Piet van Mourik

Piet van Mourik is afgestudeerd in sociale geografie, planologie en organisatie- en bestuurskunde. Als voormalig (top)ambtenaar en als adviseur leidt hij complexe veranderingsprocessen en daarnaast vervult Piet een groot aantal maatschappelijke (bestuurs)functies. Hij schreef het standaardwerk “De regisserende Gemeente” en is directeur van Binnenlands Bestuur Management.
  • bestuur en organisatie / Column

    Gemeenteraadsverkiezingen, ze komen er weer aan

    Volgend jaar gemeenteraadsverkiezingen. Inwoners stemmen op de partij die zorgt voor vertrouwen en het leveren van steun en bescherming als het nodig is. Na de zomer starten de campagnes. Gevestigde partijen zullen weer zonder echt keuzes te maken laveren tussen de erfenissen van een ingestorte verzorgingsstaat.

    02 juli 2021
    Gemeenteraadsverkiezingen, ze komen er weer aan
  • bestuur en organisatie / Column

    Dualisme zou toch voor tegenmacht zorgen?

    Het is de tijd waar de kloof tussen politiek en inwoners onoverbrugbaar lijkt. Reden om langs ander lijntjes te gaan lopen. Niet langer contact via officiële instanties en formele regels. Inwoners laten zich niet meer horen in de raadszaal maar in social media of gewoon politici aanspreken op straat. Wat is mooier om in onze netwerkmaatschappij het individuele raadslid aan het werk te zetten. Raadsleden met een luisterend oor kunnen verbindingen leggen, signaleren als er iets mis gaat en out-of-the-box oplossingen op de raadsagenda zetten.

    07 juni 2021
    Dualisme zou toch voor tegenmacht zorgen?
  • bestuur en organisatie / Column

    Stop gemeentelijk herindelingspopulisme

    Nadat de Raad van State rondom de kinderopvangtoeslag ernstig heeft zitten pitten zou bescheidenheid op zijn plaats zijn. Nee hoor, volgens hen moeten rijk en provincies gemeentelijke herindelingen afdwingen. Dat zou dan leiden tot volwassen gemeenten met voldoende bestuurskracht om al hun taken goed te kunnen uitvoeren. Eerste denkfout is dat bestuurskracht en de manier van gemeentelijke taken kunnen uitvoeren iets met elkaar te maken heeft.

    03 mei 2021
    Stop gemeentelijk herindelingspopulisme
  • bestuur en organisatie / Column

    Gemeenten kunnen wantrouwen in overheid wegnemen

    Verbinding van inwoners met de overheid blijft voorwaarde voor democratie. Hoe vaak de natie ook wordt toegesproken zijn het de gemeenten die hier een hoop aan kunnen doen. Het begint met serieus nemen van inwoners.

    02 april 2021
    Gemeenten kunnen wantrouwen in overheid wegnemen
  • bestuur en organisatie / Column

    Verkiezingsbeloften vergroten wantrouwen

    Verkiezingen. Het moet. Uitstel kan niet. Miljoenen mensen samenklonterend in de rij voor de stemhokjes. Slim om dit te koppelen aan de derde coronagolf half maart. Zo blijft de demografisch grootste kiezersgroep uit covidangst thuis.

    01 maart 2021
    Verkiezingsbeloften vergroten wantrouwen
  • sociaal / Column

    De meeste crises komen van binnenuit

    De coronacrisis trekt alle aandacht. Er is immers sprake van een verstoorde situatie van buiten. Onbeheersbaar met massale levensbedreiging. In dit geval kunnen organisaties dit niet met hun eigen middelen oplossen. Zo ziet de samenleving een bungelende minister met een ministerie van VWS dat er zich geen raad mee weet.

    08 februari 2021
    De meeste crises komen van binnenuit
  • bestuur en organisatie / Column

    Voorstelbaar het nieuwe jaar in

    Met alle hoop op de injectienaald houden in 2021 gemeenten hun bord vol. Als iets duidelijk is geworden dan wel hoe invullen van het begrip ‘zelforganisatie’ mensen bureaucratisch vermaalt en wanhopig in de steek laat.

    06 januari 2021
    Voorstelbaar het nieuwe jaar in
  • carrière / Column

    Hoe de gemeente de lerende organisatie ziet

    Er wordt binnen overheden best geleerd maar niet zoals bedoeld. Gebrek aan compassie en mededogen voor inwoners en nadruk op politiek wensdenken tonen hoe overheden anders in elkaar zitten. Bij politiek gestuurde organisaties is op de eerste plaats gehoorzaamheid, niet tegen spreken en loyaliteit naar boven voorwaarde voor een succesvolle carrière. Een kritische houding of intelligenter zijn dan de baas kan je kop al kosten. Evalueren is uit den boze. De klok luiden over misstanden komt neer op zoeken naar ander werk.

    02 december 2020
    Hoe de gemeente de lerende organisatie ziet
  • carrière / Column

    Du musst dein Leben ändern

    De werkelijkheid is dat gemeenten kennisintensieve bedrijven zijn dat in juridische procedures is gegoten. Daar procedures een zelfsturend vermogen meebrengen denkt de buitenwereld vandoen te hebben met een industrieel bedrijf. Maar inwoners hoeven niet te weten hoe complex gemeenten zijn. Zij verwachten medemenselijkheid. Wat dan goed helpt is een vriendelijke hulpvaardige medewerker die meteen de telefoon opneemt in plaats van ‘keuzemenu’s’ of ‘al onze medewerkers zijn in gesprek’. Een leuke ambtenaar aan de balie doet ook wonderen. Dan wel behept met ‘regelruimte, vertrouwen en zelfsturing’. Nu is het moment hier handen en voeten aan te geven.

    04 november 2020
    Du musst dein Leben ändern
  • bestuur en organisatie / Column

    Regie van coronavirus lijkt op dodenrit van drs. P

    De aanpak van corona draait feitelijk het om het missen van de vaardigheid om dit ingewikkelde beslisproces op basis van sociaalwetenschappelijke kennis te regisseren. Kortweg komt dat neer op dat het bestuur open en integer is en het goede voorbeeld geeft. Weet wat er leeft in de samenleving en laat zien wat ze er mee doet. Contacten met inwoners zijn van meet af aan intens. Het zelfreinigend en lerend vermogen is essentieel en vanzelfsprekend legt ze ruimhartig verantwoording af aan de samenleving.

    05 oktober 2020
    Regie van coronavirus lijkt op dodenrit van drs. P
  • bestuur en organisatie / Column

    De bezem door gesloten politieke en ambtelijke netwerken

    Door corona horen we er weinig van. Dat neemt niet weg dat vertrouwen in de overheid zoek blijft. Inwoners snappen niet waarom op de ene plek wel gehandhaafd wordt bij overtredingen en op de andere niet, of dat zorgvoorzieningen worden uitgekleed en de premies stijgen, of waarom de openbare ruimte er steeds beroerder bij ligt.

    08 september 2020
    De bezem door gesloten politieke en ambtelijke netwerken
  • carrière / Column

    Ambtenaren: let nu op je zaak

    Pensioen. Corona verdringt bijna de aandacht. Het geld waar elke ambtenaar een dag per week voor werkt. Nu dreigt dit te worden gepikt. We kennen de briljante ABP-missie. Samen bouwen aan een goed pensioen met geloof in de kracht van collectiviteit en solidariteit. Aangevuld met de pracht kernwaarden ‘betrokken bij elke deelnemer’ en ‘deskundig’. Als de minister zijn zin krijgt schiet daar weinig van over.

    02 juli 2020
    Ambtenaren: let nu op je zaak
  • bestuur en organisatie / Column

    Als oude waarheden wankelen

    Wat corona leert is dat oude waarheden wankelen. Zo worden grondrechten in a split second afgenomen, autonoom denken vervangen door verplichte nutteloze muilkorfjes en in Guernsey zitten aandeelhouders van buitenlandse concerns van onze belastingcenten likkebaardend hun nieuwe zeiljacht uit te zoeken. 

    02 juni 2020
    Als oude waarheden wankelen
  • bestuur en organisatie / Column

    Tijdens coronahysterie moeten gemeenten aan de slag

    Coronaveerkracht. Complete bevolkingsstammen hebben zich georganiseerd, orde op zaken in de buurt gesteld en nieuwe leefregels opgesteld. Trouw werden de door de overheid opgelegde eisen opgevolgd. Scheuren komen in de centrale crisisaanpak. De gezondheidsmanie raakt in het slop. Op straat worden de anderhalvemeterkwekkers vreemder aangekeken. Mensen hebben het even gehad met nog langer binnen blijven. 

    04 mei 2020
    Tijdens coronahysterie moeten gemeenten aan de slag
  • bestuur en organisatie / Column

    Maak Coronavirus de sleutel tot solidariteit

    En daar was het coronavirus. Plotseling blijkt zonder overheid lotsverbondenheid te bestaan. Termen als gezond, veilig, sociaal, liefdevol en zorgzaam duiken op. Doordat mensen massaal thuis blijven bloeit de creativiteit op in het vinden van een eigen weg. Nog belangrijker is dat uit collectief belang rekening gehouden moet worden met anderen. Van onderop komen de voorwaarden voor een goed functionerende solidaire participatiesamenleving spontaan op. Plotseling wordt de samenleving sterker en de overheid zwakker.

    02 april 2020
    Maak Coronavirus de sleutel tot solidariteit
  • sociaal / Column

    Geen kwaliteitsregie leidt tot willekeur en hoge kosten

    Over het sociaal domein, en hoe dat beter ingericht kan worden.

    09 maart 2020
    Geen kwaliteitsregie leidt tot willekeur en hoge kosten
  • bestuur en organisatie / Column

    Polderen holt de democratie uit

    Het huidige polderen ondermijnt ons democratisch stelsel, betoogt columnist Piet van Mourik

    04 februari 2020
    Polderen holt de democratie uit
  • bestuur en organisatie / Column

    Er komt een heet decennium aan

    Eind vorige eeuw weegt de bureaucratie zwaar. Gemeenten worden te duur. Extra uitvoerende taken worden op hun bord gedropt. Marktwerking moet. Het geloof in globalisering doet de rest. Wat klinkt als filiaal van het Rijk handiger dan zaken op afstand zetten. Niet om een probleem op te lossen maar om ervan af te komen.

    07 januari 2020
    Er komt een heet decennium aan
  • carrière / Column

    Bijklusondernemers creëren Orwelliaanse gemeenten

    De maatschappij is veranderd in een neoliberaal Utopia. Vooral jonge ambitieuze academici willen steeds vaker hun ‘eigen ding’ doen. Gevestigde belangen en bureaucratie kennen deze disrupters niet.

    05 december 2019
    Bijklusondernemers creëren Orwelliaanse gemeenten
  • carrière / Column

    Ga samenwerken en moderniseren

    Kleine gemeenten kunnen geen medewerkers meer krijgen. Best vreemd. Arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid zijn - behalve bij een flexcontract (zie https://www.binnenlandsbestuur.nl/flexambtenaar) - super goed voor ambtenaren. Volgens kleine gemeenten kunnen zij op basis van haar inwonertal niet zoveel betalen waardoor houtje-touwtje gemeenten ontstaan. Hoewel gemeenten hechten aan zelfstandigheid steken raadsleden de koppen bij elkaar om te herindelen. In werkelijkheid stoppen ze hun koppen in het zand.

    06 november 2019
    Ga samenwerken en moderniseren