Uit data-onderzoek van de NOSblijkt dat het aantal noodverordeningen en veiligheidsrisicogebieden het afgelopen decennium sterk is toegenomen. Waar er in 2012 nog zeven van dergelijke besluiten in zes gemeenten golden, liep dat aantal dit jaar op tot 77 besluiten in 38 gemeenten, inclusief verlengingen.
Burgemeesters grijpen steeds vaker naar noodmaatregelen
Burgemeesters maken in toenemende mate gebruik van noodmaatregelen die diep ingrijpen in de rechten van burgers.
Jarenlang van kracht
Volgens hoogleraar recht Jan Brouwer (Rijksuniversiteit Groningen) lijkt het instrument bijna een standaardonderdeel van gemeentelijk veiligheidsbeleid te zijn geworden. ‘Het lijkt wel of je als gemeente niet meer meetelt als je ze niet hebt’, stelt hij tegenover de NOS. Opvallend is dat sommige maatregelen, die wettelijk bedoeld zijn als tijdelijk middel, in de praktijk jarenlang van kracht blijven.
Vertienvoudigd
De groei is vooral zichtbaar bij veiligheidsrisicogebieden. Die vertienvoudigden sinds 2012, mede door de wens gemeenten hebben om het wapenbezit onder jongeren terug te dringen. Ook protesten, zoals rond asielopvanglocaties, en risicovolle voetbalwedstrijden dragen bij aan de toename. Tijdens de coronapandemie kwamen daar tijdelijk veel noodverordeningen bij, al zette de stijgende trend zich ook buiten die periode door.
In gemeenten als Vlaardingen worden grote delen van de stad langdurig als risicogebied aangewezen. Burgemeester Bert Wijbenga verdedigt dat tegenover de omroep: ‘Preventief fouilleren levert tientallen wapens op. In politierapporten is het iedere week raak.’ Volgens hem verlopen de controles zorgvuldig en a-select, om etnisch profileren te voorkomen.
Normalisering van een ingrijpend instrument
Critici waarschuwen dat de maatregelen zich steeds verder normaliseren. Amnesty International spreekt van ‘het normaliseren van verregaande bevoegdheden, ook als dat niet mag’.
Het afschalen blijkt lastig. Zowel een hoog aantal gevonden wapens als een daling van incidenten wordt door gemeenten gezien als reden om de maatregelen te verlengen. In Nissewaard, waar verschillende veiligheidsrisicogebieden al jaren bestaan, is zelfs onduidelijk of de daling van steekincidenten door de maatregelen komt.
Ondanks kritiek blijft het draagvlak lokaal groot. Veel inwoners hechten meer aan een gevoel van veiligheid dan aan hun privacy. Burgemeesters zien de maatregelen dan ook als noodzakelijk.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.