De gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar werpen hun schaduw vooruit in de zin dat veel zaken nu nog niet of juist extra zonnig worden belicht. Het is electorale zelfmoord om als op het pluche zittende coalitie in het jaar dat voorafgaat aan de stembusgang straffe en impopulaire maatregelen te nemen dan wel aan te kondigen.
Regeren is vooruitschuiven
Het feit dat er volgend jaar gemeenteraadsverkiezingen zijn, maakt dat een aantal impopulaire maatregelen nu niet direct genomen worden.
Dat helpt minister Plasterk van Binnenlandse Zaken (PvdA) niet bepaald in zijn opzet het aantal gemeenten de komende vijf jaar met honderd te verminderen. Uit een inventarisatie van Binnenlands Bestuur blijkt dat – zonder extra inspanningen van zijn kant – de fusieteller eind 2017 op minus 58 blijft staan. Hij gokt erop dat de her en der opgestarte ambtelijke samenwerkingsverbanden tot extra bestuurlijke fusies leiden. De raadsverkiezingen, die voor maart 2014 op de agenda staan, werken echter als zand in een machine: een pleidooi voor het opheffen van de eigen gemeente is niet bepaald een stemmentrekker.
Bij het CDA draaien ze het om. Die partij laat desgevraagd het motto voor die verkiezingen al klaar te hebben: herindeling, nee! Natuurlijk heeft de PvdA-bewindsman haast, maar het werkt waarschijnlijk averechts de komende twaalf maanden te veel druk te zetten – met name voor zijn sociaaldemocratische partijgenoten in de regio. Politiek is vooral een kwestie van timing, waarbij je zeker niet te vroeg moet pieken.
Zo wil een provinciegenoot van me een stuk grond bij zijn net opgeleverde nieuwbouwwoning kopen. Grond van de gemeente welteverstaan. Die lukt het immers al drie jaar niet de belendende kavels aan de man te brengen. Dus wil hij, tegen een gereduceerde prijs, de gemeente best een handje helpen. Die weigert echter ook maar één euro met de prijs te zakken. Mijn advies zou zijn: wacht met het volgende telefoontje richting afdeling grondzaken tot na de gemeenteraadsverkiezingen. Waarom? Omdat als de gemeente nu de prijs verlaagt, ze dus het verlies moeten nemen. Omdat de grond voor veel meer in de boeken staat, ontstaat er een gat. Om dat te dichten zijn miljoenen aan extra bezuinigingen nodig. Zuur dus.
Of het de gemeente helpt met de grondprijzen te gaan stunten, is overigens zeer de vraag. De bouwsector verwacht er wonderen van. Maar volgens Frank ten Have, vastgoeddeskundige bij Deloitte, leidt een verlaging van de grondprijs met tien procent slechts tot een verlaging van twee tot drie procent van de prijs van een nieuwbouwwoning.
Of dat betekent dat er dus weinig met de grondprijs gaat gebeuren? Toch wel, denkt hij. Daarvoor is de financiële druk van de oplopende rentekosten van de grondposities te hoog. Voor heel Nederland gaat het om 14 miljard euro. Die provinciegenoot doet er voor zijn eigen belang beter aan – als een volleerd politicus – geduld te betrachten.
