsom is slechts aanvaardbaar als ook de werkenden in het bedrijfsleven de mogelijkheid van het afsluiten van een CAO wordt ontzegd.
De werkende Nederlandse burger wordt niet gekort....De ambtenaar krijgt een loonstop en er moet (weer) worden bezuinigd. Ik ben ambtenaar en moet heel hard werken om aan de productienormen te komen die aan mij worden gesteld. bij ons is een grote efficiency slag geweest in de afgelopen jaren en er staat nog meer aan te komen vrees ik (niet voor mijzelf maar voor mijn cliënten). Laten we eens ophouden met te spreken over 'de ambtenaren' en kijk per functiegroep/ er dienstonderdeel wat nodig is en wat mogelijk is. Er zit in geen beroepsgroep zoveel verschil als tussen 'de ambtenaren'.
Wat voor nieuws is er onder de zon?Vanaf 1956 geplukt en bestolen. Zelfs nu in de WAO 14,9% koopkrachtverlies in 1 jaar!!!Dat was het resultaat van Chr.Politiek tov oud werknemers. De Bosbelasting komt daar nog bovenop.....
Ik ben het hardgrondig eens met Hans Guldemond en Ellen.... de ambtelijkse cultuur moet maar eens op de schop: dit land is gebaat bij zelfstandige en de verantwoordelijkheid nemende ambtenaren, niet met papierschuivers. Van die laatste soort zijn er teveel. Ook ik ben veel op gemeentehuizen geweest en heb me daar meermalen verbaasd over de verkokering en het gebrek aan zowel doelmatigheid als doelgerichtheid.
Dat die ambtelijkse status verdwijnt zou toch een zegen moeten zijn! Dan kan je ook meer gaan differentiëren tussen de diverse sectoren, die nu allemaal ambtenaar zijn, zoals die papierschuiver, maar ook de politieagent, onderwijzer, beroepsmilitair enzovoorts.
Niek stelt terecht vast dat er veel niet functionerende medewerkers blijven zitten omdat er geen dossier is aangelegd. Dat is inderdaad de realiteit bij de overheid. Leidinggevenden vinden dit aspect van hun vak lastig en worden zelf evenmin afgerekend op doelmatigheid, dus kiezen ze massaal voor de weg van de minste weerstand. En kunnen types die de kantjes eraf lopen zulks nog jaren volhouden. Dit leidt niet alleen tot ergernis bij goedwillende collega's maar draagt ook bij aan de negatieve beeldvorming van de ambtenaar.
Kortom, bij goed leiding geven hoort ook stevig ingrijpen bij ondermaats presteren evenals positieve aandacht voor excelleren. Momenteel gebeurt dat geen van beide. Excellerende ambtenaren worden soms zelfs als bedreiging van de bestaande orde gezien.
Een dergelijke vorm van leiding geven stimuleert ook de grote groep van modale ambtenaren om er iets extra's uit te halen.
Als alle boe roepende ambtenaren nu eens echt werk gaan zoeken, dan zijn we snel klaar met de bezuinigingen.
@morsnova
Ik ondersteun een deel van je constateringen. Maar wel een kleine nuancering. Elk ambtelijk apparaat functioneert onder verantwoordelijkheid van een bestuurorgaan met politieke (gekozen)gezagdragers. Die selecteren ook de hoogste leidinggevende(n) en zijn verantwoordelijk voor de stijl van leidinggeven, prioriteiten, procedures, personeelsbeleid etc etc. Veranderingen moeten vanuit die hoek geinitieerd en aagejaagd te worden.
Als ze geen ambtenaar waren hadden ze een kans nering en waardering met eigen arbeid te verdienen. Geef deze arme sloebers een kans; allemaal ontslaan en de arbeidsmarkt op lanceren.
De burger schreeuwt makkelijk, maar politic en ambtenaren mogen ook in de spiegel kijken:
Politici moeten een keuze maken ipv de kaasschaaf weer eens te hanteren. Burger, dit of dat doen we NIET en er is ook geen maatwerk beschikbaar
Managers moeten hun verantwoordelijkheid nemen en de niet functionerende ambtenaren aanpakken.Dit leidt tot een kwalitatief en beter dienstverlend apparaat. Goede mensen lopen nu weg!
Het individu moet af van de notie dat de ambtenaren er zijn hem of haar de zin te geven: ze zijn er voor de samenleving en het kan dus zijn dat je een 'nee' krijgt op je verzoek (liefst dus wel snel en goed gemotiveerd)
tja het is al de zoveelste keer dat er wordt geroepen dat het ambtenarenkorps moet inkrimpen en dat het niet functioneert. jarenlang heeft dit geroep tot weinig of niets geleid. en waarom niet? omdat de workload gelijk blijft of toeneemt. Doe daar iets aan, dan krimpt het van nature, want de gemiddelde leeftijd van ambtenaren is tussen de 45 en 60. De verlaging van salarissen heeft nog nooit tot iets anders geleid dan tot kwaliteitsdaling want de creme de la creme gaat dan de arbeidsmarkt op. Dat zet dus geen zoden aan de dijk. Tot die tijd vraag ik de ambtenaren in ons land net als de rest van werkend Nederland gelijk te behandelen. Dus met respect.
Het is altijd heel makkelijk om ambtenaren overal de schuld van te geven. Op feestjes kun je daar heel goed mee voor de dag komen. Het leuke is dat als je ruzie krijgt met je buren om de één of andere onnozel reden er ambtenaren opgetrommeld moeten worden op de ruzie te beslechten. Stinkt de haard van de buren: gemeente los het op! Een bedrijfje in een garage: gemeente los het op! Burenruzies worden uitgevochten over de rug van ambtenaren. Men zou eens moeten weten hoeveel tijd er in gaat zitten om dit geneuzel op te lossen. Zelf heb ik jaren toezicht gehouden op de bouw van bouwwerken. Wat daar allemaal niet fout gaat. De reden: een oogkleppencultuur. Te vaak wordt er niet of onvoldoende gecommuniceerd. Iedereen doet maar wat. Dit heeft weer tot gevolg dat ladingen met bouwmaterialen afgevoerd moeten worden. Laten we het niet hebben over de verloren arbeidsuren. Moraal van het verhaal: wie zonder zonde is werpt de eerste steen.
De eerste keer dat het begrip 'demoniseren' mij opviel was na de moord op Pim Fortuyn. Links kreeg toen de klacht Pim als het kwaad afgeschilderd te hebben. Dat hadden ze ook, dat past in de walgelijke traditie van links om het morele gelijk te monopoliseren. De conclusie dat links zich daarmee ook medeschuldig aan de moord had gemaakt ging natuurlijk veel te ver. Sindsdien wordt de term 'demoniseren' te pas en te onpas gebruikt. Meestal te onpas, naar mijn mening. Het beoogde effect is dat degene die zich gedemoniseerd acht hoopt dat de term hem of haar beschermd tegen verdere inhoudelijke discussies. Tegelijk vind een erosie van het begrip plaats, simpelweg omdat het te vaak wordt gebruikt. Niemand ziet ambtenaren voor duivels aan. Grappen over ambtenaren zijn van alle tijden. Dus 'demoniseren'..?
Het zit kennelijk in de genen van politiek rechtssenkenden om ambtenaren te willen wegwuiven. Over de kwaliteit van ambtenaren en de continuë factor die zij voor het functioneren van de overheid vormen, wordt schijnbaar niet nagedacht. Veel mensen hebben - zo valt vaaak te beluisteren - geen idee hoe ingewikkeld de samenleving in elkaar steekt en welke inspanningen er nodig zijn om het geheel op een hedendaagse wijze - en etisch verantwoord - in goede banen te leiden. Dat kan niet door een paar bewindspersonen (of bestuurders op andere niveaus) verricht worden. Wie dat denkt moet zijn ogen en zijn oren eens goed openen en ophouden commentaar te geven vanuit een positie voor de beeldbuis en vanachter een al te gemakkelijk leesbare krant (of daarvoor in de plaats gekomen website).
Een beschaafde democratische rechtstaat kent een goed en een gekwalificeerd ambtenarencorps. Daar moet een samenleving iets voor over hebben en daar behoort een samenleving trots op te zijn.
Wat zijn (alle) ambtenaren? In mijn ogen adviseurs en uitvoerders van de politiek, in alle overheidslagen. Vanuit deskundigheid wordt bijgedragen aan kwaliteit van besluitvorming en uitvoering. Blijft altijd nodig. Wat is het probleem? Multiparadoxale ontwikkelingen sinds men ging denken dat de overheid te vergelijken is met het bedrijfsleven, waarbij de politiek met in toenemende mate wisselende ideologieën en besluiteloosheid als opdrachtgever en bedrijfsleiding moet worden gezien. Voelt u hem al?
Sinds het New Public Management is het Fordisme toegetreden tot de overheid. Men wil denken in beheersbare automatische procesvoering. Een multiplier aan efficiencyverbeteringen binnen het ambtenarenapparaat was het gevolg. Steeds meer moest worden gestuurd op efficiency in advisering en uitvoering in plaats van na te denken over welke vraag vanuit de samenleving wordt gesteld en hoe dit in samenspraak op een goede manier op te pakken. De vraag word nu veelal een ongeleid projectiel met een eigen invulling.
Wat is op basis van de kritiek op ambtenaren tot stand gekomen? Veel denkwerk, tijd en geld is gaan zitten in ontwikkelingen zoals afrekencultuur, vbtb, P&C, reorganisaties enzovoorts; het moest leiden tot een ‘passend’ ambtenarenapparaat. Het heeft geleid tot een deels verworden van de deskundige ambtenaar tot een administratieve kracht, dan wel tot een (dure) externe. Veel deskundigen doen administratieve taken en geschikte ambtenaren vertrokken naar externe bedrijven die weer worden ingehuurd (iemand moet toch het werk doen?). Een enorm verlies aan deskundig potentieel die op bepaalde beleidsterreinen complexe vragen vanuit diverse belangen kan analyseren. En met welk feitelijk voordelig resultaat? De kritiek blijft, dus wat is het effect? Kent u ze?
En weer staat het ambtenarenapparaat ter discussie. De vergrijzing komt er aan! Te weinig nieuwe banen bij de overheid! Bezuinigen! De samenleving wordt wel complexer en stelt vaker vragen aan de overheid. En we zijn er nog niet, denkend aan de gevolgen van de recessie.
Waarom wordt er door alle zeer deskundige managers met hun efficiencytheorieën nu niet eens gekeken naar wat werkelijk speelt? Waarom beseffen politici niet dat zij zelf oorzaak zijn van de capaciteitsvraag aan het ambtenarenapparaat? Waarom denken managers en politici samen (eindelijk) niet eens na over goede opdrachtformulering en juiste procesgang? Waarom blijven ivoren torentjes in stand? Het heeft naar mijn mening allemaal te maken met persoonlijke belangen waar aan wordt vastgehouden.
Steeds meer ontstaat een horizontalisering in processen, puur uit behoefte. Men werkt steeds meer in netwerken omdat veelal legitiem maatwerk wordt gevraagd. En dat terwijl politiek en management verticaal hiërarchisch georiënteerd blijft (zie rapport Raad openbaar bestuur, februari 2010). Op het scheidingsvlak van horizontaal en verticaal liggen veel stagnaties op de loer bij advisering en uitvoering. “Wat is nu werkelijk het probleem”? Het wordt tijd daar eens aan te (gaan) werken door de heren ‘bestuurders’ van overheidsorganisaties. Het wordt een populistisch politieke beweging om het ambtenarenapparaat ter discussie te blijven stellen indien het werkelijke probleem eerst niet helder wordt. Vooralsnog werken ambtenaren onder het motto: “U vraagt en wij draaien”.
Zoals alles geldt hier dat niet alles over een kam kan worden geschoren. Er zijn gelukkig goede voorbeelden in den lande waar het beter gaat…
Ik wil niet dat mijn studerende kinderen net zoals ik ambtenaar worden. Ik doe er alles aan om dat te voorkomen. Wat een ondankbaar beroep. Ik raad het dan ook alle jongeren af.
@Remko. Het antwoord op je vraag is simpel. Straks willen alleen nog moslims ambtenaar worden, omdat al die maatschappelijke woede zich toch al op hen richt. Met dank aan Wilders.
Ambtenaren hebben (vooralsnog?) een status aparte in het arbeidsrecht: gegarandeerde banen. I say no more.
@ Kees,
Denk je dat nu echt?
Heb je dat (ooit) ergens gehoord?
Mijn baan staat op de tocht en ik hoef echt niet achterover te leunen omdat ik toch een baangarantie heb. Als ik eruit moet vanwege bezuinigingen of einde project, heb ik een krap jaar om wat anders te zoeken. (re-integratiefase)
Daarna ben ik toch echt werkloos.
Ron Niessen heeft gelijk. Ik heb eens overdacht wat er allemaal goed gaat. Huisvuil altijd op tijd opgehaald, mijn straat ziet er schoon uit, paspoort en rijbewijs verloopt vlekkeloos. Verhuizing van mijn moeder naar een verzorgingshuis digitaal binnen 2 minuten geregeld. Altijd schoon water uit de kraan. Tja kom daar maar eens om in andere landen. Die zijn echt op 1 hand te tellen. De meeste Nederlanders zijn verwende kinderen en moeten altijde wat te mekkeren hebben. Count your blessings!
@Kees
Kees lees jij geen kranten?? Kennelijk niet anders had je vast wel ergens gelezen dat er momenteel duizenden gemeenteambenaren landelijk uitvliegen. Ook ik zie diverse collega's om mij heen die te horen hebben gekregen dat er voor hen geen plaats meer is. Deze besluitvorming is al tot stand gekomen voor de verkiezingen dus hoezo baangaranties???? Ik kan niets anders vaststellen dan dat je graag met de meute meepraat, schaapjesgedrag noemen we dat ook wel.
Paul, je hebt helemaal gelijk!
Nederlanders zijn soms echte zeurpieten.
@Wiet, wie demoniseert nu wie???
Zou geen argument kunnen bedenken waarom ambtenaren een betere rechtspositie moeten hebben dan mensen in het bedrijfsleven.