Kwart meer uitgeven
Kleine gemeenten: meer mensen in bijstand
In gemeenten met minder dan 50.000 inwoners zijn vorig jaar relatief veel meer mensen in de bijstand terechtgekomen dan in grotere…
Het aantal WWB-uitkeringen steeg in grote gemeenten vorig jaar met 7 procent terwijl dat percentage in kleinere gemeenten op 12 lag. Vooral de jeugdwerkloosheid steeg sterk. De stijgende aantallen, gecombineerd met de dalende budgetten vanuit het Rijk zorgen ervoor dat kleine gemeenten in 2010 bijna een kwart meer hebben moeten uitgeven aan uitkeringen dan ze beschikbaar hadden.
Strenger aan de poort
SGBO was verrast over deze cijfers. 'Het was zeer opvallend', aldus Carla Vianen, senior onderzoeker van SGBO. 'De aanname was dat kleinere gemeenten de klanten beter kennen en dus achter de broek aanzitten ten opzichte van de grote gemeenten waar mensen sneller anoniem zijn. Maar dat is dus niet het geval, zo blijkt.' Het tegendeel lijkt eerder waar. Want grote gemeenten blijken 'aan de poort' strenger te controleren en sneller een onderzoek naar mogelijke fraude in te stellen.
Compensatie
Volgens SGBO blijkt uit deze cijfers dat het financieringssysteem van het Rijk in tijden van sterk oplopende werkloosheid erg nadelig uitpakt voor kleine gemeenten. Het budget voor kleine gemeenten wordt namelijk gebaseerd op het aantal uitkeringen in de voorgaande jaren. Voor grote gemeenten worden de budgetten gecompenseerd voor ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.
Eerlijker
Maar die compensatie geldt niet voor kleine gemeenten. 'Het zou eerlijker zijn als dat wel het geval is', aldus Vianen. 'Voor kleine gemeenten die in de problemen komen, is extra compensatie mogelijk, maar daar is niet veel geld voor beschikbaar en bovendien wordt dat bedrag kleiner.'
Re-integratie
Vianen denkt dat kleine gemeenten de financiële tekorten deels kunnen tegengaan door een betere re-integratie. 'Daar lopen kleine gemeenten vaak nog wat achter op grote'. Kleine gemeenten hebben vaak - juist omdat ze klein zijn - minder mogelijkheden en mensen. Samenwerking met andere partijen en andere gemeenten is daarom van belang. Ook valt er nog winst te behalen bij het vroegtijdig opsporen van fraude en het terugvorderen van onterechte uitkeringen. Vianen: 'En kleine gemeenten kunnen ook - net als de groet - nog wel strenger kijken naar mensen die een uitkering aanvragen.'
