Gemeenten bezorgd over gedupeerden Toeslagenaffaire

Gemeenten hebben grote zorgen over de ondersteuning van de zwaarst gedupeerden van de toeslagenaffaire. In meerdere gevallen zorgt de ruimhartige generieke regeling voor vertraging en onzekerheid. Dat schrijft de VNG aan de Tweede Kamer. De vereniging adviseert niet opnieuw generieke regelingen voor gedupeerden op te stellen.

Vertraging en onzekerheid
In reactie op de 7e voortgangsrapportage van het kabinet over de kinderopvangtoeslagaffaire zegt de VNG de door het kabinet aangekondigde herziening van de herstelaanpak te onderschrijven. Tegelijk vindt ze dat de voorgestelde regelingen en de stapeling daarvan de hulp, juist aan deze groep, verder belemmert, ‘omdat de uitvoeringscapaciteit niet oneindig schaalbaar is en de aantallen zeer hoog zijn’. De eerdere keuze voor een ruimhartige generieke regeling noemt de VNG ‘begrijpelijk’, maar in de uitvoeringspraktijk zien gemeenten dat deze niet tot versnelling leidt voor de zwaarst gedupeerde gezinnen. In meerdere gevallen zorgt deze regeling juist voor vertraging en onzekerheid.

Geen nieuwe generieke regelingen
Hierdoor krijgen de zwaarst gedupeerden van de toeslagenaffaire niet altijd de aandacht en snelle compensatie die zij nodig hebben. In hun belang adviseert de VNG niet opnieuw generieke regelingen voor gedupeerden op te stellen, maar vooral in te zetten op een goede uitvoering van de huidige regeling en de schuldenaanpak en een stapeling van werk door nieuwe regelingen te voorkomen. Dit geeft gemeenten ook ruimte voor ondersteuning van die zwaarst gedupeerden.

Betere analyse
Door nu (nog) niet te besluiten tot nieuwe regelingen is er volgens de VNG bovendien tijd voor een betere analyse. ‘In onze spreekkamers zien wij grote verschillen tussen de verschillende gezinnen, die vragen om een meer gerichte aanpak. Lang niet elk gezin heeft hulp nodig, terwijl sommige gezinnen juist zeer intensieve ondersteuning nodig hebben. Stapeling van regelingen kan ook de uitlegbaarheid aan anderen in onze samenleving die in de problemen zijn geraakt, onder druk zetten.’

Verwachtingen inlossen
Daarom pleit de VNG voor besluitvorming die is gebaseerd op inzicht in samenstelling en omvang van de doelgroep, de juridische houdbaarheid en de uitvoerbaarheid in de gemeentelijke praktijk. En vooral ook op inzicht in de effecten voor het individuele gezin. ‘Die analyses worden nog wel gemaakt, maar met de inzet van het kabinet zijn verwachtingen gewekt die moeten worden ingelost.’

Mogelijk andere rol gemeenten
Donderdag is er in de Tweede Kamer een debat  met staatssecretaris Van Huffelen over de voortgang van de regeling. De VNG noemt het ‘realistisch’ dat de staatssecretaris in de voortgangsrapportage schrijft dat doorgaan op de huidige weg met de uitvoering van de hersteloperatie geen optie is. ‘Wij blijven meedenken over aanpassingen, met mogelijk een andere rol voor gemeenten in het proces.’ Uitlegbaarheid, uitvoerbaarheid en juridische houdbaarheid staan daarbij voor gemeenten voorop. ‘Snelle politieke keuzes, zonder grondige analyse van doelgroepen en uitvoerbaarheid van regelingen, zowel los als in samenhang, zetten de lopende uitvoering en het herzieningsproces onder druk.’