Advies: schaf geborgde zetels waterschap af

Het systeem van geborgde zetels binnen het waterschapsbestuur moet worden afgeschaft. Dat adviseert de Adviescommissie geborgde zetels bij waterschapsbesturen. Dat advies is op verzoek van minister Cora van Nieuwenhuizen (infrastructuur en waterstaat) gemaakt.

Het systeem van geborgde zetels binnen het waterschapsbestuur moet worden afgeschaft. De gekozen politieke partijen zijn in staat om alle belangen af te wegen, ook die van bijvoorbeeld agrariërs. Bij de samenstelling van de kandidatenlijsten van de politieke partijen wordt eveneens rekening gehouden met specifieke belangen in het gebied.

Diffuus

Daarnaast is het onderscheid in het waterschapsbestuur tussen fracties uit geborgde zetels en politieke fracties ‘in hoge mate diffuus’. Dat stelt de Adviescommissie geborgde zetels bij waterschapsbesturen in haar advies ‘Geborgd gewogen’ dat op verzoek van minister Cora van Nieuwenhuizen (infrastructuur en waterstaat) is gemaakt. Specifieke belangen kunnen daarnaast ook op andere manieren naar voren worden gebracht, via bijvoorbeeld klantenpanels, adviesraden en zetels in adviescommissies, aldus de commissie.

Waterschapswet

In elk waterschap wordt nu nog een aantal zetels (minimaal zeven en maximaal negen) automatisch toebedeeld aan vertegenwoordigers van boeren, bedrijven en natuurorganisaties. De provincie bepaalt de omvang van de geborgde zetels. Als het advies om de geborgde zetels te schrappen niet wordt overgenomen, dan moet de omvang van het waterschapsbestuur en die van de geborgde zetels in de Waterschapswet worden vastgelegd en niet meer aan de afzonderlijke provincies worden overgelaten, adviseert de commissie. Zij adviseert dan te kiezen voor een omvang van dertig zetels.

Onbegrijpelijk

Het adviesrapport wordt de komende tijd besproken met onder meer de waterschappen, departementen en andere belanghebbende partijen. LTO Nederland heeft al laten weten het advies om de geborgde zetels af te schaffen ‘onbegrijpelijk’ te vinden en wil dat het van tafel gaat. ‘Goed waterbeheer is van cruciaal belang voor boeren. Van voldoende water voor onze gewassen tot droge voeten in de weilanden: zonder watermanagement zijn we nergens in Nederland. Toenemend extreem weer onderstreept dat alleen maar. Het is verbijsterend dat de Adviescommissie dat belang onderschrijft en vervolgens zonder gedegen onderbouwing voorstelt de geborgde zetels af te schaffen’, aldus Trienke Elshof, portefeuillehouder Ondernemen in een Gezonde Omgeving bij LTO Nederland.

Niet gegarandeerd

LTO Nederland stelt dat lokale kennis van het gebied en draagvlak voor het waterbeheer essentieel zijn. De geborgde zetels zorgen ervoor dat die belangen aan tafel zitten, zowel vanuit de landbouw, de natuur en het bedrijven. Via een stelsel van lijsten van politieke partijen is dat niet gegarandeerd, stelt de landelijke Land- en Tuinbouworganisatie. Borging van die belangen via vaste zetels is daarom van groot belang, benadrukt LTO Nederland.

Yolanda de Koster

Bekijk alles van Yolanda de Koster

Reacties: 10

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Henk Donkers / medewerker

@Annemarie

Ik weet uit eigen ervaring juist heel goed wat waterschappen doen. Vandaar ook dat ik het in mijn bijdrage had over "de belangrijke watertaak". De taak van de waterschappen is ook heel belangrijk.

De vraag waar het nu over gaat is de ORGANISATIE van die taak. Moet dat op een manier die wel democratisch wordt genoemd maar waarvan de raad al voor de helft is ingevuld door een belangengroep? Ik denk het niet.

Ik denk dat die belangrijke taak veel beter kan worden uitgevoerd door de provincie (geen grensoverlappingen meer) of door RWS. Dat zorgt voor een integraal beleid, veel beter dan de de eén-issue "democratie" die de waterschappen nu is.

C. van de Ven / Medewerker gegevens

Teveel historisch gegroeid belang voor de boeren. Er is aan modernisering gewerkt, maar ik merk nu dat het oude denken nog de toon zet. In het artikel wordt bijv. LTO uitgebreid om een reactie gevraagd. Dat is tekenend. Waarom lees ik bijv de reactie niet van de natuurorganisaties. Bio-diversiteit en verdroging zijn grote uitdagingen waarbij water een cruciale rol speelt. De gevestigde belangen willen geen veranderingen. Mijn advies. Onderbrengen bij Rijkswaterstaat als zelfstandige uitvoeringsorganisaties met een directie onder Rijkswaterstaat. Als burger verwacht ik dat de waterschappen pro-actief met de genoemde items aan de slag gaan. Niet wachten tot het economische belang geheel is uitgewerkt en dan pas de natuur en water ontwikkelen. Tijd voor een mindshift.

Paul / projectleider

@Henk, ja het is een belangen democratie. Dat is even anders, maar niet ondemocratischer.

Overigens geen grensoverlappingen als per provincie, provinciegrenzen zijn niet perse hydrologische grenzen hoor. En trouwens de provincie als instituut valt ook wel wat op af te dingen (leestip: 'het opgeblazen bestuur').

En ja RWS is ooit door Napoleon opgericht voor meer centrale sturing...maar om alle waterschapstaken via Den Haag te laten lopen...

Als je echt meters wil maken deel Nederland in in 'werkregio's', een stuk of dertig en dan laat je alle omgevingsdiensten, provincies, ws, gemeenten daar in op gaan...is het wel een jaar of 5 a 10 een zooitje maar las je het goed doet...

Henk Donkers / medewerker

De reactie van LTO lijkt mij weer een extra reden om de waterschappen helemaal af te schaffen en de belangrijke watertaak onder te brengen bij de provincie of Rijkswaterstaat. Voor LTO is het waterschap alleen maar een belangenclubje. Het heeft in elk gval niets te maken met democratie als de helft van de raad al benoemd is door een belangengroep. Geen enkele reden om hiervoor te gaan stemmen.

marie louise filippini / boer

ik sjuit mij geheel aan bij de reactie van de heer Donkers: het steeds maar weer ingenomen standpunt van LTO dat zij als enige weet wat de belangen van de boeren zijn en deze kan vertegenwoordigen is totaal niet meer van deze tijd. Daarnaast is waterbeheer meer dan "droge voeten " voor de landbouw. Water is van levensbelang voor ons allemaal en het beheer daarvan eist democratische controle. Het is niet te legitimeren dat één enkel deelbelang, ook nog eens vertegenwoordigd door een zichzelf instand houdende lobbyclub daarbij automatisch een sterkere postie heeft dan alle andere belangen die aan de orde zijn bij de afwegingen die gemaakt moeten worden bij alles wat adequaat waterbeheer aangaat.

waterschapsverkiezingen zijn in deze setting het toppunt van repressieve tolerantie !

Overigens is het afschaffen van de waterschappen daarbij mi ook een goede zaak : het onderbrengen van de taken bij provincies of rijkswaterstaat zal zeker leiden tot een enorme kennis- en kwaliteits inpuls.

Het is sowieso de hoogste tijd dat de gesloten bolwerken die de waterschappen zijn worden opengebroken en dat daar een frisse wind gaat waaien.

Paul / projectleider

Het waterschap is een belangendemocratie, als zodanig is het een gesloten systeem. Het gaat alleen over waterbeheer. Daarbij hoort een systeem waarbij de belangen direct aan tafel zitten.

Nu heb je boeren, bedrijven, natuur en overige-waarbij de laatste bij gebrek aan beter veelal worden ingevuld door algemene politieke partijen.

Ik had wat creatievers verwacht ...

Overigens wil ik hierbij nog opmerken dat water als éé'n van de weinige existentiële sectoren in Nederland wél directe democratisch controle kent.

Kom er maar eens om in de zorg, openbare veiligheid, ...

Henk Donkers / medewerker

@Z

Als u van mening bent dat een raad die al op voorhand voor de helft is toebedeeld aan één belangengroep "niet ondemocratisch" is dan gaan wij het niet eens worden.

En als het provinciebestuur "opgeblazen" is zou het wel eens kunnen zijn dat de provincie met de watertaak er bij een mooie invulling krijgt en niet meer "opgeblazen" is. In elk geval zijn we in die situatie veel dure en niet functionerend waterschapsbesturen kwijt.

En als laatste: Dank aan Napoleon voor zijn visie. En waarom zou RWS wel over wegen, spoorlijnen, zeeweringen, sluizen en grote waterwerken kunnen gaan maar niet over het beheer van water? Ik zie hem niet.

Jaap Verweij / Bestuurslid waterschap

Het advies van de commissie Boelhouwer is een helder voorstel en is goed onderbouwd. Een democratische legitimatie van de waterschappen is essentieel, gezien ze als functioneel bestuur belangrijke keuzes maken (waterveiligheid, gezond water etc) voor onze samenleving. Zelf heb ik 16 jaar deel uitgemaakt van een waterschapsbestuur (HDSR). In de praktijk worden de geborgde zetels daar met name bezet door leden van CDA (LTO) en VVD (KvK). Logische dat die partijen hun dubbele vertegenwoordiging in de waterschapsbesturen graag willen behouden. Gezien de geborgden in een waterschap per definitie ook een lid voor het dagelijks bestuur leveren, bestaat er al jaren een onevenredige machtsverhouding. Een onevenredig groot deel van het belastinggeld wordt uitgegeven aan het faciliteren van de landbouw, terwijl er relatief weinig aandacht is voor de waterkwaliteit in het stedelijke gebied. En dan te bedenken dat het meeste belastinggeld wordt opgehaald in dat stedelijke gebied. Door de genoemde dubbele vertegenwoordiging zijn de waterschappen ook behoorlijk conservatief in het uitvoeren van maatregelen t.a.v. duurzaamheid, en verbeteren van de waterkwaliteit (zoals b.v. het verwijderen van medicijnresten en plastics). Moderniseren van het waterschapsbestuur is dus beslist noodzakelijk. Schaf de geborgde zetels af. En ja, ook via democratische verkiezingen moet je natuurlijk ter zake kundige bestuurders kiezen! Ruim vijf jaar geleden lag er ook al een advies van een onafhankelijke commissie bij het kabinet om het stelsel van de geborgde zetels te hervormen. Dat advies is echter bij de minister IenW in een la beland. Gaat dat nu opnieuw gebeuren? Ik hoop van harte dat er geen politieke spelletjes worden gespeeld, voer dit heldere advies gewoon uit! (P.s. ik ben lid van de Algemene Waterschapspartij en lid van de ChristenUnie).

Annemarie / Handhaver

Beste Marie Louise en Henk,

Uit jullie reacties mak ik op dat jullie niet weten en begrijpen wat het waterschap allemaal doet en hoe belangrijk dat is. Jammer dat jullie dan zo een reactie geven.

Martin van der Spek / Hoogheemraad

Al met al is zowel de commissie Boelhouwer als het advies een vreemde zaak. Gezien uitspraken van commissieleden in het verleden is hangt er de geur van vooringenomenheid. Was hun standpunt een selectiecriterium voor deelname aan de commissie? Het lijkt erop. Verder zouden de bevindingen in het rapport tot een ander advies moeten leiden. Kennis van het gebied en de waterhuishouding in het gebied wordt steeds belangrijker, gezien de grote zaken die op ons afkomen. Deze specifieke kennis zit nu eenmaal bij degenen die in het gebied wonen, en voor hun broodwinning afhankelijk van zijn. Deze kennis moeten we juist inzetten bij de opgaven waarvoor we staan. Bovendien is de taak van het waterschap hoofdzakelijk functioneel van aard. Er moet gewoon goed bestuur worden geleverd, net als bij Rijkswaterstaat. Op dit moment zijn van de 30 zetels 9 geborgd voor Natuur, Bedrijven en Ongebouwd. De overige 21 zetels zijn geborgd voor de ingezetenen. Ongeacht het opkomstpercentage. Binnen het waterschap zou het niet moeten gaan om machtsverhoudingen. Essentiële zaken als waterschapsbeheer vragen om specifieke kennis en stabiliteit. Daarom juist nu is het zaak het goede te behouden. De bevindingen van commissie Boelhouwer zou deze conclusie rechtvaardigen, maar het advies is tegenovergesteld.

Deel dit artikel

Yolanda de Koster

Lees meer

Nieuw leven voor Vredepeel

De vraag is: hoe gaan we het wél doen

Gemeenten kunnen de democratie nog redden

Concentratie verbeteren doe je zo!

Digitalisering HR-processen: van trend naar noodzaak

Nieuw leven voor Vredepeel

De vraag is: hoe gaan we het wél doen

Gemeenten kunnen de democratie nog redden

Reacties: 10