Oekraïne wil wapens en meedenkende bestuurders

Psychologische hulp en wapens. Dat is wat de Oekraïners allereerst nodig hebben, aldus de bestuurders en ­raadsleden uit Oekraïne aanwezig  tijdens de European Week of Cities and Regions, begin oktober in Brussel. Via organisaties, maar ook peer to peer, van bestuurder tot bestuurder. En daar komen de Nederlandse decentrale overheden in beeld.

Sparren

Commissaris van de koning (cdk) in Flevoland Leen Verbeek kent de Oekraïense behoefte om met collega-bestuurders uit Nederland te sparren. Toen de omvang van de slachting in Boetsja duidelijk werd, leverde dat hoofdbrekens op waar lokale Oekraïense bestuurders tot dan niet bij stil hadden gestaan. Gruwelijke hoofdbrekens. De straten waren niet alleen bezaaid met lijken, maar ook met ledematen die niet meer aan specifieke doden waren toe te schrijven. Wat moest daarmee gebeuren? Moest je die dan maar in een anoniem massagraf storten?

Peer-to-peer

De burgemeester van Boetsja deelde het vraagstuk met cdk Verbeek, tevens president van het Congres van Lokale en Regionale Overheden van de Raad van Europa. Was de aanpak van anoniem storten in ethisch opzicht correct? Verbeek vond dat zijn Oekraïense collega in de nasleep van de strijd weinig keus had en zei dat ook. ‘Dat heeft hem wel geholpen’, zegt Verbeek. Conclusie: peer-to-peergesprekken zijn belangrijk.

Supervisie

Dat stelt ook de burgemeester van de stad Lviv in het westen van Oekraïne, Andriy Sadovyi. ‘We hebben leiders nodig en supervisie’, zegt Sadovyi in Brussel. ‘We hebben mensen nodig die met ons meedenken en met ons praten. Stuur meer Nederlandse burgemeesters en andere leiders onze kant op.’ Mits het mensen zijn die echt willen meedenken. Delegaties met bestuurlijke ramptoeristen zijn er genoeg in het door de Russische aanvallen geteisterde land, zeggen leden van de Oekraïense delegatie. Ook Verbeek kent die klacht van bestuurders die in Oekraïne rondkijken, de resultaten van de verschrikkingen zien, terug naar huis gaan, en niets meer van zich ­laten horen. Mensen in Oekraïne kunnen hun tijd beter besteden aan het ontvangen van delegaties die wél resultaat opleveren, vindt hij, net zoals de Oekraïners.

Middenmanagement

Niet alleen aan de top is medewerking nodig, zegt gemeenteraadslid Svitlana Yarova van Vinnytsja, een stad tweehonderd kilometer ten zuidwesten van Kiev. ‘We moeten ook op het niveau van middenmanagement samenwerken, dichter bij de uitvoering.’ Ook Vinnytsja zoekt, om te leren, zoveel mogelijk samenwerking met gemeenten in het westen.

Op hun hoede

Nederlandse gemeenten moeten daarbij wel op hun hoede zijn, meent Verbeek. Allereerst is de corruptie in Oekraïne volgens hem nog steeds enorm. Yarova ziet dat anders. Volgens het raadslid wordt de corruptie in haar land zo goed als onmogelijk ­gemaakt. Naar het voorbeeld van Estland wordt Oekraïne in sneltreinvaart gedigitaliseerd, waardoor alles tegenwoordig is te traceren, zegt ze. Dat zou volgens haar een reden kunnen zijn waarom Nederland van Oekraïne kan leren en waarom het loont om contact te zoeken met Oekraïense gemeenten: het land is nu meer gedigitaliseerd dan veel West-Europese landen.

Democratie in wording

Verbeek ziet dat anders, hoewel hij weet dat het onderwerp corruptie in Oekraïne gevoelig ligt. Het land is volgens hem een democratie in wording, met alle opstartproblemen van dien. Dus ook corruptie. Er zijn vanuit de Raad van Europa allerlei cursussen georganiseerd die Oekraïne moeten helpen om strijd te voeren tegen corruptie, maar Flevoland stuurde tot ­dusverre nog geen geld naar Oekraïne.

Platform

De gemeente Sindelfingen (bij het Duitse Stuttgart) beheert het platform cities­4cities onder de beschermvlag van de Raad van Europa. Meer dan veertig Franse, Zweedse, Duitse en Poolse gemeenten doen daaraan mee. Het platform heeft een database van ruim honderd ­Oekraïense ­gemeenten om de samenwerking mee te zoeken. Geen enkele Nederlandse gemeente maakt deel uit van dat netwerk, laat de gemeente Sindelfingen weten. ­Hoewel VNG Internationaal wel interesse heeft getoond, heeft geen enkele gemeente zich gemeld.

Lees het hele verhaal deze week in BB20 (inlog). Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het mediafonds van de Europese Unie.